Op zondag 21 april is het Roepingenzondag. Deze vierde zondag van Pasen, waarop traditiegetrouw een gedeelte van het Evangelie over de goede Herder wordt gelezen, is sinds 1963 de Wereldgebedsdag voor roepingen. Die dag wordt in het bijzonder gebeden voor de bijzondere roeping tot het priesterschap, het diaconaat en het religieuze leven. Het thema in Nederland is dit jaar: ‘Wat vraagt God van jou?’ Paus Franciscus zegt in zijn boodschap voor deze zondag dat we zijn Geroepen om hoop te zaaien en vrede te stichten.

Het Interdiocesaan Roepingenoverleg (IRO), het landelijk samenwerkingsorgaan tussen bisdommen en religieuzen, heeft bij gelegenheid van Roepingenzondag materiaal naar de parochies gezonden om de aandacht voor en het gebed om roepingen te bevorderen.

Een oproep aan ons allemaal
Rector Kuipers van de Utrechtse priesteropleiding het Ariënsinstituut is voorzitter van het IRO. Hij licht het thema toe: “De vraag ‘Wat vraagt God van jou?’ is relevant voor mensen van alle tijden. In zijn boodschap voor Roepingenzondag houdt paus Franciscus ons voor dat ons leven pas voldoening vindt als we ontdekken wie we zijn, wat onze gaven zijn, waar we ze vrucht kunnen laten dragen en welke weg we kunnen volgen om tekens en instrumenten te zijn van liefde, schoonheid en vrede.

De paus schrijft onder meer: ‘Als volk van God onderweg in deze wereld, bezield door zijn Heilige Geest en ingevoegd als levende stenen in het Lichaam van Christus, komen we tot het besef dat we leden zijn van een grote familie, kinderen van de Vader en broers en zussen van elkaar. Wij zijn geen in onszelf opgesloten eilanden, maar delen van een groter geheel. Daarom draagt de Wereldgebedsdag voor roepingen het stempel van de synodaliteit: er zijn veel charisma’s en wij zijn geroepen om naar elkaar te luisteren en samen op weg te zijn om deze te ontdekken en om te onderscheiden waartoe de Geest ons roept voor het welzijn van allen.’

Bij deze onderscheiding komt het dus aan op de vraag: wat vraagt God van jou? Het is een oproep aan ons allemaal om tijd en ruimte te vinden voor stilte en gebed, te luisteren naar de stem van God en op het spoor te komen van wat Hij vraagt,” aldus Kuipers.

De IRO-voorzitter benadrukt dat aandacht voor en bevorderen van roepingen een zeer belangrijke taak is binnen de parochies. “De zorg om voldoende herders in de toekomst is een gezamenlijke en blijvende verantwoordelijkheid van alle gelovigen. Niet alleen op Roepingenzondag, maar elke dag opnieuw.”

• Zie voor meer informatie over Roepingenzondag: roepingenzondag.nl
• Download hier de boodschap van paus Franciscus voor Roepingenzondag.

Met het oog op de verkiezingen voor het Europees Parlement die op 6 en 9 juni 2024 worden gehouden, heeft de Commissie van de Bisschoppenconferenties van de Europese Unie (COMECE) op woensdag 13 maart een verklaring uitgegeven. Daarin worden alle burgers, en met name katholieken, uitgenodigd zich voor te bereiden op de verkiezingen en verantwoord te stemmen “ter bevordering van de christelijke waarden en het Europese project”.

“We weten dat de Europese Unie niet perfect is en dat veel van haar beleids- en wetsvoorstellen niet in overeenstemming zijn met de christelijke waarden en met de verwachtingen van veel van haar mensen, maar we geloven dat we geroepen zijn om bij te dragen en de EU te verbeteren met de instrumenten die de democratie ons biedt,” aldus de Europese bisschoppen

“Het is onze verantwoordelijkheid om de best mogelijke keuze te maken bij de komende verkiezingen”, vervolgen ze, ook gezien de uitdagende en onzekere tijden waarin Europa en de wereld leven.

Met deze verklaring herhalen de bisschoppen van COMECE hun steun aan het Europese project voor “een Europa verenigd in verscheidenheid, sterk, democratisch, vrij, vreedzaam, welvarend en rechtvaardig waarvoor wij ons verantwoordelijk voelen”.

Speciale toolkit voor jongeren
Deze boodschap is ook gericht aan jongeren, van wie velen voor het eerst gaan stemmen. “We moedigen jongeren aan om hun stem uit te brengen bij de komende Europese verkiezingen en zo een Europa op te bouwen dat hun toekomst verzekert en recht doet aan hun oprechte aspiraties”, luidt de verklaring.

De bisschoppen moedigen ook jonge Europese katholieken aan die zich geroepen voelen om politiek te bedrijven, om “zich goed voor te bereiden, zowel intellectueel als moreel, om bij te dragen aan het algemeen welzijn in een geest van dienstbaarheid aan de gemeenschap”.

Voor jongeren is er een speciale toolkit ontwikkeld om zich te kunnen voorbereiden op de verkiezingen. De toolkit is geïnspireerd door de Katholieke Sociale Leer, met het doel om jongeren te motiveren na te denken over hun politieke betrokkenheid, met de nadruk op waarden als solidariteit, rechtvaardigheid en menselijke waardigheid.

De verklaring werd ondertekend door alle bisschoppen die door hun bisschoppenconferenties worden afgevaardigd naar de Vergadering van COMECE, onder wie mgr. T.C.M. Hoogenboom, hulpbisschop van het aartsbisdom Utrecht.

• 2024 EU Verkiezingen verklaring COMECE NL vertaling
• Toolkit jongeren voor verkiezingen Europees Parlement
• Kijk voor meer informatie en de verklaring van COMECE in meerdere talen op de site van COMECE.

Afbeelding: illustratie uit de toolkit.

In de katholieke Kerk wordt in 2025 een Heilig Jaar of Jubeljaar gehouden. Als voorbereiding daarop is 2024 uitgeroepen tot een ‘jaar van gebed’. De Nederlandse bisschoppenconferentie heeft als hulpmiddel daarbij een kaart uitgegeven met het speciale themagebed voor volgend jaar, aangevuld met het Onze Vader. Ook is de internationale hymne voor het Jubeljaar in het Nederlands vertaald.

Een Jubeljaar is een oude traditie in de katholieke Kerk, die in de Middeleeuwen is ontstaan en elke 25 jaar plaatsvindt. Paus Franciscus heeft voor 2025 een Heilig Jaar afgekondigd met als thema ‘Pelgrims van hoop’. Voor 2024 vraagt hij extra aandacht voor het Onze Vader als een ‘school van gebed’, omdat in dit gebed de kernpunten van het christelijk geloof worden samengevat. De gebedskaart wordt voor Pasen in een gedrukte versie via de KNR met de kloosters gedeeld en via de bisdommen met de parochies.

Hymne
Het is gebruikelijk dat voor grote evenementen als een Heilig Jaar ook een speciaal lied wordt gecomponeerd dat over de hele wereld in allerlei talen kan worden gezongen. Ook voor het Jubeljaar 2025 is zo’n hymne gemaakt. De oorspronkelijke Italiaanse tekst is op verzoek van de bisschoppenconferenties van Nederland en België vertaald. Parochies, zangkoren en alle andere belangstellenden kunnen de hymne instuderen om bij passende gelegenheden te laten horen. Binnenkort komt ook de bladmuziek beschikbaar.

Er is in Nederland een speciale website gelanceerd, waarop alle berichten over het Heilig Jaar 2025 worden gepubliceerd. De site wordt de komende maanden verder uitgebreid. De website is te vinden via jubeljaar2025.nl en via pelgrimsvanhoop.nl.

Download gebedskaart

Download Nederlandse tekst van de hymne

Beluister de Hymne in het Italiaans

Na afloop van de Chrismaviering worden de gebedskaarten aan de parochies meegegeven.

In Memoriam emeritus-deken Jan Bakker

Op 14 maart 2024 is in Asten de zeereerwaarde heer Johannes Petrus Bakker overleden.

Emeritus-deken Bakker is geboren op 21 oktober 1926 geboren te Asten en op 4 augustus 1953 priester gewijd in de orde van de Oblaten van Sint Franciscus van Sales.

In het bisdom van ’s-Hertogenbosch was hij vanaf 1 september 1959 werkzaam in de parochies van H. Nicolaas te Valkenswaard, H. Joh. Vianney te Tilburg, H. Hart van Jezus te Helmond, H. Leonardus te Donk, HH. Paulus en Antonius van Padua te Vught.
Op 27 maart 1968 is hij geïncardineerd in het bisdom van ’s-Hertogenbosch. Vervolgens was hij werkzaam als moderator van de R.K. Technische school te Vught, als assistent in de parochie H. Johannes Onthoofding te Soerendonk, waar hij per in 1975 tot pastoor werd benoemd evenals tijdelijk in de parochie van de H. Gertrudis te Maarheeze. In 1980 werd hij deken van het dekenaat Heeze, waarvan hem 1 juli 1986 eervol ontslag werd verleend. Per 1 september 1994 werd hem eervol ontslag verleend vanwege emeritaat.

Moge hij rusten in vrede!

De uitvaart is op vrijdag 22 maart aanstaande om 10:30 uur in de kerk St. Jan Onthoofding te Soerendonk.

Op donderdag 21 maart is er een rouwbezoek mogelijk in de kerk te Soerendonk vanaf 18:00 uur tot 20:00 uur.

Jaarlijks trekken duizenden mensen vanuit heel Nederland naar de hoofdstad, om de Stille Omgang te volgen, ter herinnering aan het Mirakel van 1345. Zo ook vanuit het bisdom van ‘s-Hertogenbosch. Bisschop Gerard de Korte gaat ook dit jaar weer naar de Stille Omgang waar hij zal voorgaan in de Eucharistieviering. Aansluitend zal de bisschop samen met de pelgrims uit het Bossche bisdom de Stille Omgang lopen. Gaat u ook mee? Mgr. De Korte nodigt u hiervoor van harte uit.

• Vertrek vanaf ca. 20.00 uur. Exacte tijden krijgt u na aanmelding enkele dagen voor vertrek via de mail.
  Opstapplaatsen:
  • Voor de parkeergarage bij Hotel van der Valk, Aalsterweg 322, 5644 RL Eindhoven
  • Parochiehuis, Stationsstraat 21, 5664 AP Geldrop
  • St. Odulphuskerk, Hoofdstraat 33, 5683 AC Best
  • Busstation aan de Molenweg, 5521 CB Eersel
  • St. Gertudiskerk, Kerkstraat 20, 6026 RV Maarheeze (bij voldoende aanmeldingen)
  • Van Thiel United B.V., Bosscheweg 38-40, 5741 SX Beek en Donk
  • Lucaskerk, César Francklaan 2, 5216 GH ‘s-Hertogenbosch
• 21.45 – Aankomst Amsterdam tegenover Centraal Station
• 22.00 – Pontificale Eucharistieviering in de H. Nicolaasbasiliek
• 23.15 – Stille Omgang lopen
• 00.15– Vertrek terug naar het zuiden

De kosten voor deelname aan de Stille Omgang bedragen €25,- per persoon. Aanmelden is mogelijk van 14 februari tot 14 maart 2024 zolang er plaats is. Voor meer informatie of het bestellen van een bus-ticket: Stille Omgang – Kring Eindhoven en Omstreken (stilleomgangeindhoven.nl).

Intentie 2024: “Pelgrims van hoop, biddend voor vrede”
Pelgrims van hoop…
Paus Franciscus heeft 2025 opgeroepen als een Heilig Jaar of Jubeljaar met het internationale thema ‘Pelgrims van de hoop.’ Hij heeft alle gelovige gevraagd om voorafgaand aan dit Jubeljaar een jaar van gebed te houden. Wij zullen gehoor geven aan zijn oproep en zullen ons voegen aan deze intentie.

Een Jubeljaar is een traditie in de katho­lie­ke kerk die teruggaat tot het jaar 1300 en is gebaseerd op een nog ouder Joods gebruik. Aanvanke­lijk werd een Jubel­jaar eens in de 50 jaar gehou­den en te­gen­woor­dig eens in de 25 jaar. Het is een jaar om extra aan­dacht aan je geloof te beste­den, om te pel­gri­meren en om een nieuwe start te maken. Een bekende traditie tij­dens een Heilig Jaar is het plech­tig openen van de zogeheten ‘heilige deuren’, waardoor pelgrims de vier grote basilieken in Rome kunnen betre­den.

…biddend voor vrede
Het tweede deel van de gebedsintentie verwijst naar de dagelijkse actualiteit waarin vrede in de wereld niet vanzelfsprekend is. Er woeden verschillende conflicten in de wereld waarin vele onschuldige slachtoffers zijn getroffen, denk aan Oekraïne, Nagorno Karabach, Kosovo, Israël en Palestina.

Wat is de Stille Omgang?
De Stille Omgang is een route die door Am­ster­dam wordt gelopen om het Mirakel van Am­ster­dam te her­denken. Dit mirakel vond plaats op 15 maart 1345. Een zieke man kreeg thuis door een pries­ter de H. Communie uit­gereikt, de man nut­tigde het Lichaam van Christus en moest even later door zijn ziekte braken. Het braaksel, met daarin het Aller­hei­ligste, werd in het haardvuur gegooid. De volgende dag werd dui­de­lijk dat de Hostie niet ver­teerd was door het lichaam en ook niet verbrand was door het vuur. De pries­ter haalde het Aller­hei­ligste Sacra­ment op en bracht het naar de Sint-Nicolaas­kerk. Door een vondst in 1881 werd de route die de pries­ter des­tijds heeft afgelegd met het Aller­hei­ligste ontdekt, dit is tevens het jaar dat de traditie van de Stille Omgang is be­gon­nen.

Meer informatie
Kijk voor meer informatie ook op website van de Stille-Omgang.nl.
De organisatie van o.a. het busvervoer is in handen van Stille Omgang – Kring Eindhoven en Omstreken (stilleomgangeindhoven.nl).

Geloofsgesprekken met bisschop Gerard de Korte door Leo Fijen in het bisdom van ‘s-Hertogenbosch.

Op 5 maart 2016 werd bekend gemaakt dat Mgr. De Korte de nieuwe bisschop van ‘s-Hertogenbosch werd. Bij die gelegenheid werd hij – vergezeld door Mgr. Hurkmans – begroet op de dak van de Sint-Janskathedraal door de Commissaris van de Koning en de burgemeester.

2016
Op 14 mei 2016 werd bisschop Gerard de Korte geïnstalleerd als nieuwe bisschop van bisdom Den Bosch. Vlak na zijn installatie – of anders gezegd: de inbezitname van zijn zetel – werd Mgr. De Korte geïnterviewd voor het Geloofsgesprek door Leo Fijen. In dit geloofsgesprek werd teruggekeken naar deze bijzondere plechtigheid en naar uitspraken van de homilie.

2024
Binnen de Nederlandse Bisschoppenconferentie is Mgr. De Korte referent voor Kerk en Samenleving. De verschillende geloofsgesprekken die volgden gingen of over het bisdom van ‘s-Hertogenbosch of over de ontwikkelingen binnen Kerk en maatschappij. “Een belangrijk moment in de Geloofsgesprekken was de benoeming van Gerard de Korte tot bisschop van ‘s-Hertogenbosch. 8 jaar later staat hij daar weer, de balans opmakend van de rol van de kerk in de samenleving”, aldus Leo Fijen. Voor het geloofsgesprek zijn Leo Fijen en bisschop De Korte het dak van de Sint-Janskathedraal opgegaan via de “avontuurlijke klim” om daar met elkaar in gesprek te gaan. Het laatste geloofsgesprek van Leo Fijen in het bisdom van ‘s-Hertogenbosch. Klik hier om dit geloofsgesprek terug te kijken.

“Hoe kunnen we een meer synodale en missionaire Kerk zijn?” De komende twee maanden kunnen parochies, religieuzen, katholieke lekenbewegingen en katholieke maatschappelijke organisaties hierover in gesprek. De vraag wordt hen voorgelegd vanwege de tweede fase voor de Bisschoppensynode over synodaliteit.

De Landelijke Werkgroep Synodaliteit die is opgericht door de Nederlandse Bisschoppenconferentie en die een brede samenstelling heeft, maakte een landelijke handreiking voor de gesprekken die nu gevoerd kunnen worden.

Vanuit de synodevergadering in oktober 2023 zijn een aantal punten naar voren gekomen, waarover in de Kerk verder nagedacht moet worden. Deze zijn beschreven in het zogeheten Synthese-document. Dit document is vertaald naar het Nederlands (november 2023) en er is nu ook een samenvatting gemaakt.

De Landelijke Werkgroep Synodaliteit beveelt aan om vooral de vier volgende thema’s te bespreken:

1. Verdieping van ons gedoopt-zijn als basis voor ons Kerk-zijn;
2. Vorming in een missionaire Kerk;
3. Deelname aan een verwelkomende Kerk;
4. Vrouwen in het leven en de zending van de Kerk.

De Landelijke Werkgroep Synodaliteit heeft om het gesprek hierover te vergemakkelijken per onderwerp een gesprekssheet gemaakt. Telkens is er een korte inleiding met vragen voor het synodale gesprek. Men kan ook ingaan op de andere onderwerpen uit het internationale synthese-document.

De wijze van gesprek die wordt voorgesteld, en waarover de landelijke handreiking ook uitleg geeft, is “het gesprek in de Geest”. “Een synodaal gesprek is gebaat bij ontvankelijkheid, we proberen goed naar elkaar te luisteren. Het is geen debat waarbij we willen bewijzen wie gelijk of ongelijk heeft”, aldus de handreiking. “Wat echt belangrijk is, is dat we proberen te ontdekken wat de Heilige Geest ons te zeggen heeft, en wat wij elkaar vanuit die ervaring te vertellen hebben. Gebed en stilte zijn nodig in dit proces van onderscheiding.”

Parochies, religieuzen, katholieke lekenbewegingen en katholieke maatschappelijke organisaties worden uitgenodigd om een kort verslag te maken van hun gesprekken en dit in te sturen. Per brief zijn zij geïnformeerd over het mailadres dat zij hiervoor kunnen gebruiken. De uiterste datum voor inzendingen is 15 april. Bisschoppenconferenties wereldwijd zijn namelijk gevraagd om in mei verslag te doen aan het synodesecretariaat in Rome.

• Parochies kunnen mailen naar hun bisdom
• Religieuze instituten kunnen mailen naar de KNR
• Katholieke lekenbewegingen kunnen mailen naar de secretaris van de bijeenkomsten van de katholieke lekenbewegingen
• Katholieke (maatschappelijke) organisaties kunnen mailen VKMO – Katholiek Netwerk

Naast de landelijke handreiking zijn op dit moment ook twee video’s beschikbaar die een indruk geven van het synodaal gesprek. Aanvullend materiaal is te vinden op de websites Luisterend op Weg en rkkerk.nl. Hier vindt u ook meer informatie over het synodale proces alsmede de Nederlandse vertaling van het synthese-document, de samenvatting, maar ook het bijgevoegde document. De website van het Algemeen Secretariaat voor de Synode met alle synodedocumenten en informatie over het proces is: synod.va.

Downloads

• Landelijke handreiking
• Nederlandse vertaling van het synthese-document
• Introductievideo voor een synodaal gesprek: “Hoe kunnen we een meer synodale en missionaire Kerk zijn?”
• Korte video: Een synodaal gesprek ervaren (fragmenten livestream persontmoeting, na synodegesprek oktober 2023)

Foto’s: katholiekleven.nl.

‘Wanneer onze God zich openbaart, begint de vrijheid.’ Met deze woorden opent paus Franciscus zijn boodschap voor de Veertigdagentijd, die op Aswoensdag, 14 februari begint. De paus maakt een vergelijking met het volk Israël, dat in het Bijbelboek Exodus door God als volgt wordt toegesproken: “Ik ben de HEER uw God, die u heb weggeleid uit Egypte, het slavenhuis” (Ex. 20, 2).

Het volk ontvangt vervolgens op hun tocht door de woestijn tien woorden als een weg naar vrijheid. ‘Wij noemen ze “geboden” en benadrukken daarmee de kracht van de liefde waarmee God zijn volk opvoedt. Het is immers een krachtige oproep, die tot de vrijheid. Deze blijft niet beperkt tot een enkele gebeurtenis, omdat zij rijpt onderweg’, schrijft paus Franciscus.

Zien en luisteren
Voor de paus is het wegtrekken uit de slavernij naar de vrijheid niet abstract maar concreet en hij noemt een eerste stap die gelovigen moeten zetten om ook hun weg door de Veertigdagentijd concreet te laten zijn. Die stap is de werkelijkheid willen zien, zoals ook God zich openbaart als een God die ziet en vooral luistert.

Paus Franciscus citeert de woorden van God: ‘“Ik heb de ellende van mijn volk in Egypte gezien, de jammerklachten om zijn onderdrukkers gehoord; ja, Ik ken zijn lijden. Ik daal af om mijn volk te bevrijden uit de macht van Egypte, om het weg te leiden uit dit land naar een land dat goed en ruim is, een land van melk en honing” (Ex. 3, 7-8). Ook vandaag de dag bereikt de kreet van zoveel onderdrukte broeders en zusters de hemel. Laten wij ons afvragen: bereikt die kreet ook ons? Schokt die ons? Ontroert die ons?’ zegt de paus.

Handelen is ook stilstaan
De paus noemt de Veertigdagentijd een tijd om te handelen, en in de Veertigdagentijd is handelen ook stilstaan. ‘Stilstaan in gebed om het Woord van God te ontvangen en stilstaan zoals de Samaritaan, in tegenwoordigheid van de gewonde broeder. De liefde voor God en de naaste is één enkele liefde. Geen andere goden hebben is stilstaan bij de tegenwoordigheid van God, bij de naaste. Daarom zijn gebed, aalmoes en vasten geen drie onafhankelijke oefeningen, maar één beweging van zich openstellen, van zelfontlediging: weg met de afgoden die ons bezwaren, weg met de gehechtheden die ons gevangen houden.’

Door te vertragen en halt te houden, de contemplatieve dimensie van het leven, in de Veertigdagentijd te herontdekken, wordt nieuwe energie gemobiliseerd. ‘In tegenwoordigheid van God worden wij zusters en broeders, ervaren wij de ander met een nieuwe intensiteit: in plaats van bedreigingen en vijanden vinden wij reisgenoten. Dit is de droom van God, het beloofde land waarnaar wij op weg zijn, wanneer wij uit de slavernij wegtrekken, aldus paus Franciscus.

Lees hier de boodschap van paus Franciscus voor de Veertigdagentijd 2024.

Kijk op vier.nu/feestdagen/Pasen voor meer inspiratie in voorbereiding op Pasen.

Foto bloem in de woestijn: Pixabay.

Op zaterdag 9 maart 2024 organiseert Kansfonds in samenwerking met Actioma, Huis van Dominicus en KRO-NCRV voor de zesde keer de Inspiratiedag voor mensen die zich vanuit diaconale overwegingen inzetten voor hun medemens. Het thema van deze dag is: ‘Ik ben omdat wij zijn’. Eén van de sprekers is Mgr. Gerard de Korte, referent voor Kerk en Samenleving.

Tijdens het gezamenlijke ochtendprogramma zijn er lezingen van diocesane medewerker Corine van der Loos (bisdom Haarlem/Amsterdam), katholiek theoloog Erik Borgman en bisschop De Korte. Ook worden de drie genomineerden voor de Kans Inspiratieprijs 2024 gepresenteerd.

Na een lunch zijn er workshops over onder meer hoop in de kerk, geestelijke zorg voor gevangen en zingeving onder studenten. Na de uitreiking van de Kans Inspiratieprijs wordt de dag afgesloten met een korte viering. Daarna is er nog gelegenheid om na te praten bij een hapje en een drankje.

• Plaats: Mediagebouw KRO-NCRV,  ‘s-Gravelandseweg 80, Hilversum
• Datum en tijd: zaterdag 9 maart, 10.00 – 16.00 uur
• Kijk voor meer informatie over de organiserende organisaties op hun websites: Kansfonds in samenwerking met Actioma, Huis van Dominicus en KRO-NCRV .
• Meer info en aanmelding kan (tot 26 februari) via deze link

Woensdag 20 februari is het weer tijd voor het Synode Café. Om 16:00 ontvangen Daan Savert en Nadia Kroon in theatercafé De Leeuw in Arnhem wederom diverse gasten en spreken met hen over het synodale proces.

• Anton de Wit (hoofdredacteur Katholiek Nieuwsblad) praat ons bij over het synodale proces.
• Bisschop Gerard de Korte van het bisdom van ‘s-Hertogenbosch vertelt over de ontwikkelingen in parochies en kerkelijk Nederland.
• Hoogleraar Monique van Dijk-Groeneboer duidt wat er wereldwijd in gang komt door het synodale proces.
• Monique de Witte- van den Haak spreekt over het initiatief van het Netwerk Katholieke Vrouwen om de positie van de vrouw in het gesprek op gang te brengen.

De uitzending is live te volgen of later terug te zien op het Youtubekanaal van Luisterend op weg

Lees ook:
Vervolgtraject bisschoppensynode ‘Voor een Synodale Kerk’ in gang gezet

Alle gelovigen opgeroepen om na te denken over synodale kerk. Praat mee op 2 maart.

Bij de ontwikkelingsorganisatie Vastenactie zien ze dagelijks hoe de drang naar groei en ontwikkeling ten koste gaat van de meest kwetsbare mensen én van natuur en milieu. Dat raakt diep. Zij voelen zich daarin gesteund door paus Franciscus en zijn dringende oproepen tot actie. Wat we nodig hebben is een nieuw verbond tussen ons en de wereld waarin we leven!

Op 14 maart, van 15 uur tot 17 uur, organiseert Vastenactie in samenwerking met de bisdommen Breda en ’s-Hertogenbosch een webinar om samen na te denken hoe dit nieuwe verbond concreet gestalte te geven. Het webinar wordt gesteund door de Laudato-Si Alliantie Nederland en het VKMO.

Programma
Mgr. De Korte, bisschop van ’s-Hertogenbosch, zal de opening verzorgen. Walter Barraza, leider van het inheemse volk Tonokoté in Argentinië, deelt met ons wat de gevolgen zijn van klimaatveranderingen en grootschalige economische ontwikkeling voor zijn volk en voor de grond van hun voorouders.

Veel mensen denken na over nieuwe economische modellen, waarbij eindeloze groei niet per se het ultieme doel is, maar waarbij rekening wordt gehouden met de draagkracht van de aarde en het welzijn van alle mensen. Theoloog Erik Borgman zal dit nieuwe verbond tussen mens en wereld in een theologisch perspectief plaatsen. Journalist Hella van der Wijst deelt met ons inspiratie uit haar tv-gesprekken met bijzondere mensen in binnen- en buitenland over natuur, duurzaamheid en de rol van de mens daarin. En welke actie onderneemt Hella in haar eigen dagelijkse leven?

We hebben veel ruimte voor vragen en uitwisseling ingebouwd in het programma. We sluiten af met een kort bezinningsmoment.

Meer weten en aanmelden
Luister en praat mee! Reserveer 14 maart alvast in uw agenda. Aanmelden? Kijk op www.vastenactie.nl/webinarnieuwverbond

Praktisch
Datum: 14 maart 2024
Tijd: 15.00 uur tot 17.00 uur
Deelname: gratis
Vorm: online webinar via Zoom

In zijn boodschap voor de Wereldziekendag, zondag 11 februari, neemt paus Franciscus een tekst uit het Bijbelboek Genesis als uitgangspunt: “Het is niet goed dat de mens alleen blijft” (Gen 2,18). De paus zegt dat de mens geschapen is voor relaties, vriendschap en wederzijdse liefde. ‘We zijn geschapen om samen te zijn, niet alleen.’ Juist daarom zijn verlatenheid en eenzaamheid beangstigend, al helemaal in tijden van kwetsbaarheid door ziekte.

Paus Franciscus noemt in deze context als voorbeeld degenen ‘die vreselijk eenzaam waren tijdens de Covid-19 pandemie: patiënten die geen bezoek konden ontvangen, maar ook verpleegkundigen, artsen en ondersteunend personeel, allemaal overwerkt en opgesloten in isolatieafdelingen. En laten we natuurlijk niet degenen vergeten die het uur van de dood alleen moesten trotseren, verzorgd door gezondheidspersoneel maar ver van hun familie.’

Ook noemt hij de benarde toestand en eenzaamheid van diegenen die door oorlog en de tragische gevolgen daarvan zonder steun en hulp zitten. De paus noemt oorlog de meest verschrikkelijke sociale ziekte waarvoor de meest kwetsbare mensen de hoogste prijs betalen. Tegelijkertijd benadrukt de paus dat, ‘zelfs in landen die vrede kennen en over meer middelen beschikken, de tijd van ouderdom en ziekte vaak in eenzaamheid wordt doorgebracht en soms zelfs in verlatenheid.’

Cultuur van individualisme
Een oorzaak daarvan noemt paus Franciscus de cultuur van het individualisme, die prestaties ten koste van alles ophemelt en de mythe van efficiëntie cultiveert, en onverschillig en zelfs meedogenloos wordt wanneer mensen niet langer de kracht hebben om bij te blijven. Het wordt, schrijft de paus, dan ‘een cultuur van weggooien, waarin “mensen niet langer worden gezien als een primaire waarde die moet worden gerespecteerd en beschermd, vooral als ze arm of gehandicapt zijn, als ze ‘nog niet nodig’ zijn – zoals ongeborenen – of ‘niet langer nodig’ – zoals ouderen” (Fratelli tutti, 18).’

Christenen zijn in het bijzonder geroepen om in deze tijd de barmhartige blik van Jezus aan te nemen, zegt de paus. ‘Laten we zorgen voor hen die lijden en alleen zijn, misschien gemarginaliseerd en afgedankt. Met wederzijdse liefde, die Christus de Heer ons geeft in gebed, vooral in de Eucharistie, helen we de wonden van eenzaamheid en isolement. En zo werken we samen om de cultuur van individualisme, onverschilligheid en afwijzing tegen te gaan en de cultuur van tederheid en mededogen te laten groeien’, aldus paus Franciscus.

Lees de complete boodschap van Paus Franciscus voor Wereldziekendag. WERKVERTALING.

Foto: Pixaby.

De Nederlandse Bisschoppenconferentie heeft een speciale werkgroep, genaamd Landelijke Werkgroep Synodaliteit, gevraagd om te werken aan een vervolg in de Nederlandse kerkprovincie van het door paus Franciscus geïnitieerde synodaal proces ‘Voor een Synodale Kerk: communio, participatio, missio’. Deze werkgroep heeft als opdracht om gespreksthema’s uit te werken waarmee men onder meer in de parochies vanaf medio februari 2024 aan de slag kan.

Dit heeft de Nederlandse bisschoppenconferentie besloten nadat mgr. Hoogenboom in de plenaire vergadering van november uitgebreid verslag had gedaan over zijn deelname aan de Bisschoppensynode in oktober 2023.

Het secretariaat van de Bisschoppensynode in Rome publiceerde op 12 december een stappenplan op weg naar de tweede zitting van de bisschoppensynode over synodaliteit die in oktober 2024 wordt gehouden. De bisschoppenconferenties wereldwijd wordt gevraagd om in mei 2024 aan het synodesecretariaat te rapporteren over de vruchten van het synodaal proces in de plaatselijke kerken. Alle verslagen samen vormen input voor het werkdocument van de bisschoppenvergadering in oktober 2024 te Rome.

De Nederlandse werkgroep neemt ook deze richtlijn mee in de verdere voorbereiding. Ze heeft verder als opdracht een samenvatting van het synthesedocument van de bisschoppensynode aan te reiken zoals die in oktober 2023 is gehouden. Het synthesedocument is voor dat doel ook zo snel mogelijk in het Nederlands vertaald. Deze Nederlandse vertaling is onder meer aan het secretariaat in Rome gezonden en inmiddels te vinden op de website van het synodesecretariaat. Verder is de vraag aan de werkgroep om materiaal te verzorgen ten behoeve van bijeenkomsten om op een goede manier met elkaar het gesprek in dialoog te kunnen voeren.

De landelijke werkgroep streeft ernaar om in februari parochies, religieuze ordes en congregaties en andere organisaties en instellingen die gesprekken organiseren, nader te informeren en uit te nodigen tot gesprek in dialoog.

De Landelijke Werkgroep Synodaliteit is zo breed en synodaal mogelijk samengesteld en bestaat uit de volgende personen:

Namens de Bisschoppenconferentie:

• J. van den Hende
• Th. Hoogenboom

Namens de Konferentie van in Nederland gevestigde Religieuzen (KNR):

• abdis P. Fourmentin ocso van de Abdij O.L.Vr. van Koningsoord

Overige werkgroepleden:

• dr. K Schelkens, Tilburg School of Catholic Theology
• pater dr. R Steenvoorde OP
• L van Oordt
• K. Bornhijm OP, van project Luisterend op Weg
• rector dr. L. Hendriks, Grootseminarie Rolduc

Kijk hier voor de richtlijn op synod.va.

Download hier de Nederlandse vertaling van het synthesedocument van de bisschoppensynode van oktober 2023.

“Wij geloven dat de schatten die God de kerk in de afgelopen 500 jaar heeft gegeven thuishoren in de kerk die verbonden is met de oorsprong, de kerk van de apostelen, waarvan Christus de hoeksteen is.” Zo spreekt een groep protestantse en katholieke theologen zich op 24 januari 2024 uit, tijdens de Gebedsweek voor de Eenheid van de Christenen. Zij hebben zich verenigd in het Platform Rome-Reformatie en pleiten hoopvol voor een hereniging van protestantse kerken en de Rooms-katholieke kerk, als gevolg van een gezamenlijke bekering naar Christus.

Met het platform en de verklaring willen zij een nieuwe impuls geven aan de oecumene en het visioen van een verzoende kerk levend houden. In de toenadering tussen kerken is in de afgelopen honderd jaar veel bereikt, maar de hereniging van protestanten en katholieken, die na het Tweede Vaticaans Concilie voor velen binnen handbereik leek, is nog uitgebleven. De theologen van het platform willen dat perspectief niet uit het oog verliezen en streven ernaar met hoop, creativiteit en moed te zoeken naar concrete mogelijkheden.

De verklaring werd door negentien theologen uit de Rooms-Katholieke en verschillende protestantse tradities ondertekend, allen op persoonlijke titel. Het kernteam van het platform bestaat uit Eric Bouter, Arjan Plaisier (voorzitter), Marcel Sarot, Diederik Wienen en Fokke Wouda (de laatste drie zijn ook actief betrokken bij de Katholieke Vereniging voor Oecumene). Zij nodigen ertoe uit om het gesprek over concrete vormen van eenheid te voeren. De verklaring is daarbij zeker geen eindpunt, maar wil een uitgangspunt zijn voor die dialoog. Naast het verwoorden van de mogelijkheid en noodzaak voor zichtbare eenheid stelt de tekst daarom ook veel vragen, die nog onbeantwoord zijn.

De verklaring is te vinden op www.platform-romereformatie.nl. Sympathisanten kunnen hun naam op deze website toevoegen.

Bericht: Katholieke Vereniging voor Oecumene.

Foto: Katholieke Vereniging voor Oecumene. Katholieke, protestantse en orthodoxe kerkleiders zegenen de aanwezigen bij Together: Gathering of Gods People op 30 september 2023.

In menig parochie staat de voorbereiding van kinderen op hun eerste Communie en Vormsel hoog op de agenda. Er zijn ook een aantal geloofsgemeenschappen waar volwassenen worden voorbereid op hun opname in de R.K.-Kerk in het zogenaamde catechumenaat-traject. Tegelijk zijn er volwassenen die op latere leeftijd alsnog het H. Vormsel wensen te ontvangen. Voor zowel het catechumenaat als het vormsel voor volwassenen zijn er naast de bijeenkomsten in de parochie ook plechtigheden op diocesaan niveau.

In de veertigdagentijd is vanouds de Plechtigheid van de Uitverkiezing verricht door de bisschop in de kathedraal. Deze plechtigheid is bestemd voor geloofsleerlingen die zich voorbereiden op hun doopsel met Pasen. Zondag 18 februari 2024 om 10.00 uur in de Sint-Janskathedraal te ’s-Hertogenbosch.

Een kandidaat kan zich aanmelden voor deze plechtigheid middels het formulier aanvraag tot opname in de R.K.-Kerk’.

De bisschop zal tijdens de eucharistieviering op het Hoogfeest van Pinksteren het Heilig Vormsel toe dienen aan volwassenen. Uitgenodigd voor deze plechtigheid zijn R.-K.-gedoopte volwassenen die hun initiatie in de R.-K- Kerk willen voltooien alsook (niet R.-K) gedoopte volwassenen die opgenomen willen worden in de volledige gemeenschap met de R.-K. Kerk. Zondag 19 mei 2024 om 10.00 uur in de kathedrale basiliek van Sint-Jan Evangelist te ’s-Hertogenbosch.

Een R.K.-kandidaat kan zich aanmelden voor deze plechtigheid middels het formulier aanvraag tot ontvangen van het Vormsel’.
Een niet R.K.-gedoopte kandidaat kan het formulier ‘aanvraag tot opname in de volledige gemeenschap met R.K.-Kerk’.

Aanmeldingsformulieren sturen aan: Bisdom van ’s-Hertogenbosch, t.a.v. secretariaat, postbus 1070, 5200 BC ’s-Hertogenbosch. Voor vragen over de liturgie kunt u contact opnemen met de heer F. van Genugten.

foto: Ramon Mangold

Aan de hand van het verhaal van de barmhartige Samaritaan staat de Week van gebed voor eenheid van christenen 2024 in het teken van het grote gebod dat Jezus geeft: Heb God lief… en je naaste als jezelf. De jaarlijkse gebedsweek vindt plaats van 21 tot en met 28 januari 2024.

Het materiaal voor deze Week van gebed voor eenheid is afkomstig van christenen uit Burkina Faso. Broeders en zusters van het katholieke aartsbisdom Ouagadougou, van protestantse kerken en oecumenische organisaties werkten samen om christenen wereldwijd te helpen een week lang in eenheid te bidden. In Nederland zorgen MissieNederland, de Raad van Kerken in Nederland en Samen Kerk in Nederland (SKIN) voor de vertaling en uitgave van het materiaal.

Heb God lief… en je naaste als jezelf
De werkgroep uit Burkina Faso koos het thema ‘Heb God lief… en je naaste als jezelf’ naar aanleiding van de gelijkenis over de barmhartige Samaritaan. Jezus laat daarin zien wat het betekent om je naaste lief te hebben. De volledige tekst voor de Week van gebed voor eenheid 2024 is terug te vinden in de Bijbel: Lucas 10 vers 25-37.

Over de Week van gebed voor eenheid van christenen
De gebedsweek voor eenheid kent een lange gebedstraditie die ruim 175 jaar geleden al begon. Wereldwijd bidden miljoenen christenen om eenheid. Tegelijk tonen ze hun verantwoordelijkheid voor anderen door de problemen van de samenleving in de voorbeden een plek te geven. Naar schatting doen in Nederland 200.000 mensen mee met het initiatief.

‘s-Hertogenbosch: Viering en lezing op maandagavond 22 januari 2024
Op zoek naar een verhaal dat ons verbindt
Aan de hand van het verhaal van de barmhartige Samaritaan staat de Week van gebed voor eenheid van christenen 2024 in het teken van het grote gebod dat Jezus geeft: Heb God lief… en je naaste als jezelf. Zoals elk jaar organiseren de Rooms-katholieke en Protestantse kerken in deze week een gebedsviering en een inhoudelijk programma.

19.00 uur: Oecumenische vesper (avondgebed) in de Bossche Sint-Janskathedraal.
20.00 uur: Lezing in de Grote Kerk, Kerkstraat 20. De lezing is gratis toegankelijk.

De lezing wordt verzorgd door Joost Röselaers en Esther van Fenema, die samen het boek schreven “De leegte voorbij; Op zoek naar een verhaal dat ons bindt”.

Meezingen
Tijdens de vesperviering zingt een projectkoor o.l.v. Jamie de Goei. Er is één repetitie voorafgaand aan de vesper van 18.00-18.45 uur in de Sint-Jan. Wilt u meezingen? Geef u dan op bij Erica Scheenstra.

Kijk voor verdere informatie ook op de website Week van Gebed.

De verklaring van het Dicasterie voor de Geloofsleer Fiducia supplicans van 18 december jongstleden, heeft het belang van begeleiding in de Kerk benadrukt van personen die in een homoseksuele relatie leven en van gescheiden personen die opnieuw een getrouwd leven leiden. Omdat onze Kerk een verwelkomende Kerk is, onderstrepen de Nederlandse bisschoppen, met paus Franciscus, het pastorale belang van nabijheid en begeleiding.

De bisschoppenconferentie stelt vast dat het Dicasterie voor de Geloofsleer in zijn verklaring Fiducia supplicans overeenkomstig de Heilige Schrift en de Traditie van de Kerk vasthoudt dat een huwelijk alleen mogelijk is tussen man en vrouw en onontbindbaar is en dat irreguliere verhoudingen van welke aard ook op intrinsieke morele bezwaren stuiten.

De Nederlandse bisschoppen wensen niemand de steun en kracht van God te onthouden. Het is mogelijk een gebed uit te spreken over afzonderlijke gelovigen die in een irreguliere verhouding leven. Wat men in het gebed vraagt en op welke wijze men bidt, zijn daarbij van belang. Bij iemand die in een irreguliere of homoseksuele relatie leeft, kan de gewijde ambtsdrager buiten het kader van een huwelijksviering of een gebedsviering een eenvoudig gebed uitspreken. In dit gebed kan God onder aanroeping van zijn Geest om kracht en bijstand worden gevraagd, opdat hij/zij Gods wil met zijn/haar leven verstaat en verder kan groeien.

Daarmee wordt in de gekozen bewoordingen duidelijk dat het niet om een inzegening of bevestiging van een irreguliere relatie gaat en wordt tevens verwarring vermeden met een huwelijk dat volgens de Katholieke Kerk alleen tussen een man en vrouw gesloten kan worden.

Op deze wijze kan het gebed de kracht geven om tot God te naderen en te leven in overeenstemming met zijn bedoelingen met de schepping van man en vrouw en van het huwelijk.

Download the English translation of this article: Dutch bishops regarding to Fiducia supplicans

• Lees hier de Engelse vertaling van Fiducia supplicans. (Gepubliceerd 18 december 2023)
• Lees hier een toelichting op Fiducia supplicans. (Gepubliceerd op 4 januari 2024)

Vanwege haar vijftigjarige jubileum reikte Actie Kerkbalans op woensdag 10 januari erepenningen uit aan vrijwilligers die zich inzetten om geld in te zamelen voor de kerk. Tijdens een persconferentie in Utrecht en een tour langs verschillende lokale kerken in Nederland, werden ruim twintig door hun eigen kerk voorgedragen vrijwilligers verrast met dit eerbetoon. Tijdens lokale startmomenten van Actie Kerkbalans deze en volgende week ontvangen nog ruim 550 vrijwilligers in heel het land de speciale erepenning.

Actie Kerkbalans, de grootste fondsenwervende actie van Nederland, bestaat dit jaar vijftig jaar. En al vijftig jaar lang geldt: zonder vrijwilligers geen Actie Kerkbalans, geen kerkbijdragen die het bestaan van de kerk mogelijk maken.  Daarom zet Actie Kerkbalans tijdens dit jubileumjaar vooral vrijwilligers in het zonnetje.

Drie bijzondere kerkelijke vrijwilligers
Dat gebeurde op woensdag 10 januari tijdens het landelijke persmoment van Actie Kerkbalans in de Mattheüskerk in Utrecht. Drie erepenningen werden uitgereikt aan de heer Sosef, de heer Belder en mevrouw Schenk; bijzondere kerkelijke vrijwilligers die zich jarenlang onvermoeibaar sterk maken voor de kerk door zich regionaal én landelijk in te zetten voor Actie Kerkbalans. Meneer Ad Sosef: “Wat een mooie blijk van waardering is dit. Maar ik doe het graag hoor, het is mijn missiewerk. Bisdom Rotterdam kent zoveel parochies, ik ken ze allemaal! In deze periode ben ik geen avond thuis. Maar het is zo mooi om hieraan te werken. Ik zeg ook tegen iedereen: dat wat je nu doet, doe je echt voor de kerk van morgen en de volgende generaties. Prachtig!”

Vrijwilligers in het land

In heel het land zijn meer dan 550 vrijwilligers door hun eigen parochie of gemeente voorgedragen voor een erepenning als waardering voor hun inzet. Na afloop van de persconferentie bracht het campagneteam van Actie Kerkbalans een bezoek aan drie kerken, waar zij 22 van deze vrijwilligers hun erepenning overhandigden. Zo werd Ton Hoegee verrast, die al 50 jaar vrijwilliger is van de kerk in Leerdam (PKN). En in de Onze Lieve Vrouwe Parochie in Boxmeer kreeg de heer Dijkstra de erepenning omgehangen door zijn bisschop Gerard de Korte, omdat hij al tientallen jaren de vrijwilligers voor Actie Kerkbalans aanstuurt en de giften registreert. In de Protestantse Gemeente Nieuwland in Westmaas ontvingen ruim twintig vrijwilligers een erepenning omdat zij zich vele jaren – sommigen al bijna veertig jaar – inzetten om Actie Kerkbalans te realiseren.

Omzien naar elkaar
Tijdens het persmoment ging hoogleraar J.L.W.M. Meijs in op de bijzondere inzet van vrijwilligers voor de kerk. Hij vertaalde het aantal kerkvrijwilligers naar onbetaalde 28.000 fte’s en vertelde hoe het type vrijwilliger door de jaren heen is veranderd. Andere tijden vragen ook om een andere organisatie ten opzichte van 20 jaar geleden.

Ook dominee T. Verhoeven (classispredikant Utrecht) en bisschop J. van den Hende (voorzitter van de Nederlandse bisschoppenconferentie en bisschop van Rotterdam) stonden stil bij de rol van vrijwilligers, die niet alleen financieel maar ook praktisch verantwoordelijkheid nemen voor het functioneren en voortbestaan van kerken. Ds. Verhoeven sprak over de kerk als familie en de omvang van het vrijwilligersnetwerk. “Je wordt geroepen, je mag dienen. Hier in Utrecht zijn er zo’n 50 lopers voor Actie Kerkbalans per wijk. Een solidaire club mensen die graag hun tijd hieraan besteden.”

Mgr. dr. J.H.J. van de Hende blikte terug op zijn kindertijd met de herinnering aan de geur van stapels nieuw drukwerk in de gang van het ouderlijk huis als Actie Kerkbalans weer aanstaande was, vijftig jaar geleden. Hij sprak over de kerk als netwerk en over de persoonlijke inzet van zoveel vrijwilligers: “Eigenlijk raak je nooit uitgepraat over vrijwilligerswerk. Het gaat steeds om de capaciteiten, talenten en gaven van zoveel mensen van verschillende generaties. Kerkbalans is niet denkbaar zonder die mentaliteit. Deze actie kan gezien worden als start en als voortzetting van het kerkelijk leven.”

Geef vandaag voor de kerk van morgen
De persconferentie van woensdag 10 januari markeert de start van Actie Kerkbalans 2024. Van 13 tot 27 januari vragen kerken met deze actie hun leden om een financiële bijdrage voor de lokale kerk, met als slogan ‘Geef vandaag voor de kerk van morgen’. Deelnemende kerken aan Actie Kerkbalans zijn de Rooms-Katholieke Kerk, de Protestantse Kerk, de Oudkatholieke Kerk en de Evangelische Broedergemeente; met Actie Kerkbalans vragen zij leden gezamenlijk om een financiële bijdrage voor de eigen lokale kerk.

Kijk hier de livestream van de persconferentie terug

Katholiekleven.nl, het videokanaal van de Rooms-Katholieke Kerk, publiceert een video over de landelijke start van Actie Kerkbalans die op 10 januari plaatsvond in Utrecht met tevens beelden van de uitreiking van de erepenning aan de heer Dijkstra door bisschop De Korte in Boxmeer.

Foto: Frans van der Heijden

Op 25 december 2023 is te St. Anthonis overleden de zeereerwaarde heer Laurens Cornelis Adrianus (Frans) van Spreeuwel, emeritus pastoor-deken te St. Anthonis.

De zeereerwaarde heer Van Spreeuwel is geboren in Tilburg op 26 januari 1944 en tot priester gewijd op 22 maart 1975.

Na diverse benoemingen als pastoraal werker in Tilburg en Eindhoven was hij als kapelaan werkzaam in Eindhoven, Woensel Zuid en H. Petrus (1975-1977), als pastor in het Maria Ziekenhuis Tilburg (1977-1985), als pastoor in de parochie H. Cecilia te Berkel-Enschot (1986-1992), ziekenhuispastor in Franciscusziekenhuis te Roosendaal (1992-2000), pastoor in de parochie H. Antonius Abt (2000-2004), pastorale Eenheid De Driestroom (St. Anthonis, Ledeacker en Oploo; 2004-2009) en waarvan tevens als deken van het dekenaat Boxmeer (2001-2004). Per 1 januari 2009 is hem eervol ontslag verleend vanwege zijn emeritaat.

Moge hij rusten in vrede!

Gebedsdienst bij de uitvaart: zaterdag 30 december om 14.00 uur in de kerk van H. Antonius Abt te Sint Anthonis, waarna crematie in familiekring.

Bisschop De Korte viert Kerstmis in de Bossche Sint-Janskathedraal. Zie hieronder het schema van de vieringen met Kerstmis in de Sint-Jan. U bent van harte uitgenodigd!

N.B.: Alle vieringen zijn vrij toegankelijk (zonder kaarten en zonder reserveringen)

Kerststal van de Sint-Jan in Den Bosch

‘Komt laat ons Hem aanbidden’

Op zaterdag 9 december is de kerststal feestelijk geopend door de ambassadeur van Italië en de minister-provinciaal van de Minderbroeders Franciscanen.

Van zondag 10 december t/m zondag 14 januari bent u van harte welkom de grote kerststal in de Bossche Sint-Janskathedraal te bezoeken.

Kijk voor meer informatie (o.a. de openingstijden en entree-kosten) op de speciale website: www.kerststal-sint-jan.nl

Kerstmis 2023

Broeders en zusters,

Binnenkort vieren wij het Kerstfeest; het geboortefeest van onze Heer. Een van de mooiste titels die Christus draagt is Vredevorst.

Maar in onze dagen verbinden velen geloof primair met geweld. Al bijna twee jaar woedt er oorlog tussen Rusland en de Oekraïne. Twee landen met sterke oosters-orthodoxe wortels voeren een bloedige strijd. Verwoesting, dood en verderf zijn het resultaat. Twee landen met een lange christelijke traditie verduisteren het vredesevangelie van Christus.

Begin oktober trokken Palestijnse extremisten Israël binnen. Willekeurig werden honderden mensen uit blinde haat gedood. Zelfs baby’s en kinderen werden niet gespaard. En de regering van Israël reageert met veel tegengeweld. Verdriet bij joodse mensen maar evenzeer bij islamitische en christelijke Palestijnen. Het is pijnlijk te moeten constateren dat joden, christenen en moslims een geschiedenis vol geweld kennen.

Regelmatig stellen seculiere mensen een spannende maar ook pijnlijke vraag: ‘Zou het niet beter zijn als alle religies zouden verdwijnen?’ Zonder godsdiensten zouden wij, zo redeneren zij, van veel geweld worden verlost want de claim van een goddelijke waarheid zou heel gemakkelijk kunnen leiden tot gewelddadig gedrag. Nu valt er op deze stelling natuurlijk veel af te dingen. Met name in de vorige eeuw hebben seculiere ideologieën een stroom van ellende veroorzaakt.

Onze eigen heilige Titus Brandsma doorzag al vroeg het anti-evangelie van het nazisme. Miljoenen mensen werden het slachtoffer van de terreur van de nationaal socialisten. Maar ik noem ook de vele doden in de communistische Goelag Archipel van Stalin. Op fabrieksmatige wijze werden zij omgebracht. Ook de moordpartijen in Cambodja en het China van Mao kan ik memoreren. Al deze seculiere regimes kenden een dodelijke onverdraagzaamheid met betrekking tot andersdenkenden.

Ook vandaag bestaat er naast religieus geweld politiek-ideologische terreur. Toch is het goed om als gelovige de handschoen op te pakken. Hoe gewelddadig zijn de bronnen van ons christelijk geloof? Hoe gewelddadig is de Heilige Schrift?

Bijbels dossier rond geweld
Enkele jaren geleden publiceerde de Vlaamse schrijver Dimitri Verhulst zijn Bloedboek. Het vormt een aanklacht tegen het massieve geweld in het Oude Testament. Natuurlijk is de Heilige Schrift voor gelovigen een bron van goddelijke openbaring maar evenzeer vormen de boeken van de Bijbel een spiegel van het leven van mensen. Kain als broedermoordenaar van Abel toont de menselijke conditie. Tot op vandaag worden Abels door Kaïns vermoord.

In de Schrift vinden wij minstens drie modellen rond geweld. Het meest brute model is het niet geproportioneerde geweld. Lamech dreigt met het doden van een kind als hij een schram oploopt. De notie van het oog om oog wil deze vorm van geweld indammen. Als mij een oog of tand ontnomen wordt, mag ik niet meer dan een oog of tand terugeisen.

In het onderwijs van Jezus wordt dit geproportioneerde geweld doorbroken door na een klap op de ene wang ook de andere wang toe te keren. Christus lijkt het geweld te willen stoppen door de geweldpleger te beschamen en zo tot bezinning te brengen.

Spannend in de Schrift zijn ook de verhalen over geweld in naam van God. Ik denk aan de binding van Isaak maar ook de verhalen over de verdrijving van de aanwezige volken bij de intocht van de Israëlieten in het land van belofte.

Voor moderne lezers blijven deze verhalen aanstootgevend. Tegelijk moeten wij natuurlijk nooit ahistorisch lezen en al helemaal niet losse verzen volkomen uit hun verband citeren.

Openbaring en interpretatie
Bij het lezen van geweldteksten kunnen wij er niet omheen ons te bezinnen op onze visie op openbaring. Zijn alle heilige teksten uit de Schrift goddelijk geïnspireerd?

Mensen die een mechanische inspiratieleer hanteren, zullen deze visie waarschijnlijk ondersteunen. Maar zo lezen katholieken de Schrift niet of in ieder geval niet meer. Wij beseffen dat teksten uit de Schrift ook menselijk en tijdgebonden zijn. De Bijbel kunnen wij lezen als een menselijk getuigenis over Gods spreken en handelen. Een en ander impliceert het grote belang van goede exegese en hermeneutiek. Teksten worden altijd door mensen geïnterpreteerd. En het zijn dus mensen die teksten uit heilige boeken gevaarlijk kunnen maken.

Anders gezegd: Religieuze teksten veroorzaken geen geweld maar mensen die deze teksten lezen.

Christus als sleutel
Vanuit de overtuiging dat Christus het hoogtepunt van Gods openbarend spreken is, vormt Hij voor mij ook de sleutel om heel de Bijbel te lezen. Jezus sterft geweldloos aan het kruis. Er is geen leger dat Hem verdedigt. En op het kruis bidt Hij voor zijn vijanden die Hem vernederen en doden. De stervende Christus geeft een indrukwekkend getuigenis van vergeving en vijandsliefde: ‘Vader, vergeef hen want zij weten niet wat ze doen.’

Later vinden wij bij Stefanus, de eerste christelijke martelaar, een echo van deze levenshouding. Jezus neemt geen leven van anderen maar geeft zijn eigen leven tot onze verzoening. Christus is het onschuldige lam dat zonder geweld de zonden van de wereld wegdraagt.

Christelijke traditie
In de eerste eeuwen had de christelijke gemeenschap geen macht. Christenen werden regelmatig slachtoffer van vervolgingen. De omslag kwam met de bekering van keizer Constantijn aan het begin van de vierde eeuw. Aan het einde van die eeuw wordt het christendom staatsgodsdienst. Er kwam ook een verandering in het denken over oorlog en vrede. Al jaren geleden sprak prof. Heering in dat kader over de zondeval van het christendom.

Het geweld van de christelijke heersers bracht de kerkvaders, de theologen uit de Vroege Kerk, in grote verlegenheid. Kerkvaders als Ambrosius en Augustinus formuleerden de leer van de rechtvaardige oorlog. Niet om oorlog te rechtvaardigen maar juist om oorlog in te dammen. Oorlogshandelingen moesten aan scherpe voorwaarden voldoen. Zo is alleen een defensieve oorlog verdedigbaar er moet een scherp onderscheid worden gemaakt tussen soldaten en burgers. De voedselbronnen van de tegenstander mogen niet worden vernietigd.

Helaas zijn er in het boek van de kerkgeschiedenis genoeg donkere bladzijden te vinden. Ik noem de kruistochten waarbij de ridders meenden Gods wil te doen. Ik noem ook het geweld tegen joden. Wij vinden dat al terug in de vroege Kerk met teksten vol haat bij kerkvaders. Maar ook later bij de Spaanse koningen, een reformator als Maarten Luther en de pogroms in Oost Europa. Na de Reformatie hebben katholieken en protestanten elkaar genegeerd, gehaat en helaas ook gedood. Priesters en predikanten hebben wapens gezegend tot in de vorige eeuw.

Omslag binnen het christendom
Maar in de laatste eeuw zien wij gelukkig een omslag. Christenen hebben zich meer en meer bekeerd. Er kwam ruimte voor zelfkritiek en binnen de kerken zien wij, in kracht van Gods Geest, een zelfreinigend vermogen. De verschrikkingen van de Eerste en Tweede Wereldoorlog hebben daar zeker toe bijgedragen.

Heel belangrijk is natuurlijk ook het Tweede Vaticaanse Concilie (1962-1965). Ik noem heel speciaal de Verklaring over de godsdienstvrijheid uit 1965, Dignitatis Humanae. Een omslag in het denken komt hier in beeld. Wij zien een verschuiving van het recht van de waarheid naar de waardigheid van de mens. Het Concilie grijpt terug op het Bijbelse relationele waarheidsbegrip: Christus is de waarheid. Iedere mens heeft de plicht om deze waarheid te zoeken maar altijd in vrijheid en zonder dwang en geweld. De Kerk heeft geleerd om God niet met onze politieke en economische belangen te verbinden.

Alle serieuze christelijke leiders zullen geweld niet meer goddelijk legitimeren. Op individueel niveau is een christen geroepen om van ieder geweld af te zien. Op macroniveau erkent de Kerk de zwaardmacht van de overheid.

Ook het geweldsmonopolie wordt bij de overheid gelegd. Geweld blijft in een zondige wereld soms een minder kwaad om groter kwaad te vernietigen. Ik denk aan de vernietiging van de Hitlerbarbarij door de geallieerden in 1945. En meer recent de bestrijding van ISIS en Hamas om een einde te maken aan blinde terreur. Maar vanuit het onderwijs van Christus blijft het altijd een falen. Niet voor niets noemt paus Franciscus iedere oorlog een nederlaag.

Slotwoorden
Voor de wereldvrede is een coalitie van gematigden uit allerlei godsdiensten en levensovertuigingen van groot belang. Juist bij spanningen tussen mensen is de deugd van de temperantia de gematigdheid en de zelfbeheersing belangrijk. Mensen zijn bij conflicten geroepen tot overleg en dialoog, niet tot een gewelddadige oplossing. Alle mensen zijn immers schepselen van God. Ieder mens is geschapen naar Gods beeld en gelijkenis. Dat moet een belangrijke notie zijn om geweld tussen mensen direct te stoppen. Wie het schepsel schendt, schendt de Schepper. Mensen moeten andere mensen nooit ontmenselijken of demoniseren.

Broeders en zusters, binnenkort vieren wij het Kerstmis, de geboorte van Jezus. Hij is onze Vredevorst. Wij bidden dat mensen zijn onderwijs over vrede en verzoening steeds beter gaan begrijpen en vanuit de vrede van Christus gaan leven.

Vanuit die hoop wens ik u een zalig en gezegend Kerstmis en Gods zegen voor 2024.

Mgr. dr. Gerard de Korte
Bisschop van ‘s-Hertogenbosch

Van 18 tot en met 22 december organiseert de Nederlandse Katholieke Schoolraad (NKSR) de Week van het Katholiek Onderwijs 2023. In samenwerking met de Vastenactie biedt de NKSR ook dit jaar weer les- en inspiratiemateriaal aan voor de advents- en kerstperiode. Thema is dit keer aansluitend bij de Adventsactie voor 2023: ‘Alle kinderen mogen kind zijn’.

‘Met Kerstmis vieren we de geboorte van Jezus: wij wensen een nieuwe baby alle goeds. Maar niet ieder kind kan genieten van een onbezorgd leven. Daarom besteden wij tijdens de advent extra aandacht aan het belangrijke onderwerp kinderarbeid. Omdat ieder kind recht heeft om kind te zijn’, licht de NKSR toe op zijn website.

De Adventsactie nodigt scholen uit om ook iets te doen voor een ander in de kerstperiode door bijvoorbeeld geld in te zamelen: ‘Dit jaar besteden we extra aandacht aan de kinderen die moeten meehelpen in fabrieken of mijnen om zo wat extra geld te verdienen voor hun families. We steunen onder andere een project in India en een project in Congo die de kinderen helpen naar school te gaan, zodat ze straks betere kansen hebben om werk te vinden.’

Adventskalender
Voor de midden- en bovenbouw van het basisonderwijs bestaat het lesmateriaal uit een digitale adventskalender voor op het digibord, met aansprekende werkvormen, vragen en liedjes en het Kerstverhaal uit de Bijbel.

Voor de onderbouw van het basisonderwijs is een eigen variant van de digitale Adventskalender beschikbaar, voorzien van een mooi prentenboek over Mees die papa en mama helpt met het zorgen voor baby Puk.

Het lesmateriaal is online kosteloos beschikbaar via de website van de Nederlandse Katholieke Schoolraad en is ook te vinden op de website van de Adventsactie.

Drie deelnemende kerkgenootschappen aan Actie Kerkbalans maken in de eerste week van december 2023 gezamenlijk hun opbrengstcijfers over de afgelopen jaren bekend. Deze blijken in de Rooms-Katholieke Kerk en in de Protestantse Kerk Nederland (PKN) redelijk stabiel over de gemeten jaren. In de Oud-Katholieke Kerk is voor wat betreft de beschikbare gegevens sprake van een daling.

Protestantse Kerk Nederland
In de PKN was de opbrengst over 2020: € 171.252.423 – van in totaal 1.499 gemeenten. Het jaar daarop, in 2021 steeg de opbrengst naar € 171.870.472, bij elkaar gebracht door 1.488 gemeenten. Mogelijk hebben kerkleden meer gegeven in de coronaperiode, toen er ook een extra actie van Kerkbalans is georganiseerd. In 2022 zakt de opbrengst weer iets terug, maar is nog altijd hoger dan de opbrengst in 2020 namelijk € 171.852.800, opgebracht door 1.477 gemeenten. (Bij deze cijfers moet worden opgemerkt dat ze gebaseerd zijn op de uiteindelijke bedragen in de jaarrekeningen van de gemeenten, maar ze kunnen afwijken van wat eerder dat jaar aan vrijwillige bijdrage is toegezegd. De collecteopbrengsten zijn hierin niet meegenomen.)

De PKN krimpt door fuseren van individuele gemeenten tot grotere (streek)gemeentes elk jaar met zo’n 10-15 lokale gemeenten. De opbrengstcijfers zijn echter behoorlijk stabiel. Met minder mensen en gemeenten wordt ruwweg eenzelfde bedrag door kerkleden bij elkaar gebracht om de kerk in stand te houden.

Rooms-Katholieke Kerk
Ook in de R.-K. Kerk vertonen de cijfers deels een stijgend beeld. Vier van de zeven bisdommen leverden de opbrengstcijfers voor Actie Kerkbalans over 2021 en alle bisdommen leverden cijfers over 2022. De cijfers van de bisdommen die voor beide jaren aanleveren, laten een stijging in de opbrengst van met name de collecten zien. De totaalopbrengst van de collecten en bijdragen van Actie Kerkbalans is in 2022 € 48.806.176,51, waarvan ruwweg 10,6 miljoen opbrengst aan collecten.

De stijgende lijn in de R.-K. Kerk komt dus vooral door de opbrengst uit collecten. Ook voor de R.-K. Kerk geldt dat de bijdragen worden opgebracht door minder mensen in een door fusies dalend aantal parochies (641 parochies in 2021). De bijdragen aan Kerkbalans dalen jaarlijks met zo’n 3,9 procent, maar inclusief het collectegeld, is de totaalopbrengst over de gemeten jaren ook hier redelijk stabiel te noemen. Zie ook deze tabel met opbrengstcijfers per bisdom.

Oud-Katholieke Kerk
In de Oud-Katholieke Kerk was de opbrengst van Actie Kerkbalans voor 2021 € 508.537,- en voor 2022 was het € 483.152,-. (Hierbij moet worden opgemerkt dat op moment van publiceren nog niet van alle parochies de cijfers bekend waren).

Op woensdag 4 oktober, de feestdag van de heilige Franciscus van Assisi, verscheen Laudate Deum (Prijs God), een apostolische exhortatie (pauselijke brief) van paus Franciscus. Deze brief die een vervolg is op zijn eerdere encycliek Laudato si’ (Geprezen zijt Gij), uit 2015, is nu in een Nederlandse vertaling beschikbaar. De vertaling is net als die van Laudato si’ door de bisschopreferent voor Kerk en Samenleving, Mgr. Gerard de Korte, namens de bisschoppenconferentie geautoriseerd.

In de inleiding van Laudate Deum schrijft de paus dat allerlei gebeurtenissen in de wereld tijdens de afgelopen acht jaar rondom klimaat en sociale gerechtigheid, vragen om verheldering en aanvulling van Laudato si’. Hij schrijft dat de situatie nog urgenter is dan acht jaar geleden toen hij met zijn ‘groene’ encycliek kwam, waarin het niet alleen om klimaatverandering gaat maar vooral over de consequenties die dit heeft voor kwetsbare en arme mensen die er wereldwijd door getroffen worden.

In Nederland vraagt Mgr. dr. Gerard de Korte aandacht voor de boodschap die wordt uitgedragen in Laudato si’ en nu wordt uitgebreid in Laudate Deum. Hij zegt na een eerste kennismaking met de nieuwe exhortatie, vooruitblikkend naar de klimaatconferentie in Dubai vanaf 30 november:

‘Wij staan voor de opgave om op mondiaal niveau samen te werken en het algemeen belang en de toekomst van onze kinderen als uitgangspunten te nemen. Internationale afspraken moeten beter worden gecontroleerd. Het ontbreken van sanctiemechanismen toont de zwakheid van de huidige internationale politiek. De paus hoopt dat de komende klimaatconferentie van Dubai een positieve doorbraak kan bewerkstelligen (LD 54).’

Opening Laudato Si’-Instituut
Bisschop De Korte is op vrijdag 1 december aanwezig bij de feestelijke opening van het Laudato Si’-Instituut aan de Radboud Universiteit. Het nieuwe Laudato Si’-Instituut wil inzichten over het klimaat onderzoeken met oog voor rentmeesterschap, solidariteit en gelijkwaardigheid. Voor de Radboud Universiteit hebben die thema’s van oudsher een speciale betekenis.

Tijdens deze opening spreken onder meer de nieuwe rector magnificus José Sanders en Mgr. De Korte. Als bisschop van ’s-Hertogenbosch is Mgr. De Korte niet alleen betrokken bij de Radboud Universiteit, maar ook is hij de voorzitter van de Laudato Si’ Alliantie NL. Deze alliantie zet zich in voor een samenleving waarin duurzaamheidsambities samengaan met de zorg voor de meest kwetsbaren.

• Lees hier de geautoriseerde vertaling van Laudate Deum
• Lees hier meer over de encycliek Laudato si’.
• Lees op de site van de Laudato Si’Alliantie meer over de opening van het Laudato Si’-Instituut.

Zie ook het bericht: Laudate Deum – nieuwe klimaatbrief van paus Franciscus

Op zaterdag 4 november 2023 zal bisschop Gerard de Korte in een pontificale Eucharistieviering Frits Hendriks tot diaken en Erik Buster tot priester wijden. De plechtigheid zal plaatsvinden in de Kathedrale Basiliek van Sint-Jan Evangelist te ‘s-Hertogenbosch en begint om 10.30 uur. Iedereen is van harte uitgenodigd om deel te nemen aan deze bijzondere viering.

Erik Buster rondde zijn studie af aan de theologische faculteit Tilburg te Utrecht en is begonnen in de parochie Heilige Willibrord te Valkenswaard (Aalst, Valkenswaard, Dommelen, Borkel en Schaft, Waalre) bij pastoor Norbert van der Sluis. Erik wil zich als priester graag inzetten om de genade van God uit te delen door het vieren van sacramenten waardoor de werkelijkheid van Gods liefde concreet gestalte krijgt in het leven van mensen. Klik hier voor meer informatie over Erik Buster.

Frits Hendriks heeft zijn studie in Nijmegen en Leuven gevolgd. Hij is in het bisdom als pastoraal werker werkzaam. Hij ziet zijn pastoraal werk als een dienst om God bij de mensen en mensen bij God te brengen. Frits ziet er naar uit om dit na de wijding ook te mogen doen met de sacramenten. Hij is in de parochie Twaalf Apostelen te Wijchen (Wijchen, Heumen, Bergharen, Alverna, Overasselt, Hernen, Nederhasselt, Woezik, Batenburg, Balgoij en Niftrik) waar hij nu full time werkt. Frits heeft ook ervaring als docent levensbeschouwing. Klik hier voor meer informatie over Frits Hendriks.

Gebed
Uw gebed wordt gevraagd voor de wijdelingen: Almachtige God, de Kerk is teken van uw liefde en zorg voor de wereld. Priesters en diakens willen uw Zoon navolgen door zich geheel in dienst te stellen van deze zorg en liefde. Wees met uw Geest bij Erik en Frits die zich voorbereiden op hun wijding, en wil onze harten openen om hen als broeders in het ambt te verwelkomen. Bouw uw Kerk op, Heer, op voorspraak van de Zoete Moeder, door Christus onze Heer. Amen.

Op woensdag 4 oktober, de feestdag van de heilige Franciscus van Assisi, is Laudate Deum (Prijs God) gepubliceerd. Deze apostolische exhortatie (pauselijke brief) van paus Franciscus is een vervolg op zijn eerdere encycliek Laudato si’ (Geprezen zijt Gij), uit 2015. In de inleiding van Laudate Deum schrijft de paus dat allerlei gebeurtenissen in de wereld tijdens de afgelopen acht jaar rondom klimaat en sociale gerechtigheid, vragen om verheldering en aanvulling van Laudato si’.

De paus schrijft dat de situatie nog urgenter is dan acht jaar geleden toen hij met zijn ‘groene’ encycliek kwam, waarin het niet alleen om klimaatverandering gaat maar vooral over de consequenties die dit heeft voor kwetsbare en arme mensen die er wereldwijd door getroffen worden.

Breekpunt
‘Acht jaar zijn verstreken sinds ik de encycliek Laudato si’ publiceerde, toen ik met u allen, mijn broeders en zusters van onze lijdende planeet, mijn oprechte zorgen wilde delen over de zorg voor ons gemeenschappelijk huis. Maar met het verstrijken van de tijd heb ik me gerealiseerd dat onze antwoorden niet adequaat zijn geweest, terwijl de wereld waarin we leven aan het instorten is en misschien wel het breekpunt nadert. Naast deze mogelijkheid is het onbetwistbaar dat de impact van de klimaatverandering het leven en de families van veel mensen in toenemende mate zal schaden. We zullen de gevolgen voelen op het gebied van gezondheidszorg, werkgelegenheid, toegang tot hulpbronnen, huisvesting, gedwongen migratie, enzovoort.’

De paus citeert ook de bisschoppen die bij elkaar kwamen voor de Synode over de Amazone: ‘Aanvallen op de natuur hebben gevolgen voor het leven van mensen’. En de Afrikaanse bisschoppen als zij zeggen dat klimaatsverandering niet langer een secundaire of ideologische kwestie is, maar een drama dat ons allen schaadt en dat “een tragisch en treffend voorbeeld van structurele zonde” manifest maakt.

Samenwerken op mondiaal niveau
In Nederland vraagt bisschopreferent voor Kerk en Samenleving, mgr. dr. Gerard de Korte, aandacht voor de boodschap die wordt uitgedragen in Laudato si’ en nu wordt uitgebreid in Laudate Deum. Hij zegt na een eerste kennismaking met de nieuwe exhortatie:

‘Paus Franciscus doet een hartstochtelijke oproep aan de wereldgemeenschap om gezamenlijk vaart te maken en de klimaatcrisis versneld aan te pakken. De paus spreekt als geestelijk en moreel leider. In de titel van zijn exhortatie: Laudate Deum/Prijs God komt dat tot uitdrukking. Want de mens die de plaats van God wil innemen wordt de ergste vijand van zichzelf (LD 73). God is de Schepper en eigenaar van deze wereld.

Wij staan voor de opgave om op mondiaal niveau samen te werken en het algemeen belang en de toekomst van onze kinderen als uitgangspunten te nemen. Internationale afspraken moeten beter worden gecontroleerd. Het ontbreken van sanctiemechanismen toont de zwakheid van de huidige internationale politiek. De paus hoopt dat de komende klimaatconferentie van Dubai een positieve doorbraak kan bewerkstelligen(LD 54).’

• Kijk voor meer informatie ook op Laudatedeum.va.
• Lees hier de geautoriseerde vertaling van Laudate Deum.
• Lees hier meer over de exhortatie Querida Amazonia (Geliefde Amazone).
• Lees hier meer over de encycliek Laudato si’.

Het Secretariaat van de Bisschoppensynode heeft meerdere gebeden beschikbaar gemaakt zodat men in onder meer de parochies wereldwijd mee kan bidden voor de synode ‘Voor een synodale Kerk: communio, participatio, missio’. ‘Zonder gebed geen synode’ heeft paus Franciscus gezegd en alle gelovigen zijn vanaf het begin gevraagd mee te bidden. Eerder heeft de KNR ook een gebedenbundel voor de synode gepubliceerd.

De gebeden die het secretariaat beschikbaar heeft gemaakt met het oog op de synodebijeenkomst die in oktober in Rome plaatsvindt, zijn nu ook beschikbaar in een Nederlandse vertaling.

Het gaat om gebeden voor verschillende momenten en gelegenheden. Zo is er een aantal gebedsintenties die door de week kunnen worden gebeden. Voor de 25^e  (24 september) en 26^e zondag (1 oktober) van het liturgisch Jaar (A) zijn er meerdere voorbeden en voor de 26e zondag is er bovendien een plechtige slotzegen beschikbaar.

Together – Taizéviering in de Sint-Janskathedraal
Paus Franciscus nodigt (jonge) christenen van alle kerkelijke achtergronden uit om zaterdag 30 september op het Sint-Pietersplein in Rome te bidden voor de toekomst van de Kerk. Deze samenkomst van Gods volk, ‘Together’, wordt georganiseerd door de gemeenschap van Taizé en vindt plaats aan de vooravond van de synode. In de Sint-Janskathedraal in Den Bosch is tegelijkertijd, om 17.00 uur, een gebedsviering om samen te bidden met de jongeren op het Sint-Pietersplein. Bisschop Gerard de Korte: “Van harte nodig ik iedereen uit om aan te sluiten bij dit Taizé-gebed in de Bossche kathedraal om samen te bidden tot de Heilige Geest voor de toekomst van de kerk.”
Voor meer informatie klik hier.

De gebeden en de mededeling worden met de parochies gedeeld en zijn hier te downloaden:
– Intenties voor een weekdag
– Universeel gebed 25e en 26e zondag Jaar A
– Plechtige slotzegen 26e Zondag door het jaar
– Mededeling weekendvieringen 23 en 24 september
– Flyer Taizé-viering Sint-Jan Den Bosch

Op 13 september 2023 vond het eerste Synode Café plaats. Dominicanes Nadia Kroon en Daan Savert ontvingen vier gasten in de foyer van het gezellige theater De Leeuw in Arnhem.

Hieronder is het eerste Synode Café terug te kijken met daarin:

• Anton de Wit, hoofdredacteur van het Katholiek Nieuwsblad. Hij duidt wat er tot nu toe op gang is gekomen en wat we kunnen verwachten van de synodebijeenkomst die in oktober in Rome plaatsvindt.
• Jezuïet Jos Moons is onderzoeker aan de Katholieke Universiteit in Leuven, gespecialiseerd in het thema synodaliteit. Hij spreekt over het enthousiasme, maar ook over de weerstand rondom deze kerkelijke vernieuwingen.
• Fokke Wouda is coördinator van de Katholieke Vereniging voor Oecumene en komt vertellen over de grote internationale Taizébijeenkomst op het Sint-Pietersplein op 30 september.
• Zuster Lieve van de Vijver, trappistin van abdij Koningsoord, vertelt over het initiatief van religieuzen om te bidden voor de synode en de bundel die daarvoor speciaal is uitgebracht.

Het volgende Synode Café is op 25 oktober van 16.00-17.00 uur. Volg het via ‘Luisterend op weg’.

Paus Franciscus nodigt jonge christenen van alle kerkelijke achtergronden uit om 30 september op het Sint-Pietersplein in Rome te bidden voor de toekomst van de Kerk. Deze samenkomst van Gods volk, ‘Together’, wordt georganiseerd door de gemeenschap van Taizé en vindt plaats aan de vooravond van de synode. In de Sint-Janskathedraal in Den Bosch is tegelijkertijd, om 17.00 uur, een gebedsviering om samen te bidden met de jongeren op het Sint-Pietersplein.

Live verbinding met Rome
Bij de Taizéviering in de Bossche Sint-Janskathedraal zullen dezelfde liederen en teksten worden gebruikt als op dat moment in Rome. Een Taizé-gelegenheidskoor ondersteunt de samenzang in Den Bosch. Via een groot beeldscherm is er een live verbinding met de viering in Rome. Iedereen, jong en minder-jong, is van harte uitgenodigd om hieraan deel te nemen. Deze uitnodiging is ook uitgegaan naar vertegenwoordigers van diverse kerken. De kathedraal is vrij toegankelijk.

Nederlandse jongeren naar Rome
Vanuit vele landen – waaronder Nederland – reizen dat weekend jongeren van allerlei kerken naar Rome om mee te doen aan deze bijzondere gebedsviering in de stijl van Taizé. Het gebed van de jongeren en paus Franciscus gaat vooraf aan de synode die later die week van start gaat in Rome. De synode staat in het teken van de vernieuwing van de kerk. Deze vernieuwing heet ‘synodaliteit’. Daarmee bedoelt de Katholieke Kerk dat iedere gelovige medeverantwoordelijkheid draagt in de kerk door actieve inbreng en inspraak. Dat vraagt om een nieuwe cultuur waarin men luistert naar elkaar, waarbij ieders stem gehoord en meegewogen wordt. Paus Franciscus benadrukt met deze gebedsviering het belang van de stem en het gebed van jonge mensen en van alle kerken.

Luisterend op weg
De viering in de Sint-Janskathedraal is een initiatief van het project ‘Luisterend op weg’, waarin de Konferentie Nederlandse Religieuzen, het Netwerk Katholieke Vrouwen en het bisdom van ’s-Hertogenbosch samenwerken om een impuls te geven aan de synodale vernieuwing van de kerk.

Nieuw Taizélied: Adsumus Sanctus Spiritus
Speciaal voor de gebedswake op 30 september is een nieuw Taizélied gecomponeerd op het Adsumus Sancte Spiritus (Wij staan voor U, Heilige Geest). Beluister het hier.

‘Luisterend op weg’ is een initiatief van het bisdom van ‘s-Hertogenbosch, de Konferentie van in Nederland gevestigde Religieuzen en het Netwerk Katholieke Vrouwen om daar in Nederland vorm aan te geven. Een kerk waar ieders verhaal gehoord wordt en waar ieder zijn of haar steentje aan bijdraagt, geïnspireerd door de Heilige Geest: dat is de essentie van een synodale kerk. Paus Franciscus nodigt ons uit om deze weg te gaan middels het wereldwijde synodale proces dat in 2021 begon.

Op de website en in de nieuwsbrief van ‘Luisterend op weg’ zijn inspirerende berichten te lezen over de synode, over synodaliteit en hoe synodaliteit wordt ingeoefend.

Instrumentum Laboris
Het werkdocument voor de synode, het zogenaamde Instrumentum Laboris, is vertaald naar het Nederlands. Dit document vormt de leidraad voor de besprekingen tijdens de synode die plaatsvindt van 4 tot en met 29 oktober in Rome. Het is een tekst die niet alleen relevant is voor de deelnemers aan de synode, maar voor alle gelovigen. De Nederlandse vertaling staat op de website van de synode van het vaticaan. De tekst is daar te downloaden.

Pastoor Seidel over het synodaal gesprek in Helmond

“Er wordt weer gelachen en je voelt dat er iets goeds is ontstaan”, aldus pastoor Seidel van Helmond. In deze parochie is men synodaal met elkaar in gesprek gegaan over de toekomst van de Pauluskerk, een moeilijk thema. Het gesprek is geïnspireerd door het synodaal proces dat paus Franciscus heeft ingezet. En wat blijkt? Er wordt weer gelachen, het gemopper is verdwenen. Er wordt van harte gevierd, het geloof gedeeld en zo gaan de parochianen met elkaar op weg naar de toekomst. Lees hier verder.

Luister, de pot met meel kan niet op

Ellen Kleinpenning, verantwoordelijk voor opleidingen en vorming bij het bisdom van ‘s-Hertogenbosch, legt een verbinding tussen het synodaal proces en het verhaal van de weduwe van Sarefat en haar ontmoeting met de profeet Elia. Over olie en meel in overvloed. Lees hier verder.

Klik hier voor de laatste nieuwsbrief van ‘Luisterend op weg’

Natuurtheater Oisterwijk was op zondag 3 september het decor voor een bijzondere bijeenkomst die geheel in het teken stond van natuur. Drie initiatieven uit Van Gogh Nationaal Park ontvingen een nieuwe prijs ‘De Gouden Zaaier’ voor hun bijdrage aan een mooiere omgeving. En Bisschop De Korte van Bisdom ’s-Hertogenbosch riep publiek en aanwezige partijen op om de handen ineen te slaan om het klimaat te beschermen.

Bisschop Gerard de Korte spreekt in het Natuurtheater in Oisterwijk
Foto: Van Gogh Nationaal Park

Betere zorg voor milieu
Het initiatief voor deze openluchtbijeenkomst is genomen door Jan Baan en Yvo Kortmann. Beide als oprichters van Van Gogh Nationaal Park benoemd als patronen van deze regionale gebiedsagenda en actief betrokken bij de samenwerkende kerken van Oisterwijk. Zij kwamen op het idee om de Bisschop uit te nodigen om op basis van de pauselijke oproep beter voor het milieu te zorgen en een lezing te geven over de gemeenschappelijke verantwoordelijkheid voor onze natuur. Bisschop De Korte legde tijdens zijn bevlogen lezing de link tussen de noodzaak om in actie te komen voor het klimaat en het brede Brabantse initiatief om gezamenlijk een Van Gogh Nationaal Park te vormen. “Juist Van Gogh legde al de link tussen de schoonheid van de schepping, de liefde voor natuur en de belangrijke rol van boeren in het beheer van ons landschap. Het behoud van Gods schepping komen we veelvuldig tegen in het spreken van Paus Franciscus”, aldus Bisschop De Korte. “Van Gogh Nationaal Park is een geweldig initiatief om in tijden van polarisatie juist samen een oplossing aan te dragen voor een groene samenleving.”

Brede beweging op gang door het scherpe oog van Van Gogh
Onder leiding van historicus Patrick Timmermans volgden reacties van verschillende organisaties zoals ZLTO, Rabobank, de provincie Noord-Brabant en Waterschap de Dommel op de oproep van de bisschop. Conclusie van Timmermans deze middag: “Bijzonder dat een ogenschijnlijk zonderlinge kunstschilder uit de 19^e eeuw juist in deze tijd zo’n brede beweging op gang heeft gebracht. We mogen allemaal trots zijn op het scherpe oog van Van Gogh en datgene wat hij over de hele wereld en vooral hier losmaakt.”

Gouden Zaaiers voor een gezonde en groene omgeving
Van Gogh Nationaal Park heeft in samenwerking met IVN Natuureducatie een nieuwe prijs in het leven geroepen die op 3 september voor het eerst is uitgereikt. Het gaat om een onderscheiding voor drie initiatiefnemers die zich, zelf of samen met anderen, inzetten voor een gezonde, groene en mooie omgeving. We denken daarbij aan lokale of regionale initiatieven van particulieren, vrijwilligers of lokale ondernemers in het gebied van Van Gogh NP die bijdragen aan de ambitie van Van Gogh NP. De onderscheiding bestaat uit een wisselbokaal en een geldbedrag.

Van Gogh als inspirator
De naam van de onderscheiding ‘Gouden Zaaier’ is geïnspireerd door beroemde schilderijen van Vincent van Gogh, maar heeft een bredere betekenis. Met een Gouden Zaaier willen we mensen inspireren om een bijdrage te leveren aan de duurzame ontwikkeling van hun eigen omgeving.

Op 13 juni 1998 werd Mgr. Hurkmans door paus Johannes Paulus II benoemd tot bisschop van ’s-Hertogenbosch. De bisschopswijding vond plaats op 29 augustus 1998 in de Bossche Sint-Janskathedraal. Hij werd daarmee de zestiende bisschop van het bisdom van ’s-Hertogenbosch. Op 5 maart 2016 diende Mgr. Hurkmans zijn ontslag in en ging op 14 mei van dat jaar met emeritaat.

Mgr. Hurkmans heeft –zijn wapenspreuk indachtig– in kracht van de heilige Geest leidinggegeven aan het bisdom van ‘s-Hertogenbosch (van 1998 tot en met 2016) en daarmee een bijdrage geleverd aan de ontwikkeling van het Bossche Bisdom.

“Met veel plezier laat ik u weten dat emeritus-bisschop, Mgr. drs. A.L.M. Hurkmans, deze zomer zijn 25-jarig bisschopsjubileum zal vieren. Dit is een mooie gelegenheid om zijn toewijding en dienstbaarheid aan het bisdom van ’s-Hertogenbosch te vieren,” aldus bisschop De Korte.

Dit jubileum wordt gevierd met een feestelijke en pontificale eucharistieviering op zaterdag 26 augustus om 11.00 uur in de Sint-Janskathedraal te ‘s-Hertogenbosch. Iedereen is van harte welkom om samen dit jubileum te vieren.

foto: Ramon Mangold

Het secretariaat de bisschoppensynode heeft op 20 juni het ‘Instrumentum laboris’, het werkdocument, gepubliceerd voor de Algemene Vergadering van de Bisschoppensynode, die wordt gehouden in oktober 2023. Het document dient ter voorbereiding en geeft richting aan de tweedelige vergadering van deze synode met als thema ‘Voor een synodale Kerk: communio, participatio, missio’, die in oktober 2023 en oktober 2024 wordt gehouden.

Het werkdocument bestaat uit zo’n zestig pagina’s, met daarin de ervaringen verwerkt die zijn opgedaan tijdens de eerste twee fases van de synode, die plaatsvonden in de bisdommen en continentaal. Het document vormt de basis voor het werk van de deelnemers aan de Algemene Vergadering van de Bisschoppensynode.

Op 10 oktober 2021 zette paus Franciscus een reis in gang om te bepalen welke stappen genomen moeten worden “om te groeien als een synodale Kerk”. Het Instrumentum laboris is daarom bedoeld als een hulpmiddel voor onderscheiding tijdens de Algemene Vergadering, terwijl het tegelijkertijd dient als een middel ter voorbereiding van de deelnemers van de bijeenkomst.

Inhoud
Het Instrumentum laboris bestaat uit een verklarende tekst en vijftien werkbladen die een dynamische visie op het concept “synodaliteit” laten zien. Er zijn twee hoofdsecties: Deel A belicht de ervaringen van de afgelopen twee jaar en schetst een route naar een steeds meer synodale Kerk; Deel B – getiteld “Communio, Missio, Participatio” – richt zich op de “drie prioritaire kwesties” die de kern vormen van het werk dat in oktober 2023 gedaan moet worden.

Deze kwesties zijn uitgewerkt in drie hoofdthema’s die als volgt worden samengevat: Groeien in gemeenschap door iedereen te verwelkomen en niemand uit te sluiten; het erkennen en waarderen van de bijdrage van iedere gedoopte met het oog op zending; en het identificeren van bestuursstructuren en -dynamieken waardoor participatie en gezag in de loop van de tijd in een missionaire synodale Kerk tot uitdrukking kunnen komen.

‘Een synodale Kerk is ook “een Kerk van ontmoeting en dialoog” met gelovigen van andere religies en met andere culturen en samenlevingen. Het is een Kerk die “niet bang is voor de verscheidenheid die zij draagt”, maar integendeel “deze waardeert zonder haar tot uniformiteit te dwingen.” De Kerk is synodaal wanneer ze onophoudelijk gevoed wordt door het mysterie dat ze viert in de liturgie, waarin ze elke dag “radicale eenheid” ervaart in hetzelfde gebed, te midden van een “verscheidenheid” van talen en riten’, aldus het werkdocument.

Via deze link is het Instrumentum laboris en een aantal bijlagen te downloaden.

Op dinsdag 20 juni heeft bisschop De Korte om 14.00 uur in een plechtige zitting in Stadsklooster San Damiano te ‘s-Hertogenbosch het proces van eerbiedwaardig- en zaligverklaring rond broeder Everardus Witte (Hoorn, 1868 – Megen, 1950) officieel heropend. De officiële zitting werd door Mgr. De Korte geopend met een gebed om de heilige Geest. De jubileumkaars met afbeelding van broeder Everardus Witte werd ontstoken. Na het openingswoord – met daarin een woord van welkom aan enkele familieleden van broeder Everardus Witte – door minister-provinciaal br. Theo van Adrichem ofm en het officiële verzoek tot heropening van het zaligverklaringsproces door br. Ben van Bronkhorst ofm heeft bisschop De Korte de kerkelijke rechtbank, de historische commissie en de vice-postulator beëdigd. Aan het einde van de zitting zegende de bisschop de leden van de kerkelijke rechtbank, de historische commissie en de vice-postulator. Daarna was er een moment om elkaar te feliciteren met deze bijzondere gebeurtenis.

De kerkelijke rechtbank bestaat uit plebaan Vincent Blom (als bisschoppelijk gedelegeerde), Tilburgs studentenpastoor mr. drs. Lic. Michiel Peeters (als promotor iustitiae, letterlijk ‘bevorderaar van de gerechtigheid’; de kerkelijke variant van de officier van justitie) en Ronald Valk (als notulist, vanwege zijn ervaring bij zaligverklaringsprocessen en zijn beheersing van het Italiaans). De kerkelijke rechtbank zal het waarheidsgehalte van alle documenten en getuigenissen toetsen.

De historische commissie bestaat uit emeritus-professor dr. Jozef Wissink, pr. (theoloog), prof. dr. Paul van Geest (kerkhistoricus) en Richard de Visser (historicus). Deze commissie is verantwoordelijk voor een historisch overzicht vanaf 1971 – het jaar waarin het proces gepauzeerd werd ­ –  tot nu van alles wat rond en/of op voorspraak van broeder Everardus is gebeurd. Belangrijk daarbij is het horen van getuigen. En ook telt alle ter zake doende documentatie over het leven en de deugden van broeder Everardus mee.

De vicepostulator is broeder Ben van Bronkhorst ofm. De vicepostulator vormt de lokale rechterhand van de postulator (broeder Giovangiuseppe Califano ofm) die in Rome woont. De (vice-)postulatoren zijn de ‘advocaat’ van de kandidaat-zalige. Broeder Ben van Bronkhorst ofm is benoemd door zijn overste, minister-provinciaal Theo van Adrichem ofm. Bevestiging van de bisschop is echter nodig omdat een zaligverklaringsproces altijd onder de verantwoordelijkheid gebeurd van het bisdom waar de kandidaat-zalige gestorven en begraven is. Megen, gemeente Oss, valt onder het bisdom van ’s-Hertogenbosch.

Het proces is in 1971 formeel gepauzeerd. De brief met het motief daarvoor, die toenmalig minister-provinciaal van de Nederlandse minderbroeders franciscanen in 1971 naar Rome stuurde, gaf “de tijdsgeest” als reden. Een zaligverklaring werd door de broeders tot teleurstelling van het bisdom en ‘Rome’ ‘uit de tijd’ gevonden. Katholiek Nederland lag in de jaren ’60 vaker niet op één lijn met Rome. Bij het pauzeren van het proces – er is bewust voor gekozen het proces niet stop te zetten – werd vermeld dat er gehoopt werd dat een nieuwe generatie het proces zou willen voortzetten. Die generatie is er nu dus gekomen.

Broeder Everardus Witte
Broeder Everardus Witte werd als Jan Witte 25 juli 1868 in Hoorn geboren in het katholieke gezin van Jan Caspar Witte en Cornelia Wahlen. Hij groeide op in Alkmaar, nadat vader Brouwerij ‘De Burg’ kon overnemen. De familie behoorde tot de gegoede middenstand, was kerkelijk en maatschappelijk zeer betrokken. Vader zat in de gemeenteraad en richtte op wat we nu een voedselbank zouden noemen. Twee pogingen van Jan om priester te worden (via het bisdom en via de franciscanen) mislukten. Daarop trad hij in als lekenbroeder bij de franciscanen. In Megen woonde hij bijna 50 jaar. Als portier werd vooral bekend door zijn luisterend oor en zijn vele bidden. Dat leverde hem de bijnamen ‘het heilig Bruurke (broedertje) van Megen’ en ‘het levend gebed’ op. Na zijn dood op 22 december 1950 bleven vele mensen zijn graf bezoeken, zodat er al in 1954 een grafkapel werd gebouwd. Toen begon ook het zaligverklaringsproces, dat na in 1971 gepauzeerd te zijn, nu hervat wordt.

foto’s heropening zaligverklaringsproces: Ramon Mangold
foto’s klooster Megen: Gwen Hofman

Dit jaar wordt herdacht dat honderdvijftig jaar geleden de slavernij door Nederland helemaal werd afgeschaft. De herdenking duurt een jaar en begint op 1 juli. De Rooms-Katholieke bisschoppen schrijven in een verklaring ter gelegenheid van deze herdenking: ‘We willen het slavernijverleden onder ogen zien. En we realiseren ons dat de voorsprong in economische ontwikkeling in het deel van de wereld waarin wij leven mede mogelijk werd door slavernij en kolonialisme.’

De bisschoppen benoemen in de verklaring dat ook katholieken medemensen tot slaaf hebben gemaakt en deelnamen aan de slavenhandel of zelf tot slaaf waren gemaakt. ‘Dat staat haaks op de christelijke boodschap. Mensen zijn broeders en zusters omdat ze allemaal geschapen zijn naar Gods beeld en gelijkenis. Daarom zijn alle mensen gelijk in waardigheid.’

In de verklaring wordt het onvoorstelbare leed genoemd dat de slavernij tot gevolg had en ook de gevolgen die nu nog doorwerken: ‘Als beperkte mensen bouwen wij voort op beperkte structuren. Wij zijn ons ervan bewust dat mensen die nu leven kunnen lijden onder de zondige structuren uit het verleden.’

Slavernij in het heden
De bisschoppen wijzen erop dat er in deze tijd nog steeds slavernij is, daar waar sprake is van politieke en economische onderdrukking. ‘Slavernij heeft nieuwe vormen aangenomen waaronder uitbuiting, kinderarbeid, dwangarbeid, prostitutie en gedwongen huwelijken. Het aantal mensen dat nu slachtoffer is van deze ‘moderne’ slavernij bedraagt wereldwijd bijna vijftig miljoen volgens onderzoeken van internationale organisaties voor arbeid en migratie. De slachtoffers komen uit alle lagen van de bevolking, maar de meesten bevinden zich onder de armsten en meest kwetsbaren van onze broeders en zusters.’

De verklaring sluit af met het onder ogen zien van het verleden van de slavernij: het onrecht ervan en de ontmenselijking. En, vullen de bisschoppen aan: ‘De veroordeling van elke vorm van slavernij is het erkennen van de waardigheid van iedere mens. We benadrukken en blijven uitdragen dat structuren van moderne slavernij, die deze waardigheid ontkennen, niet stroken met de boodschap van het evangelie van Christus.’

Lees de hele verklaring. Lees verder ook:

• De verklaring met betrekking tot slavernij van de Raad van Kerken uit 2013.
• Het eerdere bericht: Mgr. Van den Hende bij herdenkingsdienst slavernijverleden Raad van Kerken op 30 juni.
• Een interview met Duncan Wielzen, pastoraal werker in Den Haag. Hij is in de viering van 30 juni één van de voorgangers en vertelt over zijn betrokkenheid bij dit onderwerp en ook over de slavernij in zijn persoonlijke familiegeschiedenis.
• In het bisdomblad ‘Samen Kerk’ van Haarlem-Amsterdam vanaf pagina 8 een artikel over de relatie tussen de Rooms-Katholieke Kerk en de slavernij.
• In bisdomblad De Sleutel van bisdom Roermond een artikel over de achtergronden van slavernij.

Foto: Aida L. via Unsplash.

Bisschop De Korte is op 13 juni 1955 geboren in Vianen. Vandaag viert hij in dankbaarheid zijn 68e verjaardag. Aan het einde van de ochtendmis in de Sint-Janskathedraal sprak plebaan Vincent Blom de jarige bisschop toe. Naast de gelukwensen voor een mooi en gezegend levensjaar werd door de plebaan namens het kerkbestuur een nieuw wapenschild aangeboden aan bisschop De Korte.

Frater Leo Disch van de abdij St. Benedictusberg in Vaals heeft het huidige schild vervaardigd. Femke Rinkel vervaardigde de tekst onder het wapenschild.

In de kooromgang van de Sint-Jan hangen sinds de jaren 50 van de vorige eeuw de wapenschilden van de bisschoppen van ’s-Hertogenbosch die sinds het herstel van bisschoppelijke hiërarchie in 1853 in ‘s-Hertogenbosch hebben geresideerd. Het was plebaan Van Susante die het initiatief nam om deze wapenschilden te laten vervaardigen. Het onderstreept de Sint-Jan als bisschopskerk. Van de huidige bisschop ontbrak het schild. Nu is de galerij compleet.

Na afloop van de viering heeft Mgr. De Korte het wapenschild onthuld en ingezegend. Moge de wapenspreuk Confidens in Christo velen inspireren: In vertrouwen op Christus.

Voor het aanbieden van het wapenschild zie hieronder:

Op de vooravond van de viering van de afschaffing van de trans-Atlantische slavernij op 1 juli wordt op 30 juni onder auspiciën van de Raad van Kerken in Nederland in Amsterdam een herdenkingsdienst gehouden. Het thema van de dienst luidt: Gedeeld verleden – gezamenlijke toekomst, Kerken samen op weg naar heilzame verwerking van het slavernijverleden. Namens de Nederlandse bisschoppenconferentie zal Mgr.  J. van den Hende aanwezig zijn.

Deze herdenkingsdienst – in de Nieuwe Kerk – is een initiatief van een breed samengestelde netwerkgroep waarin vertegenwoordigers van kerken, de netwerkgroep Heilzame verwerking van het slavernijverleden (HVSv) en Samen Kerk in Nederland (SKIN) samenwerken.

Heilzame verwerking
In deze dienst zal voor het aangezicht van God en voor elkaar het leed dat de tot slaaf gemaakte mensen is aangedaan benoemd worden en schuld beleden worden ten aanzien van de rol van kerken in deze geschiedenis. Ook zal de hoop tot uitdrukking gebracht worden dat heilzame verwerking van het slavernijverleden mogelijk is.

Er zijn geen plaatsen meer beschikbaar om deze herdenkingsdienst bij te wonen. De dienst wordt gestreamd door de EO. Omroep Zwart zendt op de avond van 30 juni een programma uit waarin er ook aandacht zal zijn voor deze herdenkingsdienst.

Meer informatie over de activiteiten van de Raad van Kerken rond Kerken en slavernij vindt u op de website: Het slavernijverleden en de kerken – Raad van Kerken in Nederland

Lees op de website van bisdom Rotterdam ook een interview met Duncan Wielzen, pastoraal werker in Den Haag. Hij is in de viering van 30 juni één van de voorgangers en vertelt op de bisdomsite over zijn betrokkenheid bij dit onderwerp en ook over de slavernij in zijn persoonlijke familiegeschiedenis.

Bericht en foto Nieuwe Kerk Amsterdam via Raadvankerken.nl.

Op zaterdag 3 juni 2023 is diaken Nick Kersten door Mgr. Gerard de Korte in de Kathedrale basiliek van Sint-Jan evangelist te ’s-Hertogenbosch tot priester gewijd. Het was een feestelijke viering.

Nick is afkomstig uit Uden. Nick Kersten is seminarist van het Sint-Janscentrum geweest en heeft aan het einde van zijn studie pastoraal mogen meewerken in de Maria-geboorte-kerk in Nijmegen en is na zijn diakenwijding aan de gemeenschap in Nijmegen verbonden gebleven op weg naar zijn priesterwijding.

Aan de parochianen schreef Nick Kersten deze getuigenis, waarin hij ook vooruitblikt op zijn priesterwijding en de tijd daarna:
“Ik hoop na mijn priesterwijding mij in te mogen blijven zetten voor onze mooie Kerk en daar mijn steentje bijdragen om een Kerk te zijn waar de hele breedte van de maatschappij haar weg naar vindt. Het Evangelie is immers te mooi om mensen te onthouden en de diepgang van de kerkelijke liturgie doet de ziel gewoon goed. Ik hoop gedurende mijn hele priesterleven dan ook mensen bij te kunnen staan met de sacramenten en de vreugde van het Evangelie uit te kunnen dragen.”

Na afloop van de wijding gaf de neomist in een interview aan “intens gelukkig te zijn”. Laten wij de neomist Nick Kersten met ons gebed begeleiden: Heer, U hebt broeders gekozen om U te volgen in gebed en dienstbaarheid. Maak van Nick Kersten een priester naar uw Hart. Dat bidden wij U op voorspraak van de Zoete Moeder van Den Bosch. Amen.

De priesterwijding is terug te kijken via het YouTube-kanaal van de kathedraal.

De Nederlandse R.-K. bisschoppen hebben een pinksterbrief geschreven aan alle betrokkenen bij activiteiten voor caritas en diaconie in de parochies. Zij willen hen daarmee een hart onder de riem steken bij dit belangrijke werk ‘in het hart van de Kerk’. ‘Caritas en diaconie maken het verschil in het leven van mensen. Waar het leven wordt bedreigd, waar mensen zorg nodig hebben, geven caritas en diaconie kracht’, schrijven de bisschoppen.

‘De samenleving staat onder druk. Door de ecologische en de sociale crisis raken mensen van elkaar verwijderd. Het Armoederapport van de Kerken in 2023 laat zien dat een miljoen Nederlanders in armoede leeft’, zo signaleren de bisschoppen. ‘De groeiende armoede, maar ook de komst van vluchtelingen en migranten roepen ons op om in actie te komen. Christus geeft ons het voorbeeld door oog te hebben voor mensen, juist voor hen die aan de rand van de samenleving staan.’

Kinderen van één Vader
In deze pinksterbrief wordt niet alleen verwezen naar het Armoederapport maar ook naar de encycliek van paus Franciscus, Fratelli tutti, waarin de paus benadrukt dat we allen broeders en zusters zijn, kinderen van één Vader en dat we daarom allemaal gelijk zijn in waardigheid. ‘Anderen mogen rekenen op ons. Mensen met hun noden en zorgen zijn niet alleen doelgroep van onze zorg. Ze zijn gelijkwaardige partners’, zo beamen de bisschoppen de visie van paus Franciscus.

De bisschoppen spreken in deze brief hun grote waardering uit voor het vele werk dat wordt gedaan: ‘Velen zetten zich vanuit parochies dagelijks in voor caritas en diaconie, georganiseerd in Parochiële Caritas Instellingen en in werkgroepen of ongeorganiseerd, vaak onzichtbaar. Ze ondersteunen zieken, ouderen en hen die met verlies te maken hebben. Kwetsbare mensen ontvangen hulp op materieel vlak. Ook ondersteunen parochies projecten in andere landen. Het Armoederapport 2023 toont aan dat de caritatieve en diaconale kracht vanuit de Kerk groot is.’

Voortgang, zegen en inspiratie
Daarnaast spreken de bisschoppen de hoop uit dat het belangrijke werk voor caritas en diaconie voortgang blijft vinden in ‘het hart van onze Kerk’. ‘Kunnen we de samenleving het gezicht van Christus laten zien door onze broeders en zusters die onze zorg vragen te ontmoeten van hart tot hart en tijd voor elkaar te nemen? Kunnen we Christus ontmoeten in de eenzame, in de rouwende, in de vluchteling en de migrant, in de dakloze en de verstotene?’, zo vragen zij de lezers die zij tot slot veel zegen toewensen en de inspiratie van de Heilige Geest voor hun werk.

• Download de pinksterbrief van de bisschoppen.
• Lees meer over het Armoederapport van de Kerken.
• Lees meer over de encycliek Fratelli tutti.
• Kijk voor meer informatie over Pinksteren op www.vier.nu.

Op zaterdag 13 mei wordt in de bedevaartplaats Kevelaer een landelijke Misdienaarsdag gehouden. Hiervoor worden misdienaars en jonge acolieten uit alle Nederlandse bisdommen uitgenodigd. De dag is een initiatief van het Landelijk Platform Bedevaarten. De organisatie is in handen van de Dienst Liturgie & Kerkmuziek van het bisdom Roermond in samenwerking met het Acolietencollege “Sint Michiel & Sint Rosa” uit Sittard.

Het is voor het eerst dat er zo’n landelijke Misdienaarsdag wordt gehouden. Deze dag is bedoeld als een dankjewel voor trouwe dienst aan het altaar voor de misdienaars en jonge acolieten. Ook is het een mogelijkheid voor misdienaars uit alle delen van het land om elkaar te ontmoeten. De Duitse bedevaartplaats Kevelaer ligt vlak over de grens bij Venlo. Maria wordt hier al eeuwenlang vereerd als ‘Troosteres der bedroefden’.

Processie en speurtocht
De dag begint met een processie van alle deelnemers in hun liturgische kleding door het centrum van Kevelaer naar de bedevaartbasiliek, waar vervolgens een eucharistieviering plaatsvindt. Daarna is er een gezamenlijke lunch. ’s Middags staat er een ‘Stadtspiel’ op het programma. Dit is een speurtocht door Kevelaer rond de boodschap van het bedevaartoord. Na de prijsuitreiking is er een gezamenlijke afsluiting rond de genadekapel. Hier kunt u de flyer voor de Misdienaarsdag downloaden.

Kosten, vervoer en aanmelding
Kosten deelname Misdienaarsdag in Kevelaer bedragen € 15,- per persoon. Meer informatie over de betaalwijze volgt na aanmelding.
Het bisdom van ’s-Hertogenbosch biedt gratis busvervoer aan voor de deelnemers. De opstapplaats(en) wordt(en) bepaald op basis van de inschrijvingen.
Aanmelden kan tot 5 mei via onderstaand aanmeldformulier. Misdienaars en acolieten onder de 18 jaar dienen een begeleider mee te brengen.

foto: Ramon Mangold

Op woensdagavond 5 april 2023 werd in de Sint-Janskathedraal te ‘s-Hertogenbosch de Chrismamis gevierd met Mgr. Gerard de Korte als hoofdcelebrant. Tijdens deze viering zijn de H. Oliën voor de zieken en de geloofsleerlingen gezegend en het H. Chrisma gewijd.

Het was écht een diocesane viering waarin het het gehele Volk van God samen is gekomen en waarbij bisschop De Korte, emeritus-bisschop Hurkmans en vele priesters, diakens, religieuzen (waaronder Abt Hendrickx), pastoraal werkenden, catechisten, vormelingen en parochianen uit alle delen van het Bossche bisdom samen vierden.

De viering was live te volgen via de livestream van de Sint-Jan en tevens hieronder terug te kijken:

Homilie
De bisschop sprak tijdens de homilie: “In onze dagen zijn er veel zorgen en problemen, maar dat is gelukkig niet de hele werkelijkheid. Laten wij naast onze zorgen ook onze zegeningen blijven tellen. Er zijn gelukkig veel mensen die opkomen voor het goede: ik noem de miljoenen vrijwilligers en mantelzorgers in ons land. De inzet voor armen en kwetsbaren; de inzet voor het behoud van de schepping; de solidariteit met mensen in nood, zoals in Turkije en Syrie.”

“Deze Chrismaviering wijden wij de olie voor de sacramenten van de Kerk. Zo kunnen wij ook in het komend jaar sacramenteel dicht bij Christus blijven als centrum van onze Kerk. Deze week volgen wij Hem op weg naar kruis en opstanding,” aldus de bisschop.

Over een waarneembare verschuiving van geloof in de geschiedenis zei de bisschop het volgende: “Onze Kerk is de laatste 50 jaar kwetsbaar geworden. Van ondiep geloof naar ondiep ongeloof (citaat van Rik Torfs). Vroeger was er veel oppervlakkig geloof, veel cultuurkatholicisme. Nu is er veel ondiep ongeloof; geen fel atheïsme maar vaak oppervlakkig ongeloof. Dat biedt ook kansen voor een missionaire Kerk.”

“Onze paus vraagt ons om de synodale weg te gaan. Afgelopen vrijdag ging het project “Luisterend op weg” van start. Ons bisdom trekt samen met de KNR en het Netwerk van katholieke vrouwen op om het synodaal elan te versterken. Laten wij als katholieken goed luisteren naar wat Gods Geest door de ander tot ons zegt. Uiteindelijk gaat het om de navolging van Christus”, zei de bisschop over de voortgang van de synodale weg ook in het Bossche bisdom.

De bisschop begon zijn preek met zorgen én zegeningen: “Zegenen is in het Latijn benedicere – goede woorden spreken. Laten wij leven van Gods goede woorden. Laten wij leven van het goede woord van God bij uitstek: Jezus Christus. Maar in een tijd van polarisatie en korte lontjes hebben wij behoefte aan bruggenbouwers en verbinders. Laten wij ook elkaar zegenen. Goede woorden spreken van mildheid en goedheid. Laten wij trouw zijn aan elkaar en zo Gods trouw weerspiegelen.”

Voor de overige vieringen in de Goede Week in de Sint-Janskathedraal klik hier.
Deze vieringen zijn ook live te volgen via het YouTubekanaal van de Sint-Jan Den Bosch.

Foto: Ramon Mangold

Bijzondere katholieke samenwerking
De Konferentie Nederlandse Religieuzen, het Netwerk Katholieke Vrouwen en het bisdom van ’s-Hertogenbosch bundelen hun krachten in het wereldwijde synodale proces dat door paus Franciscus is opgestart. Met dit proces nodigt de paus alle gedoopten uit om verantwoordelijkheid te nemen voor de Kerk van morgen. Om een impuls te geven aan deze oproep presenteren deze drie katholieke organisaties  een nieuw gezamenlijk initiatief ‘Luisterend op weg’.

De titel van het project geeft aan wat de kern is van een synodale kerk, namelijk een gemeenschap waar iedereen naar elkaar luistert,  ook naar hen wiens stem niet gehoord wordt. Deze bijzondere katholieke samenwerking wil deze manier van kerk-zijn voor hun achterbannen stimuleren met het oog op de toekomst van de kerk.

Aan de slag
Hiertoe zullen werkvormen, gesprekshandleidingen, praktische ondersteuning en artikelen worden ontwikkeld en aangeboden. Zowel voor pastoraal kader, organisaties als voor gelovigen die aan de slag willen met de synodale weg. Daarnaast wordt een netwerk gebouwd van mensen, groepen, bewegingen en organisaties die hierin samen willen optrekken. Dit alles is binnenkort te vinden op www.luisterendopweg.nl

Lezing over synodale proces
De presentatie van het project ‘Luisterend op weg’ vindt plaats op vrijdag 31 maart op de Universiteit van Tilburg na publiekslezing van prof. dr Myriam Wijlens over het Synodale Proces. Deze academische lezing wordt georganiseerd door de Tilburg School of Catholic Theology. Prof. dr. Monique van Dijk-Groeneboer zal ter opening van de lezing in een korte bijdrage vertellen over haar ervaringen als lid van de Nederlandse delegatie bij de continentale gesprekken in Praag.

Netwerkbijeenkomst
Aansluitend aan deze academische lezing is het brede katholieke netwerk uitgenodigd voor een netwerkbijeenkomst. Deze bijeenkomst heeft tot doel met elkaar uit te wisselen welke initiatieven rond synodaliteit op stapel staan binnen de verschillende organisaties. “Vanuit het synodeproject ‘Luisterend op weg’ willen we inventariseren wat we samen kunnen doen met andere organisaties en hoe initiatieven elkaar kunnen versterken”, aldus Laetitia van der Lans namens het projectteam. Deze bijeenkomst duurt van 13.00 tot 13.45 uur.

Projectteam
‘Luisterend op weg’ wordt gedragen door een projectteam met daarin afgevaardigden van de drie organisaties:
Gerard Moorman – Konferentie Nederlandse Religieuzen
Laetitia van der Lans – Netwerk Katholieke Vrouwen
Jeroen Goosen – bisdom van ’s-Hertogenbosch
Karin Bornhijm – projectcoördinator

Zaterdag 18 maart was het 12,5 jaar geleden dat Mgr. Rob Mutsaerts tot bisschop werd gewijd. Dit koperen bisschopsjubileum werd op verzoek van Mgr. Mutsaerts niet groots gevierd in de Sint-Janskathedraal maar gevierd in de Sint-Petruskerk te Oisterwijk, waar de hulpbisschop pastoraal actief is. Mgr. Mutsaerts vierde samen met Mgr. De Korte afgelopen zondag – de vierde zondag van de veertigdagentijd – de eucharistie met daarin aandacht voor de voorbereiding op Pasen, Sint Jozef als patroon van de parochie en het koperen bisschopsjubileum.

Luisteren en dankbaarheid
De evangelielezing van deze zondag over de genezing van de blinde (Johannes 9, 1-39) loopt uit op een twistgesprek over zien, blind zijn, zonde en iemands levenswandel. De hulpbisschop concentreerde zich in zijn homilie juist op het luisteren in dit gesprek: “Werd er wel geluisterd naar de blinde? Écht geluisterd naar zijn getuigenis? Werd er echt geluisterd naar wat Jezus te zeggen had?” Door de Bijbel en de Traditie zijn er steeds mensen die luisteren naar God en zich tot instrument lieten maken van zijn werk.

“Ik had een late roeping. Mgr. Ter Schure sprak dat tegen en zei dat ik geen late roeping had maar pas laat had geantwoord. Had ik al eerder naar Gods roepstem kunnen luisteren?”, aldus Mgr. Mutsaerts.

Hij vervolgde zijn preek en schetste de weg die hij gegaan is vanaf zijn roeping tot dit moment van zijn koperen bisschopsjubileum en zei hierover: “Als ik terugkijk vanaf het moment van mijn priesteropleiding tot nu, dan ben ik vooral enorm dankbaar!”

Felicitatie
Aan het einde van de viering sprak Mgr. De Korte de jubilerende hulpbisschop toe: “Zaterdag 18 maart was de eigenlijke dag. Maar toen liep de hulpbisschop met vrienden naar Amsterdam voor de Stille Omgang, maar mooi dat wij vandaag op deze feestdag samen Eucharistie kunnen vieren.” De bisschop verwees naar de wapenspreuk van Mgr Mutsaerts: “bij uw wijding heeft u als wapenspreuk gekozen “de waarheid zal jullie vrij maken”. De christelijke waarheid is een persoon, het om Jezus Christus. Het is duidelijk dat u, Mgr. Mutsaerts leeft vanuit dat fundament”.

“Wie geen vreemdeling in katholiek Jeruzalem is, weet dat de hulpbisschop en ikzelf over zaken anders denken. Over het beleid van paus Franciscus en de toekomst van de Kerk. Maar dit verschil in visie kan samengaan met goede persoonlijke verhoudingen. Dat heeft ook te maken met het vriendelijk karakter van de hulpbisschop. En dat geldt voor de bisschop ook wel,” zei bisschop De Korte met een knipoog.

Vooruitkijkend sprak de bisschop: “Nu op weg naar het 25-jarig bisschopsjubileum. Mgr. Mutsaerts zet zich graag in voor de jeugd. Niet alleen sportief met jongeren op het voetbalveld. Maar vooral ook catechetisch. Zoeken naar wegen om jonge mensen met Christus en het evangelie in aanraking te brengen. Wij bidden om Gods zegen voor de toekomst. Van harte gefeliciteerd met dit jubileum.”

Na de viering was er in het parochiecentrum een gezellig samenzijn om de jubilaris onder het genot van een hapje en een drankje te feliciteren.

Bisschopswijding
Op 10 juli 2010 werd Mgr. Mutsaerts door paus Benedictus XVI benoemd tot hulpbisschop van ’s-Hertogenbosch. Hij werd, samen met Mgr. Jan Liessen, op 18 september 2010 in een volle Sint-Janskathedraal tot bisschop gewijd door Mgr. Hurkmans, Mgr. Wiertz en Mgr. Lescrauwaet msc.

foto: Ramon Mangold

Voor meer foto’s (Wim Koopman) van de bisschopswijding: klik hier.

Paus Franciscus nodigt gelovigen uit om als ‘Pelgrims van Hoop’ naar Rome te komen in het Jubeljaar 2025. De bisschoppen van Nederland willen gezamenlijk met pelgrims uit de zeven Nederlandse bisdommen op deze uitnodiging ingaan. In de meivakantie, in heel Nederland is deze van 26 april tot en met 4 mei 2025, wordt daarvoor een Nationale Bedevaart georganiseerd naar Rome.

De voorbereidingen voor deze bedevaart zijn inmiddels in gang gezet. De organisatie is door de bisschoppen toevertrouwd aan het Landelijk Platform Bedevaarten, waarin alle Nederlandse bisdommen vertegenwoordigd zijn. In aanloop naar het Jubeljaar werkt het Platform de organisatie van deze bijzondere bedevaart verder uit. Nadere details worden later bekend gemaakt, maar het is voor belangstellenden goed om nu vast de meivakantie van 2025 in de agenda vrij te houden.

Jubeljaar 2025
Het thema voor het Jubeljaar 2025 is Pelgrims van hoop. Een jubeljaar wordt in de Katholieke Kerk om de 25 jaar gevierd. Het meest recente gewone jubeljaar vond dan ook plaats in het jaar 2000, toen de wereld en de katholieke Kerk zich voorbereidden om het nieuwe millennium in te gaan.

Paus Franciscus noemt “het Jubeljaar altijd een gebeurtenis van grote spirituele, kerkelijke en sociale betekenis in het leven van de Kerk.” Hij herinnert eraan dat sinds het jaar 1300, toen het eerste Heilige Jaar plaatsvond “Gods heilige en getrouwe volk deze viering heeft ervaren als een speciale gave van genade, gekenmerkt door de vergeving van zonden en in het bijzonder door de mildheid als volledige weergave van de barmhartigheid van God.”

In de Kerk is een Jubeljaar, of Heilig Jaar, een belangrijke religieuze gebeurtenis. Een Jubeljaar is “gewoon” als het na de gebruikelijke periode van 25 jaar valt, en “buitengewoon” wanneer het wordt afgekondigd voor een buitengewone gebeurtenis. In 2015 riep paus Franciscus bijvoorbeeld een Buitengewoon Heilig Jaar van Barmhartigheid uit.

Foto: Ramon Mangold.

Vandaag, vrijdag 17 maart, wordt in alle Nederlandse bisdommen de H. Mis opgedragen en gebeden voor vrede in Oekraïne. Er wordt ook gebeden voor de slachtoffers van het oorlogsgeweld en om kracht en troost voor nabestaanden.

Europese Bisschoppenconferenties
De Commissie van Europese Bisschoppenconferenties (CCEE) organiseert in de Veertigdagentijd een eucharistische gebedsestafette onder haar 39 leden. De estafette is gestart op 22 februari in Albanië en op vrijdag 17 maart wordt er bijzonder bij stil gestaan in Nederland.  De aangesloten bisschoppenconferenties zijn gevraagd om minstens op één plek te bidden en de Heilige Mis op te dragen voor de slachtoffers van de oorlog in Oekraïne en voor de vrede in dit land. 

Bisdom ‘s-Hertogenbosch
Op verschillende plaatsen in het bisdom wordt vandaag extra gebeden voor vrede in Oekraïne. Bisschop Gerard de Korte vierde om 08.30 de eucharistie in de Bossche Sint-Janskathedraal, waarna er gelegenheid was tot aanbidding van het Allerheiligst Sacrament. De viering is hier terug te kijken:

Eerder in de ochtend sprak Mgr. De Korte in het NOS radio 1 journaal over deze gebedsestafette. “In de heel de wereld bidden Christenen dat de vrede mag aanbreken, dat er een wapenstilstand mag komen en dat men gaat werken aan een rechtvaardige vrede”, aldus de bisschop. Het is de combinatie van bidden en handelen om bij te dragen aan de vrede in de Oekraïne en zorg te dragen voor hen die gekweld worden door dit oorlogsgeweld. Mgr. De Korte: “Als je gelovig bent, hoop je dat God op een bepaald moment het gebed zal verhoren. En tegelijkertijd is het gebed ook een uitnodiging om mensen te helpen. Ook in Nederland worden in christelijke kringen vluchtelingen opgevangen.” Ook in het bisdom ‘s-Hertogenbosch zijn er verschillende plekken waar Oekraïners worden opgevangen. “Iemand die gelooft, bidt tot God en tegelijk wil die ook instrument zijn voor het goede” ~ Mgr. De Korte.

Gebed voor vrede in alle Nederlandse bisdommen
Het gebed en opdragen van de mis op vrijdag 17 maart vindt plaats op de volgende tijden en plaatsen:

• In de Eendrachtskapel (HH Laurentius en Ignatius), aan de Eendrachtsstraat 95 te Rotterdam begint om 12.00 uur de aanbidding van het Heilig Sacrament en om 12.45 uur de eucharistie met bisschop Van den Hende.
• Mgr. Van den Hout, bisschop van Groningen-Leeuwarden, celebreert de mis in de Sint-Jozefkathedraal in Groningen om 12.30 uur.
• Om 19.00 uur vindt in de St. Catharinakathedraal van het aartsbisdom te Utrecht vanaf 19. 00 uur aanbidding en een eucharistieviering plaats.
• In bisdom Breda wordt de gebedsestafette gecombineerd met “24 uur voor de Heer”, dat al gepland stond voor 17 maart. De heilige mis wordt gevierd in de kathedraal en is te volgen via livestream.
• In bisdom Haarlem-Amsterdam wordt gevierd in het Diocesaan Heiligdom van Onze Lieve Vrouw ter Nood. Het is voor de pelgrims mogelijk een hele pelgrimage dag te doen om te bidden voor de slachtoffers van de oorlog in Oekraïne en voor de vrede. (In het Heiligdom wordt een grote groep Oekraïense vluchtelingen opgevangen).
• In bisdom Roermond wordt in alle dekenale kerken de eucharistie opgedragen voor de vrede en ook voor de slachtoffers van de aardbevingen.
• Om 09.00 uur viert mgr. de Jong als bisschop van de krijgsmacht de mis in de Munsterkerk in Roermond voor de slachtoffers van de oorlog in de Oekraïne en de vrede in dit land. Meer informatie, ook over de impact van de oorlog op Nederlandse militairen, is te vinden op de site van het Militair Ordinariaat.

Op 15 maart was de nuntius, mgr. Paul Tschang In-Nam te gast in de vergadering van de Nederlandse bisschoppenconferentie. Deze vergadering vond plaats in het Sint-Janscentrum te ‘s-Hertogenbosch waar Mgr. De Korte de gastheer was.

De nuntius, zijn secretaris, mgr. Giancarlo Dellagiovanna, en de bisschoppenconferentie vierden samen de eucharistie met aandacht en gebed voor de afwezige, zieke bisschoppen mgr. Smeets en mgr. Liesen en voor het tienjarig pontificaat van paus Franciscus.

Ook de onlangs overle­den pater Ton Peters o.f.m., die van 1992 tot 1999 adjunct secretaris-generaal van het Secretariaat van het Rooms-Katholiek Kerkgenootschap (SRKK) was, werd in het gebed her­dacht.

Aan het einde van de eucharistie, waarin Mgr. Van den Hende, voorzitter van de bisschoppenconferentie de hoofdcelebrant was, sprak de nuntius de bisschoppen toe. Hij gaf zijn indruk van de situatie in de Nederlandse kerkprovincie tot nu toe en sprak zijn sympathie uit voor de Kerk in Nederland, in de huidige sterk geseculariseerde context.

Op 13 maart 2023 was het precies tien jaar geleden dat paus Franciscus werd gekozen. De nuntius stond in dankbaarheid stil bij het tienjarig pontificaat van paus Franciscus en vroeg de bisschoppen voor de Heilige Vader te blijven bidden. Met een feestelijk diner werd de samenkomst in ‘s-Hertogenbosch afgesloten.

foto: Ramon Mangold

Jaarlijks trekken duizenden mensen vanuit heel Nederland naar de hoofdstad, om de Stille Omgang te volgen, ter herinnering aan het Mirakel van 1345. Zo ook vanuit de regio Eindhoven. Bisschop Gerard de Korte zal dit jaar aansluiten bij de regio Eindhoven en onder andere voor deze pelgrims de H. Eucharistie vieren in de Krijtberg te Amsterdam.

• 22.30 – Aankomst Amsterdam
• 22.45 – Stille Omgang lopen vanaf het Spui
• 23.45 – Pontificale Eucharistieviering in de Krijtbergkerk
• 01.00 – Vertrek naar het zuiden

Voor meer informatie of het bestellen van een bus-ticket: Stille Omgang – Kring Eindhoven en Omstreken (stilleomgangeindhoven.nl)

Intentie 2023
“Levend brood voor onderweg, in stilte getuigen” – dat is de intentie die is gekozen voor de Stille Omgang die op zater­dag 18 maart 2023 door Mirakelstad Amsterdam wordt gelopen. De intentie is onder meer gekozen naar aan­lei­ding van het Johannes-e­van­ge­lie: Jezus is het Levend Brood dat uit de hemel is neer­ge­daald (Joh. 6,48-51).

Aandachtspunten:
De Stille Omgang zal dit jaar weer in de tra­di­tio­nele vorm plaats vinden. Vanuit het land worden meerdere bus­reizen geor­ga­ni­seerd. Voor de tocht door Amsterdam zijn de volgende zaken belangrijk:

• De Stille Omgang start en ein­digt op het Spui in Am­ster­dam.
• Als sanitaire voor­zie­ning is er voor deel­ne­mers een toilet-wagen op het Spui.
• Na het lopen van de Stille Omgang, zijn er in de Lutherse kerk (warm) drankjes en broodjes. Hier kunt u wachten tot de bus op het Rokin klaar staat.
• Het centrum van Am­ster­dam is momenteel moei­lijk bereik­baar door grootschalige werk­zaam­he­den (ver­van­ging van diverse bruggen en opgebroken straten) in de hoofd­rou­tes. Om die reden is de Onze Lieve Vrouwe­kerk aan de Keizers­gracht dit jaar onbereik­baar.
• Voor de mensen die niet naar Am­ster­dam kunnen reizen, zal de H. Mis in de Nicolaas­basi­liek via live­stream te volgen zijn.
• De jon­ge­ren worden in de Heilige Jozef­kerk (Papagaai) uit­ge­no­digd en vóór de H. Mis is er een jon­ge­ren­pro­gramma vanaf 20.45 uur.

Wat is de Stille Omgang?
De Stille Omgang is een route die door Am­ster­dam wordt gelopen om het Mirakel van Am­ster­dam te her­denken. Dit mirakel vond plaats op 15 maart 1345. Een zieke man kreeg thuis door een pries­ter de H. Communie uit­gereikt, de man nut­tigde het Lichaam van Christus en moest even later door zijn ziekte braken. Het braaksel, met daarin het Aller­hei­ligste, werd in het haardvuur gegooid. De volgende dag werd dui­de­lijk dat de Hostie niet ver­teerd was door het lichaam en ook niet verbrand was door het vuur. De pries­ter haalde het Aller­hei­ligste Sacra­ment op en bracht het naar de Sint Nicolaas­kerk. Door een vondst in 1881 werd de route die de pries­ter des­tijds heeft afgelegd met het Aller­hei­ligste ontdekt, dit is tevens het jaar dat de traditie van de Stille Omgang is be­gon­nen.

Meer informatie
Kijk voor meer informatie, over aanmelden en dergelijke, ook op stille-omgang.nl

Foto via bisdom Haarlem-Amsterdam.

EEN EMINENT GELEERDE EN GETUIGE VAN CHRISTUS
Bij het overlijden van emeritus paus Benedictus (1927- 2022)

Broeders en zusters,

Al lange tijd was duidelijk dat de gezondheid van onze emeritus paus uitermate kwetsbaar was. Vandaag, op de laatste dag van het jaar, is hij gestorven. Het is veel te vroeg om te kunnen oordelen over de betekenis van deze theoloog en paus voor het leven van de Kerk. Graag deel ik met u mijn gedachten over de gestorven emeritus paus. Alles voorlopig en fragmentarisch.

Joseph Ratzinger was een intelligent mens en had een rijke kerkelijke loopbaan. Hij werd priester, docent, professor, bisschop en medewerker van de curie in Rome. Als prefect van de Congregatie voor de Geloofsleer was hij een van de meest naaste adviseurs van paus Johannes Paulus II. In 2005 mocht hij deze paus opvolgen. Dat was zeker geen gemakkelijke opdracht, juist ook omdat de overleden paus in katholiek kring groot aanzien genoot.

Erudiet geleerde
Joseph Ratzinger was een bekwame theoloog. Tijdens het Tweede Vaticaanse Concilie (1962- 1965) was hij een belangrijk adviseur van de bisschoppen. Hij steunde de vernieuwingen van het Concilie. Maar de snelle ontkerkelijking in het westen sinds de zestiger jaren maakte hem verontrust. Hij werd theologisch voorzichtig; anderen zullen zeggen behoudend. Maar hij bleef de vernieuwingen van het concilie ondersteunen.

Als paus heeft hij het belang van de christelijke wortels van de westerse cultuur benadrukt. In de lijn van het concilie bleef hij zich inzetten voor de oecumene en de interreligieuze dialoog. Ik noem de ontmoeting met religieuze leiders uit de gehele wereld in Assisi. Overigens een project dat zijn voorganger was begonnen. Bekend is ook zijn dialoog met de ongelovige filosoof en socioloog Jürgen Habermas. Hij riep katholieken op de dialoog met de huidige cultuur niet te mijden.

Met de encycliek Caritas in Veritate (2009) actualiseerde hij het katholieke denken over de rechtvaardige samenleving. Als theoloog, kardinaal en paus heeft hij talloze studies geschreven. Veel aandacht kregen de boeken over de persoon van Christus. Juist ook in de protestantse wereld hebben deze boeken veel positieve reacties opgeroepen. Voor paus Benedictus stond de vraag centraal hoe de Kerk op een aansprekende wijze over Gods openbaring in Christus kan spreken in een tijd van ontkerkelijking en secularisatie.

Liturgie als feest van de verzoening
Paus Benedictus heeft veel nagedacht en geschreven over de liturgie. Zijn benadering is principieel heilshistorisch en dus nauw verweven met het geloof en de liturgie van Israël als het volk van Gods eerste liefde. De eredienst van de Tempel in Jeruzalem is in het vernieuwde verbond naar Christus overgegaan. Hij heeft met zijn levensoffer op het kruis verzoening gerealiseerd. Met de opstanding van de gekruisigde Christus wordt de nieuwe tempel opgericht. Door het doopsel worden de gelovigen in de Kerk als het lichaam van Christus ingelijfd. Iedere Eucharistie wordt het liefdesoffer van de Heer tegenwoordig gesteld. Iedere Eucharistie vormt daarmee het feest van de verzoening waarin Christus de gelovigen laat delen. Daar gaat het om als wij spreken over de actieve deelname van de gelovigen aan de liturgie. Paus Benedictus maakte zich zorgen dat deze noties bij een deel van het kerkvolk verloren waren gegaan.

Persoonlijke herinneringen
Paus Benedictus benoemde mij in 2008 tot bisschop van Groningen-Leeuwarden. Ik heb hem enkele keren mogen ontmoeten. Tijdens een bedevaart met jongeren uit het bisdom van het Noorden was hij zichtbaar blij met deze jonge mensen als de toekomst van de Kerk. Kardinaal Ratzinger mocht ik in Rome ook eens spreken. Hij kwam over als een vriendelijk mens die zacht sprak. Hij liep in een eenvoudige priestertoog en viel op door zijn grote geleerdheid. Ingewikkelde theologische kwesties kon hij helder verwoorden.

Seksueel misbruik en aftreden
Over zijn opstelling rond het seksueel misbruik binnen onze Kerk worden nog steeds vragen gesteld. Het belang van de goede naam van de Kerk was lange tijd belangrijker dan de solidariteit met de slachtoffers. Dat gold helaas voor de meeste bisschoppen, ook in Nederland. Het lijkt dat ook paus Benedictus te laat de knop heeft omgezet en te laat koos om recht te doen aan de slachtoffers. In 2013 was duidelijk dat zijn gezondheid kwetsbaar was geworden. Volkomen onverwacht trad hij terug uit zijn ambt. Hij maakte dat bekend tijdens een toespraak in het Latijn. De schandalen rond de Vatileaks kunnen daarbij een rol hebben gespeeld. Maar andere waarnemers wijzen op de Wereldjongerendagen die in de zomer van 2013 in Brazilië werden gehouden. De paus zag dat zijn gezondheid deze vermoeiende reis niet meer toeliet.

Wij gedenken paus Benedictus in dankbaarheid. Deze opvolger van Petrus wilde dienaar zijn van de dienaren Gods en een getuige van Gods onvoorwaardelijke liefde in Jezus Christus. Wij bidden dat hij nu is thuisgekomen bij zijn Heer de hij altijd heeft willen dienen.

Mgr. dr. Gerard de Korte
bisschop van ‘s-Hertogenbosch

Op zaterdag 31 december 2022 is in de ochtend emeritus paus Benedictus XVI overleden. Dat heeft het Vaticaan bekend gemaakt. “Paus Benedictus XVI was een trouwe en moedige behoeder van het ‘depositum fidei’, de door God aan de Kerk toevertrouwde geloofsschat. Een echte man Gods en een paus naar Jezus’ hart is van ons heengegaan”, aldus kardinaal Eijk in een eerste reactie op het overlijden.

Het pontificaat van paus Benedictus XVI duurde een korte tijd: van 2005 tot 2013. Hij was al 78 jaar toen hij deze nieuwe verantwoordelijkheid aanvaardde. Daarvoor was hij zo’n 25 jaar in Rome werkzaam als prefect van de Congregatie van de Geloofsleer. Eerder was hij als theoloog wereldwijd bekend als adviseur tijdens het Tweede Vaticaans Concilie (1962-1965).

Kardinaal Joseph Ratzinger, later paus Benedictus, heeft als toenmalig adviseur en kenner van Vaticanum II benadrukt dat dit Concilie geen breuk heeft veroorzaakt maar de continuïteit van het geloof in onze Kerk heeft bestendigd (‘hermeneutiek van de continuïteit’) ten dienste van haar zending in de wereld van vandaag, in het licht van de traditie. In deze overtuiging initieerde paus Benedictus rond de vijftigste verjaardag van de opening van Vaticanum II het Jaar van het Geloof in de wereldwijde Kerk.

Geloof
Mgr. Van den Hende, voorzitter van de Nederlandse Bisschoppenconferentie: “Het ging paus Benedictus steeds om het geloof dat de liefde van Christus in ons versterkt. Geloof, zo stelde hij, vindt haar voltooiing in de liefde, zoals het sacrament van de doop voorafgaat aan de eucharistie en daarop gericht is (Boodschap veertigdagentijd 2013). Gesterkt door ons geloof en de viering van de sacramenten, mogen wij vanuit de ontmoeting met Christus die liefde verspreiden.”

Paus Benedictus schreef in 2009 in zijn encycliek Caritas in Veritate (Liefde in Waarheid) dat juist de liefde de rode draad is in de sociale leer van de Kerk. Geloof en liefde horen bij elkaar. Uiteindelijk was het paus Franciscus die in 2013 aan het begin van zijn pontificaat de encycliek Lumen Fidei (Licht van het Geloof) publiceerde. Deze tekst was in aanzet nog door paus Benedictus geschreven.

Mgr. Van den Hende: “Toen ik in 2006 door paus Benedictus in tot bisschop was benoemd mocht ik hem in 2007 kort ontmoeten. In een uitwisseling van amper drie minuten getuigde hij opnieuw van zijn geloof dat wij als Kerk steeds de liefde van Christus nodig hebben. Hij zei: ‘die Kirche lebt weil Gott die Kirche liebt’ (de Kerk leeft omdat God de Kerk liefheeft).”

Bidden voor zijn zielenrust
“Van harte nodig ik allen uit om voor de zielenrust van paus Benedictus te bidden. Tevens spreek ik de hoop uit dat wij in en vanuit onze Kerk als leerlingen van Christus, naar het voorbeeld van paus Benedictus XVI, ook nu in ons dagelijks leven steeds opnieuw het geloof en de liefde die wij van Christus ontvangen hebben daadwerkelijk bij elkaar houden als bron en opdracht”, aldus Mgr. Van den Hende.

Lees hier een artikel met de persoonlijke reactie van kardinaal Eijk op het overlijden.

Biografie Benedictus XVI / Joseph Ratzinger

Korte biografie in jaartallen paus Benedictus XVI

Buitenlandse reizen van Benedictus XVI

Encyclieken en apostolische exhortaties van Benedictus XVI

Op vrijdag 28 oktober is het algemene Ad Limina rapport van de Nederlandse Bisschoppenconferentie gepubliceerd. Het rapport biedt een overzicht van de situatie in de Nederlandse Kerkprovincie. Thema’s uit dit rapport worden besproken tijdens het bezoek dat de bisschoppen van 7 tot en met 13 november aan de graven van de apostelen Petrus en Paulus en aan paus Franciscus in Rome brengen. Het bezoek begint 7 november, in Nederland tevens het hoogfeest van de Heilige Willibrord, de patroonheilige van de Nederlandse Kerkprovincie.

Ad Limina komt van Visitatio ad Limina Apostolorum, dit betekent letterlijk een pelgrimage naar de drempels (graven) van de apostelen. Het is een eeuwenoud gebruik dat pas gewijde bisschoppen deze graven in Rome bezoeken en sinds het Tweede Vaticaans Concilie wordt dit bezoek door de bisschoppen van een Kerkprovincie gezamenlijk afgelegd. De laatste keer dat de Nederlandse bisschoppen in Rome zijn geweest voor een Ad Limina was in december 2013.

De bisschoppen spreken tijdens hun bezoek met paus Franciscus maar ook met de verschillende departementen van de Romeinse curie. Voorafgaand aan het bezoek heeft ieder van de bisschoppen een verslag aangeleverd over de situatie in het eigen bisdom. Gezamenlijk hebben de bisschoppen het rapport opgesteld over de situatie in Nederland als geheel. Tijdens het bezoek worden onder meer thema’s uit dit rapport besproken.

Download hier het Algemene Ad Limina rapport 2022.

Voorbede
De bisschoppen hebben de parochies gevraagd om in de komende weken in de vieringen van de Eucharistie en de andere liturgische vieringen bijgaand gebed in te voegen in de voorbede, alsook in het persoonlijk gebed:

Bidden wij om zegen over het Ad Limina bezoek van de Nederlandse bisschoppen in Rome, hun ontmoeting met de paus en zijn medewerkers. Om eenheid in de wereldwijde gemeenschap van de Kerk. Om goede vruchten van geloof, hoop en liefde door de kracht en inspiratie van de Heilige Geest.

Video
De bisschoppen zullen op vrijdag 11 november Paus Franciscus ontmoeten. In een video van katholiekleven.nl kijken zij vooruit naar het Ad Limina en vertellen kort wat hun verwachtingen zijn van het bezoek en hoe zij daarnaar uitzien. Kijk de video.

Op 1 september, één van de laatste vakantiedagen, kwamen de PCI-besturen bij elkaar voor een inspiratieavond. Er waren 11 PCI-en uit ons bisdom vertegenwoordigd.

De bisschop trapte de avond af met een stevige inleiding in de twee laatste encyclieken van paus Franciscus: Laudato Sí en Fratelli Tutti. Deze encyclieken houden ons een spiegel voor: ze geven een vlijmscherpe analyse van wat in onze wereld gebeurt en hoe we ons daar als gelovige mensen en als leden van die ene grote mensenfamilie toe verhouden. De encyclieken roepen ons op om na te denken over ons eigen leven, zodat alle schepselen van God tot hun recht kunnen komen. De opbouw van beide encyclieken (met de bekende drieslag: zien: wat is de situatie –  oordelen: hoe interpreteren we het – handelen: wat kan ik / kunnen wij het beste doen) kan daarbij ook ons behulpzaam zijn!

Na de pauze nam Ellen Hogema, docent praktische theologie aan de Fontys Hogeschool het stokje over en ging nader in op de elementen van het katholiek sociaal denken. Ze verbond het met de praktijk van de PCI-en. Die kent zij als secretaris van een PCI van binnenuit. De voorbeelden waren voor de aanwezigen zeer herkenbaar en er kwam een levendig gesprek op gang: wat kunnen de PCI-en nog doen naast alles wat al door de overheid wordt gedaan, hoe vinden we de mensen die hulp nodig hebben, hoe omzeilen we het probleem van de privacygegevens, wie kunnen onze bondgenoten zijn? Het is belangrijk de sociale kaart van de gemeente goed te kennen en deel te nemen aan een netwerk rond armoedeproblematiek. Tot slot daagde Hogema de aanwezigen uit met de stelling: “Ik vind niet dat PCI-en op het geld moeten zitten. Het geld moet uitgegeven worden en daarbij mag best wat risico genomen worden.”

Helaas was de avond tekort om dit uit te discussiëren, maar wie wilde kon onder het genot van een glaasje nog even doorpraten. Het was een inspirerende avond, waarbij met elkaar kennis werd gemaakt en ideeën en tips werden uitgewisseld. Die onderlinge uitwisseling maakt zo’n bijeenkomst extra interessant. Voor herhaling vatbaar!

De afgevaardigden van de bisschoppenconferenties in de Europese Unie doen een oproep aan Rusland om de vijandelijkheden tegen Oekraïne onmiddellijk op te schorten en aan alle partijen om te werken aan een oplossing voor het conflict. De bisschoppen waren bij elkaar op de plenaire vergadering van COMECE in Brussel, die van 12 tot en met 14 oktober werd gehouden. Zij pleiten in een gezamenlijke verklaring ook voor eenheid in de EU. 

De Commissie van de bisschoppenconferenties van de Europese Unie (COMECE), waar namens de Nederlandse conferentie mgr. Hoogenboom deel van uit maakt, uit in de verklaring ook “diepe droefheid over het afschuwelijke menselijke leed dat het volk van Oekraïne is aangedaan door de brute militaire agressie die door de Russische autoriteiten is geïnitieerd”.

De bisschoppen getuigen van de verbondenheid van de bisschoppenconferenties met “de miljoenen vluchtelingen en met al diegenen die lijden onder deze waanzin van oorlog”. Daarnaast spreken ze hun bezorgdheid uit dat recente acties “een verdere uitbreiding van de oorlog met rampzalige gevolgen voor de mensheid kunnen riskeren”.

Bisschoppen roepen op tot Europese eenheid
Na een diepgaande discussie over de oorlog in Oekraïne en de steeds dramatischer wordende sociaal-economische gevolgen ervan voor burgers in Europa en daarbuiten, benadrukken de EU-bisschoppen “de diepe waarde van de Europese Unie en haar oprichtingsvisie”. Zij moedigen de politieke leiders sterk aan “hun eenheid te bewaren en zich te blijven inzetten voor het Europese project”.

Oproep tot vrede
De EU-bisschoppen sluiten hun verklaring af met “een nadrukkelijke oproep aan de agressors, om onmiddellijk de vijandelijkheden op te schorten, en aan alle partijen om zich open te stellen voor onderhandelingen over ‘serieuze voorstellen’ voor een rechtvaardige vrede, om te werken aan een oplossing voor het conflict, die het internationaal recht en de territoriale integriteit van Oekraïne respecteert.”

Lees de Verklaring EN |  FR | IT

Bericht en foto via COMECE.

Actie Kerkbalans heeft dit jaar iets nieuws in de webshop: een deurbanner. Deze professionele banner met de slogan ‘Geef vandaag voor de kerk van morgen’ kunnen deelnemende kerken bestellen om aandacht te vragen voor hun jaarlijkse inzamelingsactie voor de eigen plaatselijke parochie of gemeente. In deze tijd van inflatie en hoge energiekosten geeft Actie Kerkbalans de eerste honderd deurbanners cadeau!

Een deurbanner met daarop de slogan ‘Geef vandaag voor de kerk van morgen’: het is een stijlvolle en professionele manier om Actie Kerkbalans optimaal zichtbaar te maken! Van 14 tot 28 januari 2023 vragen kerken in heel Nederland hun leden met de Actie Kerkbalans om een financiële bijdrage voor de eigen, plaatselijke parochie of gemeente. De deurbanner wordt dit jaar geïntroduceerd om lokale organisatoren van Actie Kerkbalans te helpen de actie te promoten en onder de aandacht te houden.

Makkelijk te bevestigen
Met de deurbanner wordt ieder kerklid die de komende maanden de kerkdeur passeert, op een bijzondere manier herinnerd aan de Actie Kerkbalans. De deurbanner is gemaakt van stevig doek en met elastieken eenvoudig vast te maken aan de achterkant van de deur. Kerken en parochies kunnen de deurbanner bestellen op kerkbalans.nl/webshop. Ze zijn geschikt voor deuren met een hoogte van 2.05 tot 2.40 meter.

Eerste honderd deurbanners gratis
Actie Kerkbalans onderstreept de noodzaak voor parochies en gemeentes om veel geld in te zamelen voor hun eigen plaatselijke Actie Kerkbalans. Zeker in deze tijd van inflatie en stijgende energiekosten, is de bijdrage van kerkleden hard nodig om overeind te blijven. De landelijke organisatie van Actie Kerkbalans ondersteunt plaatselijke kerken waar mogelijk in de voorbereiding en promotie van de actie. Daarom zijn de eerste honderd deurbanners gratis te reserveren: vijftig stuks voor de eerste aanmelders uit de deelnemende protestantse kerken en vijftig stuks voor de snelle beslissers uit de deelnemende katholieke kerken.

Bestel hier de deurbanner

Naast de deurbanner is in de webshop ook de rode loper verkrijgbaar. Met deze rode loper kunnen kerken hun plaatselijke Actie Kerkbalans heel letterlijk uitrollen. Vorige jaren legden honderden kerken bij de start van hun actie de rode loper voor de toegangsdeur van de kerk. Zij vroegen bijvoorbeeld aandacht voor het belang van Actie Kerkbalans door kerkleden die over de rode loper kwamen, te laten benoemen wat voor hen de waarde van de kerk is. Of door een aantal van de jongste kerkleden als eerste over de rode loper te laten gaan; als symbool van de ‘kerk van morgen’.

Webshop vol materialen
Naast deurbanners en rode lopers staan er nog veel meer materialen in de webshop om organisatoren te ondersteunen bij de voorbereiding op de promotie van Actie Kerkbalans: van folders en enveloppen tot kleurplaten, spandoeken en posters. Actie Kerkbalans raadt organisatoren aan hun bestelling nog in oktober te doen.

Naar de webshop

Het Interkerkelijk Contact in Overheidszaken (CIO) heeft een corona-handreiking voor kerken geschreven die met verschillende scenario’s rekening houdt. Op deze manier kunnen de aangesloten kerkgenootschappen zien welke maatregelen passen bij welke situatie.

De Rijksoverheid heeft aan alle maatschappelijke sectoren (horeca, zorg, sport, vrijwilligerswerk) gevraagd om te komen met plannen voor het geval in het winterseizoen de COVID-19 besmettingen weer toenemen.  Het Interkerkelijk Contact in Overheidszaken heeft hiervoor een handreiking geschreven die met verschillende scenario’s rekening houdt. Momenteel stijgt het aantal besmettingen.

Basisadviezen
De bisschoppen vragen om voorzichtigheid te blijven betrachten. Hun oproep om de algemene basisadviezen tegen corona in acht te blijven nemen, geldt nog steeds. Dit betreft handen wassen, hoesten en niezen in de elleboog, thuisblijven bij klachten, zorgen voor voldoende frisse lucht, enzovoort. Mochten de komende tijd extra maatregelen tegen corona nodig blijken te zijn, dan zal eerst overleg van de bisschoppen plaatsvinden.

Houd rekening met elkaar
Voor nu geldt ook: houd rekening met elkaar, ook met diegenen die graag afstand willen houden, geen hand willen geven en/of een mondkapje dragen, bijvoorbeeld in verband met een kwetsbare gezondheid. ‘Laten we met elkaar ervoor zorgen dat iedereen in de kerk de liturgie veilig mee kan vieren’, aldus de bisschoppen

Zie voor meer informatie over de handreiking van CIO: www.cioweb.nl.

Foto: Ramon Mangold.

Actie Kerkbalans heeft op maandag 26 september de webshop geopend. Alle materialen voor de Actie Kerkbalans 2023 zijn nu online te bekijken en bestellen. Met de kant-en-klare folders en enveloppen brengen parochies hun lokale Actie goed en herkenbaar onder de aandacht. Ook promotiemateriaal, zoals spandoeken, vlaggen, posters en stickers, zijn in de webshop te vinden. Materialen zijn daarnaast eenvoudig op maat te laten maken voor de eigen kerk.

De slogan ‘Geef vandaag voor de kerk van morgen’ staat centraal in alle communicatie- en promotiematerialen. De kerken in Nederland willen namelijk niet alleen nu, maar zeker ook in de toekomst van waarde zijn en blijven voor mensen die verbinding en verdieping zoeken. In de fotografie staan verschillende generaties centraal, om te benadrukken dat de kerk gastvrij en uitnodigend wil zijn voor jong en oud. Kerkleden zijn gefotografeerd binnen de kerk, want na lastige jaren mogen parochies en gemeentes dit jaar weer fysiek samenkomen om God en elkaar te ontmoeten. Juist dat samen kerkzijn heeft voor kerkleden veel waarde.

Concrete vervolgstappen
Wat betekent het openen van de webshop voor organisatoren van de Actie Kerkbalans?

• Zij kunnen vanaf maandag 26 september, terecht in de webshop.
• Daar kunnen zij de materialen inzien en bedenken welke hiervan zij willen inzetten om de Actie Kerkbalans in hun kerk te ondersteunen.
• Vervolgens kunnen zij tijdig – uiterlijk medio oktober – de juiste materialen bestellen.

Actiematerialen op maat
Organisatoren kunnen er ook voor kiezen om in een eigen stijl te communiceren over de Actie Kerkbalans 2023. Zij kunnen de tekst en het beeld op de kant-en-klare folder en envelop heel eenvoudig zelf aanpassen. Zo zorgen zij ervoor dat materialen heel herkenbaar zijn als uitingen van de eigen parochie of gemeente. Die benadering op maat spreekt meer aan dan algemene teksten.

Blijf op de hoogte en neem een gratis abonnement op de nieuwsbrief van Actie Kerkbalans!

Bezoek de webshop

Laat materialen op maat maken

Tijdens de Algemene Vergadering van de Konferentie Nederlandse Religieuzen ontving voormalig voorzitter Dom Bernardus Peeters de H. Johannes-Evangelistpenning van het bisdom ‘s-Hertogenbosch uit handen van Mgr. De Korte. Abt Bernardus was voorzitter van de KNR totdat hij in 2022 tot generaal abt van de trappisten werd gekozen en naar Rome vertrok. Tijdens deze Algemene Vergadering nam hij officieel afscheid van de leden van de KNR.

Hij ontving de penning vanwege zijn grote inzet voor de religieuzen in het bisdom en in Nederland. Bisschop de Korte dankte hem voor al zijn inzet en de wijze waarop hij zorgde voor verbinding. Onder zijn voorzitterschap zijn de banden tussen het bisdom en de abdij en tussen de bisschoppen en de religieuzen verder verbeterd.

De H. Johannes-Evangelistpenning
De H. Johannes-Evangelistpenning is bestemd om diegenen te onderscheiden die zich op bijzondere
wijze verdienstelijk hebben gemaakt voor de Kerk in het bisdom van ’s-Hertogenbosch. Dit kan zijn
op parochieel, dekenaal of diocesaan niveau. De bronzen H. Johannes-Evangelistpenning draagt aan
de ene zijde de beeltenis en de naam van H. Johannes Evangelist en aan de andere zijde het wapen
en de naam van het bisdom van ’s-Hertogenbosch. De penning wordt geleverd tezamen met een
oorkonde en draagspeld waarop eveneens het wapen van het bisdom prijkt.

Van Klimaatdepressie naar Duurzame Hoop

Zakt bij elke volgende crisis de moed je verder in de schoenen? Hoe kunnen wij als individu, in onze kleine kring iets doen aan de grote ongelijkheid, armoede, de klimaatproblemen? Op 18 november vindt op de Radboud Universiteit Nijmegen een groot evenement plaats met lezingen en workshops ter inspiratie, motivatie, bezinning en ontmoeting.

Bisschop Gerard de Korte en klimaatactiviste Rozemarijn van ’t Einde geven elk een lezing over hun strijd voor een duurzame samenleving en rechtvaardige toekomst. Daarna zijn er workshops rond duurzaam leven, systeemverandering, bezinning, storytelling, filosofie, coaching en meer. De middag wordt afgesloten met een borrel.

De toekomst maken we samen, dus komt allen!

Datum:                Vrijdag 18 november
Tijd:                      14:00-17:00 uur (met borrel na afloop)
Locatie:               Radboud Universiteit, Nijmegen
Entree:                Gratis

Meld je aan op de evenementenpagina: www.laudato-si.nl/event/laudato-si-event/

Dit evenement wordt georganiseerd door de Radboud Universiteit Nijmegen, Laudato Si Nederland en Socires

Hoe kunnen we samen het verschil maken als het gaat om de klimaatcrisis en de armoede? En wat is de relatie tussen klimaat en armoede? Negen dagen lang staan we in het bisdom van ‘s-Hertogenbosch stil bij deze vragen. We sluiten daarmee aan bij de wereldwijde campagne ‘Together We’ van Caritas Internationalis.

Je van iets bewust worden vraagt tijd om je in te lezen, erover na te denken, erover te sparren met anderen en ….. voor gebed! Daarom bevat het noveen 4 gebedsdagen en 5 reflectiedagen en loopt van 3 t/m 11 november 2022. Op zondag 13 november is het de Werelddag van de Armen.

Noteer vast deze data in de agenda!

Meer informatie over deze noveen (en wat je zelf er aan bij kunt dragen) volgt binnenkort op deze website en in de Bisdom-Nieuwsbrief.

Naar aanleiding van de commotie rondom het aanmeldcentrum voor asielzoekers in Ter Apel, roept de Rooms-Katholieke Kerk op tot een waardige wijze van hulp aan deze asielzoekers. Mgr. De Korte, referent voor Kerk en Samenleving namens de Nederlandse bisschoppenconferentie, pleit voor minimaal een (schoon) bed, bad en brood voor allen.

‘Mensen die op Nederlands grondgebied zijn, moeten vanuit christelijk perspectief op een waardige manier worden geholpen, niet alleen door de instanties, ook gelovigen hebben hierin een taak.’ De bisschop verwijst hierbij ook naar de brieven die de Nederlandse bisschoppen hebben geschreven over de opvang van vluchtelingen om dit thema onder de aandacht van de gelovigen te brengen.

‘Ze mogen een beroep op ons doen. Veel vluchtelingen komen uit een oorlogsgebied, zijn gescheiden van hun familie, en dragen ervaringen van geweld en verschrikkingen met zich mee. Laat weten dat wij om hen geven door een luisterend oor en onze aandacht en onze daadwerkelijke bereidheid om hen bij te staan,’ zo benadrukten de bisschoppen in een van deze brieven.

Nabuurschap
Bisschop De Korte stipt ook de boosheid aan die er is in een dorp als Albergen, waar ook asielzoekers zouden moeten worden opgevangen. ‘Wat je daar ziet is de boosheid van de plaatselijke politiek omdat ze aan de kant worden geschoven en om het grote aantal mensen dat in het dorp moet worden opgevangen. Ik ken die regio, het nabuurschap zit er heel sterk in, het zorgen voor elkaar. De schrik om het relatief grote aantal mensen dat ze in zo’n relatief klein dorp moeten opvangen, kan ik wel begrijpen. Maar laten we niet vergeten dat in dit soort dorpen ook populisten wonen die vervelende dingen roepen. Tegelijk heb ik op de radio ook mensen gehoord, die heel nuchter reageerden. Zo van: we gaan dat oplossen.’

De bisschop onderstreept dat een land dat zo rijk is als Nederland, in staat zou moeten zijn om echte vluchtelingen op te nemen en om dat goed te organiseren. ‘Daarin staan we achter paus Franciscus die onvermoeibaar voor de vluchtelingen op komt en altijd pleit voor menswaardige opvang. Hij zegt: we zijn één mensenfamilie.’

Ter Apel
Mgr. Van den Hout, bisschop van Groningen-Leeuwarden, is bezorgd over de situatie zoals die zich nu voordoet in zijn bisdom. Hij vindt de situatie beschamend en vernederend. De bisschop bezocht dit voorjaar met de werkgroep Vluchtelingen van de Raad van kerken diverse plekken in Griekenland. Zoiets als nu in Ter Apel heeft hij daar zelfs niet gezien. ‘Wat me van Griekenland vooral is bijgebleven is de praktijk van de regering om op illegale wijze vluchtelingen buiten de grenzen te houden en terug te sturen. Dit is niet veel in het nieuws maar er zijn wel signalen dat het gebeurt. Europese rechten van vluchtelingen worden niet gerespecteerd.’

‘Het kan niet zo zijn dat dit soort situaties van te veel mensen, te weinig bedden, sanitair en voedsel nu ook hier in Nederland ontstaat. Laten we er als overheid, maar ook als Nederlanders met elkaar alles aan doen om dat te stoppen en verder te voorkomen en allereerst de groep vluchtelingen in Ter Apel menswaardig opvangen.’

foto: Standbeeld “Angels Unawares” op het Sint-Pietersplein te Rome voor migranten en vluchtelingen

De nationale synthese voor de synode met als thema ‘Voor een synodale Kerk: communio, participatio, missio’ is op 15 augustus 2022 naar Rome gestuurd. De synthese is gemaakt op basis van de rapporten van de zeven bisdommen en het Militair Ordinariaat en op basis van de reacties van tien landelijke katholieke organisaties.  De synthese schetst een beeld van de diocesane fase van het synodaal proces in Nederland en de uitkomsten daarvan tot nu toe.

Deel 1 van de synthese is opgebouwd langs de lijnen van de drie kernthema’s die de Nederlandse bisschoppen hadden uitgekozen om in ieder geval aan de orde te laten komen in de bisdommen. Dat zijn de thema’s Vieren, Medeverantwoordelijk voor missie en Dialoog in Kerk en samenleving. Deel 2 bevat onderscheiding zoals dit in de verschillende onderliggende rapporten ook terug te vinden is. Daarna volgen conclusies en de synthese wordt afgesloten met het hoofdstuk ‘samen verder’.

De tekst van de synthese is de uitkomst van een uitvoerige bespreking door de Nederlandse Bisschoppenconferentie van alle aangeboden rapporten en reacties. De bisschoppen hebben geconstateerd dat aan de uitnodiging van Paus Franciscus om in gesprek te gaan over het geloof breed gehoor is gegeven in Nederland. Zij danken alle mensen die vanaf de start van de synode (17 oktober 2021) aan het synodaal proces hebben deelgenomen en zij benadrukken dat het synodaal proces niet afgesloten is met de inzending naar Rome van de Nederlandse synthese. Veel parochies en groepen gaan de gesprekken voortzetten om zoals in het slot van de synthese staat “het geloof dat ons drijft bij elkaar aan te wakkeren, geïnspireerd door wat de Geest ons zegt.”

Download de nationale synthese hier.

Videoserie
In een videoserie op katholiekleven.nl gaan de bisschoppen in op vragen over het synodale traject. Wat hebben zij gehoord in de gesprekken? Wat zijn volgens hen belangrijke uitdagingen als het gaat om communio, participatio, missio? Lees meer of kijk de serie op katholiekleven.nl.

Op 17 oktober 2021 startte in de bisdommen wereldwijd de diocesane fase van de bisschoppensynode. In elk bisdom vonden op uitnodiging van paus Franciscus gesprekken plaats over onderwerpen en richtvragen die vanuit Rome werden aangereikt. Deze fase stond in het teken van luisteren en dialoog.

Diocesane en nationale rapporten
Voor de zomer van 2022 rondden de Nederlandse bisschoppen het verslag van de gesprekken af. De bisschoppen werden gevraagd om hun diocesane verslag in te brengen. Het Bossche synodeteam heeft namens Mgr. De Korte het diocesane rapport “Hoopvol luisterend naar Gods Geest” ingestuurd. Op basis van alle diocesane rapporten is er een nationaal verslag geschreven. Deze synthese “Voor een synodale kerk; communio, participatio en missio” schetst een beeld van de diocesane fase van het synodaal proces in Nederland en de uitkomsten daarvan tot nu toe.

Mgr. De Korte over de synodale kerk
Bisschop De Korte stelt zichzelf de vraag hoe je katholiek kunt leven in Nederland en in het bijzonder in het Bossche bisdom. “Een spannende vraag”, vindt bisschop De Korte, want “wat is de eerste opdracht van de Kerk?” Het rapport naar aanleiding van het synodaal proces in het bisdom ‘s-Hertogenbosch gaf hem veel herkenning. “De aanbevelingen die eruit uitgerold zijn, vind ik heel relevant. Het gaat over hoe wij werkelijk een gemeenschap kunnen zijn. Maar ook: hoe kunnen wij meer aandacht besteden aan de jongeren? Dat is een belangrijk thema voor de voortgang van het kerkelijk leven in ons bisdom. De nadruk ligt op: ‘ga naar buiten’. En dat is ook wat paus Franciscus zegt: blijf niet in je bubbel zitten, maar probeer ook je naar buiten te richten.”

Aan het eind van dit jaar gaan de bisschoppen op Ad limina bezoek (van 7 tot en met 12 november). In Rome vieren ze samen de eucharistie bij de graven van de apostelen, ze hebben een ontmoeting met de paus en bezoeken diverse dicasteries (‘ministeries’) van de curie. Hoe zien de bisschoppen het ad limina bezoek als een uiting van de synodale Kerk? Ook deze vraag komt in de interviews naar voren.

Op 8 augustus 2022 is te ‘s-Hertogenbosch overleden de zeereerwaarde heer Wilhelmus Maria (Wim) van Sleeuwen, emeritus-pastoor van de parochie Onze Lieve Vrouw van de Rozenkrans te Schijndel.

De zeereerwaarde heer Van Sleeuwen is geboren in Boekel op 25 februari 1937 en tot priester van het bisdom van ’s-Hertogenbosch gewijd op 27 mei 1961.
Zijn eerste benoeming in het bisdom van ’s-Hertogenbosch was als kapelaan van de parochie H.H. Antonius van Padua en Barbara te Tilburg van 1961 tot 1966. Vervolgens was hij werkzaam als kapelaan van de parochie H. Servatius te Schijndel van 1966 tot 1988.
Per 1 oktober 1988 werd hij benoemd tot pastoor van de parochie Onze Lieve Vrouw van de Rozenkrans te Schijndel uit welke functie hem wegens emeritaat per 1 maart 2002 eervol ontslag is verleend.

Moge hij rusten in vrede!

De crematieplechtigheid heeft in besloten kring plaatsgevonden.

800 jaar Sint-Jan
In 2022 vieren we 800 jaar Sint-Jan. De Sint-Jan is al vele eeuwen een vast ankerpunt van onze stad. De middeleeuwse kathedraal en de stad ’s-Hertogenbosch zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. De Sint-Jan is een levend monument en wordt nog dagelijks gebruikt waarvoor ze acht eeuwen geleden is gesticht. Verleden, heden en toekomst van de Sint-Janskathedraal worden in 2022 extra belicht. De Sint-Jan: hartelijk, gastvrij en open. Er zijn veel verschillende activiteiten om dit jubileum te vieren, klik daarvoor hier.

Pauselijk gedecoreerden
In het kader van het 800-jarig bestaan van de Sint-Jan heeft Mgr. De Korte alle pauselijk gedecoreerden in ons bisdom uitgenodigd om naar de kathedraal te komen. In het bisdom zijn velen pauselijk onderscheiden voor hun grote inzet voor de (lokale) Kerk en de samenleving.

Op woensdag 29 juni, hoogfeest van de heilige apostelen Petrus en Paulus, werden de gedecoreerden door bisschop De Korte ontvangen als blijk van grote waardering. Daarnaast was het mooi dat de pauselijk gedecoreerden elkaar informeel konden ontmoeten na afloop van de viering onder het genot van een broodje.

Het was een zeer geslaagde dag. Zie hier de foto’s van de viering.

Het Vaticaan heeft op dinsdag 28 juni op een persconferentie het officiële logo voor het Jubeljaar 2025 openbaar gemaakt. Het thema was al eerder naar buiten gebracht: Pelgrims van hoop. Van het logo is ook een Nederlandse versie beschikbaar (afbeelding links). De voormalige Pauselijke Raad voor de Nieuwe Evangelisatie, nu opgenomen in het nieuwe Dicasterie voor Evangelisatie, coördineert de voorbereidingen voor het Heilig Jaar 2025.

Aan het ontwerp van het logo was een wedstrijd verbonden en aartsbisschop Rino Fisichella maakte uit 294 inzendingen, ontvangen uit 213 steden en 48 verschillende landen, de winnaar bekend. De deelnemers varieerden in leeftijd varieerden van 6 tot 83 jaar.

“In feite werden veel handgetekende ontwerpen ontvangen van kinderen van over de hele wereld, en het was echt ontroerend om door deze tekeningen te gaan, de vrucht van kinderlijke verbeelding en geloof”, aldus aartsbisschop Fisichella.

Winnend logo
Uiteindelijk koos paus Franciscus uit drie genomineerde voorstellen het definitieve ontwerp ingezonden door Giacomo Travisani. Het logo toont vier gestileerde figuren die de hele mensheid verbeelden vanuit de vier hoeken van de aarde. Ze omhelzen elkaar, wat wijst op de solidariteit en broederschap die volkeren moeten verenigen. De eerste figuur houdt zich daarbij vast aan het Kruis. De onderliggende golven geven weer dat de pelgrimstocht van het leven niet altijd over rustige wateren gaat. De hoop in het logo is verbeeld door het anker waar het kruis aan de onderkant in overgaat.

Het belang van jubeljaren voor het leven van de Kerk
Paus Franciscus noemt “het Jubeljaar altijd een gebeurtenis van grote spirituele, kerkelijke en sociale betekenis in het leven van de Kerk.” Hij herinnert eraan dat sinds het jaar 1300, toen het eerste Heilige Jaar plaatsvond “Gods heilige en getrouwe volk deze viering heeft ervaren als een speciale gave van genade, gekenmerkt door de vergeving van zonden en in het bijzonder door de mildheid als volledige weergave van de barmhartigheid van God.”

In de Kerk is een Jubeljaar, of Heilig Jaar, een belangrijke religieuze gebeurtenis. Een Jubeljaar is “gewoon” als het na de gebruikelijke periode van 25 jaar valt, en “buitengewoon” wanneer het wordt afgekondigd voor een buitengewone gebeurtenis. Het laatste gewone Jubeljaar vond plaats in het jaar 2000 tijdens het pontificaat van paus Johannes Paulus I.  In 2015 riep paus Franciscus een Buitengewoon Heilig Jaar van Barmhartigheid uit.

Na de zomer van 2022 komen de officiële Jubeljaar-website en gerelateerde app beschikbaar, twee hulpmiddelen bedoeld om gelovigen wereldwijd te helpen deel te nemen aan de activiteiten en evenementen tijdens het Jubeljaar. Er komen onder meer een kalender, een handvest, nieuwsberichten en praktische informatie beschikbaar in verschillende talen.

Tijdens de plenaire vergadering van de Raad van Kerken op 15 juni stemden de vertegenwoordigers van de negentien lid-kerken unaniem in met de nieuwe visienota. ‘Naar een duurzame toekomst’. De nota beoogt een bijdrage te leveren vanuit de kerken aan het publieke debat in ons land over thema’s als klimaatverandering, duurzaamheid, grondstoffen-schaarste en verlies aan biodiversiteit. De relatie met de christelijke traditie, het bijbels getuigenis en de theologie is daarbij van wezenlijk belang.

In de kerken in ons land is een groeiende betrokkenheid bij vraagstukken van klimaatverandering en duurzaamheid. Zo was de Raad van Kerken in maart 2021 betrokken bij het Klimaatalarm. Kerkelijke gemeenten en parochies namen ook in juni van dit jaar deel aan de klimaatmarsen op diverse plekken in het land. Verschillende werkgroepen van de Raad van Kerken volgden afgelopen jaar de besprekingen van de Verenigde Naties in Glasgow op de voet in de hoop dat deze conferentie een verandering ten goede teweeg zou brengen. Tegen die achtergrond ontstond de impuls tot een nota over een duurzame toekomst. Daaraan schreven mensen uit meerdere groepen van de Raad mee. Ook de opbrengsten van een tussentijdse bespreking in de Raad in maart van dit jaar werden in de nota verwerkt.

Voor het gesprek over deze onderwerpen in de plaatselijke parochies en gemeentes bracht de Raad eerder de brochure ‘Van God is de aarde’ uit, die zich goed leent voor verdieping en bezinning in groepen. De nieuwe visienota legt onder deze brochure nog eens een principieel fundament.

Duurzaamheid gaat over verhoudingen
Een wezenlijk punt aan het begin van de nota, dat leidend is voor het vervolg, vormt de brede definitie van het begrip ‘duurzaamheid’: ‘Anders dan nog steeds wel wordt gedacht gaat duurzaamheid niet alleen over natuur en milieu. Goed beschouwd gaat het bij duurzaamheid om de (verstoorde) verhoudingen tussen mens en mens, mens en aarde en mens en God. Er zijn in de loop van decennia allerlei opvattingen van duurzaamheid gepasseerd, van breed tot smal, sterk tot zwak. Maar hoe je de term ook opvat, duurzaamheid heeft inherent maatschappelijke, sociale, economische en politieke implicaties en raakvlakken’. Deze worden in het vervolg van de nota uitgewerkt.

Niet voor het eerst
Het is niet voor het eerst dat de Raad met een visienota op dit gebied komt. Zo bracht in 2002 de Raad bijvoorbeeld de nota ‘Naar een duurzame mondiale samenleving’ uit, als bijdrage aan de conferentie van de Verenigde Naties in Johannesburg.

Een overzicht van de inzet van de Raad in de afgelopen decennia staat beschreven in de jongste uitgave van Oecumenische Bezinning: ‘Ongekende jaren – een overzicht van 35 jaar Kerk en Milieu’.

• Visienota ‘Naar een duurzame toekomst’
• Van God is de aarde – en al wat daar leeft (digitale uitgave)
• Ongekende jaren – een overzicht van 35 jaar Kerk en Milieu (digitale uitgave)

Bericht en afbeelding via RaadvanKerken.nl.

Een lang leven “is een zegen”, een “levend teken van Gods goedheid” dat “veel vrucht kan dragen”. Dat schrijft paus Franciscus in zijn boodschap voor de tweede Werelddag voor grootouders en ouderen. Die wordt gevierd op de vierde zondag van juli. Deze dag werd in 2021 door paus Franciscus ingesteld om de waarde en betekenis van de ouderdom onder de aandacht te brengen. Het is een thema waar hij sinds het begin van zijn pausschap met regelmaat op terugkomt. Sinds februari staat hij er wekelijks in de woensdagcatechese bij stil.

De paus maakt zich grote zorgen over de manier waarop naar ouderen wordt gekeken en dat ‘terwijl er in de mensengeschiedenis (verhoudingsgewijs – red) nog nooit zoveel van ons zijn geweest.’ Door de wereldwijd steeds hogere levensverwachting neemt de vergrijzing sterk toe. Dat leidt er mede toe dat ouderen als een ‘last’ worden ervaren, en ouderen zichzelf ook zo kunnen gaan zien.

Het instrument van ouderen
Paus Franciscus: ‘Beminde grootouders en ouderen, wij zijn in deze wereld geroepen om bewerkers van de revolutie van de tederheid te zijn. Laten wij dat doen door steeds meer en steeds beter het kostbaarste instrument te leren gebruiken dat wij hebben en dat het best past bij onze leeftijd: het gebed. “Laat ons dichters van het gebed worden: laten wij er de smaak van te pakken krijgen onze eigen woorden te zoeken, laten wij de gebeden die het Woord van God ons leert, opnieuw eigen maken”. Ons vertrouwvol gebed kan veel doen. Zij kan de kreet van pijn van wie lijdt, begeleiden, en kan ertoe bijdragen de harten te veranderen.’

Aandacht in parochies
‘Zo vormt de Werelddag van de grootouders en de ouderen een gelegenheid om nog eens met vreugde te zeggen dat de Kerk feest wil vieren samen met hen die de Heer – zoals de Bijbel zegt – “der dagen zat heeft gemaakt”. Laten wij dit samen vieren! Ik nodig u uit om deze dag in uw parochies en gemeenschappen bekend te maken; de meest eenzame ouderen op te gaan zoeken, thuis of in de tehuizen waar zij wonen. Laten wij ervoor zorgen dat deze dag niemand zich eenzaam voelt. Een bezoeker verwachten, kan het perspectief van de dagen veranderen als wij denken niets te hebben om naar uit te zien. Uit een eerste ontmoeting kan een nieuwe vriendschap ontstaan. Het bezoeken van eenzame ouderen is een werk van barmhartigheid van onze tijd!’

Dit artikel is ingekort, lees de complete tekst op katholiekleven.nl.

Lees hier de complete tekst van de boodschap van paus Franciscus voor de Werelddag van grootouders en ouderen.

Foto: Paus Franciscus zelf neemt de laatste tijd deel aan bijeenkomsten in een rolstoel, omdat hij moeite heeft met lopen. (Servizio Fotografico Vaticano)

Op zaterdag 11 juni, gedachtenis van de heilige apostel Barnabas, heeft Mgr. De Korte tijdens een pontificale Eucharistieviering in de Sint-Janskathedraal Martijn Derks tot priester gewijd. De wijding werd voorafgegaan door een retraite van de wijdeling in de Sint-Willibrordsabdij te Doetinchem. Martijn Derks, lid van de gemeenschap Emmanuel, was als diaken al actief binnen het pastorale team van de Goede Herder-parochie in Tilburg waar hij ook het komende jaar als priester zijn taak mag vervullen.

De priesterwijding begon om 10.30 uur in een zeer druk bezochte kathedraal. Hieronder is de viering terug te kijken:

Na afloop van de viering was er een receptie in het Sint-Janscentrum aan de Papenhulst.

foto: Wim Koopman

800 jaar Sint-Jan
In 2022 vieren we 800 jaar Sint-Jan. De Sint-Jan is al vele eeuwen een vast ankerpunt van onze stad. De middeleeuwse kathedraal en de stad ’s-Hertogenbosch zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. De Sint-Jan is een levend monument en wordt nog dagelijks gebruikt waarvoor ze acht eeuwen geleden is gesticht. Verleden, heden en toekomst van de Sint-Janskathedraal worden in 2022 extra belicht. De Sint-Jan: hartelijk, gastvrij en open. Er zijn veel verschillende activiteiten om dit jubileum te vieren, klik daarvoor hier.

Pauselijk gedecoreerden
In het kader van het 800-jarig bestaan van de Sint-Jan nodigt Mgr. De Korte alle pauselijk gedecoreerden in ons bisdom uit om naar de kathedraal te komen. In het bisdom zijn velen pauselijk onderscheiden voor hun grote inzet voor de (lokale) Kerk en de samenleving.

Op woensdag 29 juni, hoogfeest van de heilige apostelen Petrus en Paulus, wil de bisschop alle gedecoreerden ontvangen als blijk van grote waardering. Daarnaast is het mooi dat de pauselijk gedecoreerden elkaar informeel kunnen ontmoeten. De dag begint om 10.30 uur met een pontificale Eucharistieviering in de Sint-Jan. Aansluitend is er gelegenheid tot ontmoeting onder het genot van een broodje.

Aanmelden kan tot maandag 20 juni door een bericht te sturen naar: aanmelding@bisdomdenbosch.nl

In oktober 2021 is het bisdom van ’s-Hertogenbosch gestart met de synodale raadpleging, ten behoeve van de diocesane fase van de bisschoppensynode over synodaliteit in 2023.

Het organiseren van gespreksgroepen en het uitnodigen van alle mensen van goede wil in het bisdom was een grote uitdaging, met name vanwege de coronapandemie en de lockdown van december 2021 tot en met februari 2022. Er werd een synodeteam, bestaande uit vicaris-generaal Lamers, mevr. A. Steensma en dhr. F. van Genugten, samengesteld. Het team heeft later hulp gekregen van hoogleraar marktonderzoek prof. dr. M.G. de Jong en zijn PhD student M. Gregori, beide werkzaam aan de Erasmus Universiteit, voor de online gegevensverzameling en analyse.

Naast het voeren van gesprekken binnen parochies, maar ook daarbuiten heeft het bisdom bewust gekozen om een weblink op te zetten. Dit om mensen die niet in de gelegenheid waren om bij een gesprek te zijn, mensen die niet betrokken zijn bij de Kerk of mensen die na een gesprek nog inzichten wilden delen de mogelijkheid te geven om een bijdrage te leveren. Het synodale proces is immers een proces voor alle mensen van goede wil, niet alleen voor hen die actief zijn in een gemeenschap.

Vandaag wordt het rapport “Hoopvol luisterend naar Gods Geest” als diocesane synthese van het synodale proces in het bisdom van ’s-Hertogenbosch gepresenteerd.

Bisschop De Korte: over de diocesane fase “Als bisschop ben ik oprecht blij dat een groot aantal gelovigen met elkaar heeft gesproken over de toekomst van onze geloofsgemeenschap. Het is een geestelijk proces met als centrale vraag wat Gods Geest tot de Kerk van ’s-Hertogenbosch zegt. Dit rapport wil niet alleen een bijdrage leveren aan het werkdocument voor de bisschoppensynode van 2023. Het rapport kan ook de gelovigen in het eigen bisdom stimuleren om het kerkelijk leven te vitaliseren. In die zin spreek ik graag van een win- winsituatie.”

In het synoderapport komen vijf aanbevelingen naar voren:

• Bevorder het gemeenschapsgevoel
• Extra focus op jongeren en vernieuwingen
• Hervorm de leiderschapscultuur
• Investeer meer in vorming en catechese
• Treed meer naar buiten

Het diocesane rapport is verzonden aan het secretariaat van de Nederlandse Bisschoppenconferentie. Vanuit alle diocesane rapporten zal er één landelijk verslag worden verzonden naar het Synodesecretariaat in Rome.

“Vanzelfsprekend gaat het synodeproces voort. De toekomst van onze Kerk vraagt om blijvende bezinning. Hoe kunnen wij werken aan een Kerk die niet als los zand aan elkaar hangt maar een echte gemeenschap is? Hoe kunnen wij mensen stimuleren om te participeren en het geloof van hun doopsel werkelijk gestalte te geven? Hoe kunnen wij werkelijk missionair zijn en mensen winnen voor Christus en zijn evangelie. Hoe kunnen wij een passie voor God verbinden met een passie voor mensen, met name de kwetsbaren van onze samenleving?”, aldus bisschop De Korte.

In het nieuwe werkseizoen 2022 -2023 zal het rapport rapport “Hoopvol luisterend naar Gods Geest” vanzelfsprekend besproken worden in de verschillende gremia van het Bossche bisdom en de parochies worden uitgenodigd om dat ook te doen.

“Als bisschop blijf ik mij inzetten voor een hartelijke Kerk waarbij de drie-ene God centraal staat. Op het komende Pinksterfeest opent Gods Geest ons de ogen voor Christus die ons de onvoorwaardelijke liefde van de Vader toont.”, Mgr. De Korte.

Klik hier om het rapport: “Hoopvol luisterend naar Gods Geest” te downloaden.

Voor meer informatie zie het Synode-dossier.

Op 19 maart 2021 begon in de Rooms-Katholieke Kerk het Jaar van het Gezin. Helaas zijn door de corona-pandemie de activiteiten nationaal en internationaal beperkt gebleven. Het jaar wordt afgesloten door de 10^e World Meeting of Families, van 22 tot 26 juni in Rome. Deze afsluitende World Meeting gaat gelukkig wel door, maar wel op hybride en verspreide manier.

In Rome komen alleen de delegaties van de verschillende bisschoppenconferenties en bewegingen samen. Maar veel inleidingen zullen online, dus thuis of samen in de parochie te volgen zijn. Van harte aanbevolen om op deze manier aan te sluiten bij dit equivalent van de Wereld Jongerendagen voor families.

Meld je aan op deze webpagina via het icoontje onder aan die pagina: “follow the event”.

Kijk hier voor een uitgebreide Handreiking voor parochies “World Meeting of Families 2022 in het Nederlands. Een kans voor de thuisblijvers!

Vanaf oktober 2022 zet Actie Kerkbalans de telefoon in als nieuwe manier om de geefvraag te stellen aan kerkleden. Door leden telefonisch te benaderen over een bijdrage aan Actie Kerkbalans, bereiken kerken meer mensen én wordt de kans op een hogere of structurele gift vergroot. Actie Kerkbalans neemt de inzet van de telefoon volledig uit handen van plaatselijke parochies en gemeentes en helpt zo de opbrengst te verhogen.

Met Actie Kerkbalans vragen parochies en gemeentes in heel Nederland hun leden jaarlijks om een vrijwillige bijdrage voor het functioneren van de kerk. Al jaren gebruiken organisatoren een brief om kerkleden deze giftvraag te stellen. Het blijkt steeds weer een effectief middel. Maar tegelijk is de brief ook een passief middel waar slechts een bepaalde doelgroep mee wordt bereikt. Daarom biedt Actie Kerkbalans parochies en gemeentes vanaf 2022 de kans om ook de telefoon in te zetten in de werving.

Betrokken en minder betrokken leden
In een persoonlijk en open gesprek aan de telefoon wordt het belang van Actie Kerkbalans benadrukt en het geefgedrag bespreekbaar gemaakt. Parochies en gemeentes kunnen hierbij kiezen uit twee type acties. Als eerste een belronde waarin trouwe leden gevraagd wordt een periodieke schenking te overwegen, wat belastingvoordeel oplevert voor de gever zelf. Als tweede is er een belronde mogelijk waarin leden die de afgelopen jaren minder goed bereikt zijn met Actie Kerkbalans, worden gereactiveerd. Het doel is dus dat alle kerkleden worden gebeld: zowel de betrokken leden die al (hoge) giften doen, als de niet of minder betrokken leden die niet of minder geven.

Volledig uit handen
Actie Kerkbalans maakt het kerken heel makkelijk door hen de werving via de telefoon volledig uit handen te nemen. Hiervoor werkt Actie Kerkbalans samen met wervingsbureau Christal uit Zwolle. Deze organisatie heeft veel ervaring in het bellen voor christelijke goede doelen en voerde in het voorjaar van 2022 in opdracht van de Protestantse Kerk Nederland al een pilot uit naar werving voor kerken via de telefoon. Uit die pilot bleek dat de inzet van de telefoon leidt tot goede resultaten. Zo zorgt het ervoor dat meer mensen worden bereikt, ook de randkerkelijken. Daarnaast helpt het om trouwe leden na te laten denken over een structurele of hogere gift. Dit resulteerde in nieuwe financiële toezeggingen, zowel bij betrokken als minder betrokken kerkleden.

Vorm van persoonlijk contact
De belactie levert ook waardevolle gesprekken op en draagt daardoor bij aan verbinding binnen de betreffende parochie of gemeente. Er wordt namelijk volledig ingezet op een open en eerlijk gesprek. Leden worden daarin allereerst gevraagd wat zij waarderen in hun kerk en hoe zij zich al dan niet betrokken voelen bij hun parochie of gemeente. Kerken leveren van tevoren informatie aan over de gemeente of parochie en zijn transparant over de belactie naar leden toe. Hierdoor ontstaat een positieve verwachting. In de pilot ervoeren kerkleden het telefoongesprek als een prettige vorm van persoonlijk contact; ze vonden het fijn dat de kerk op deze manier naar hen omzag.

Organisatoren van Actie Kerkbalans kunnen hier meer lezen over de inzet van de telefoon of zich hier gelijk
aanmelden. De eerste belrondes vinden plaats vanaf oktober 2022.

In grote dankbaarheid voor de heiligverklaring van pater Titus Brandsma O.Carm. door Paus Franciscus wordt er op zondagmiddag 22 mei in de Bossche Sint-Janskathedraal een Nationale Dankviering georganiseerd. Iedereen is van harte uitgenodigd deze plechtigheid mee te vieren. Aanvang van de plechtigheid is om 16.00 uur.

De pontificale eucharistieviering zal worden gecelebreerd door Willem Jacobus kardinaal Eijk in aanwezigheid van vele bisschoppen. Bisschop Gerard De Korte zal de homilie verzorgen. De internationale Orde der Karmelieten wordt vertegenwoordigd door de prior-generaal, Pater Miceal. O’Neill. Mgr. Dellagiovanna zal de ambassade van de Heilige Stoel in Nederland vertegenwoordigen. Daarnaast zullen ook familieleden van pater Titus Brandsma de viering bijwonen.

Reliek
Aan het begin van deze plechtigheid zal een reliek van de heilige pater Titus Brandsma worden binnengedragen. De relikwie bestaat uit een stukje stof van een habijt van de heilige. De relikwie zal tijdens de viering geplaatst worden naast de buste van pater Brandsma en de urn met as uit het massagraf van Dachau. Vanaf 27 juli zal deze relikwie een plaats krijgen in de voet van het nieuwe beeld van Titus Brandsma wat op dit moment gemaakt wordt voor de Sint-Janskathedraal.

Nieuwe Titus Brandsma Hymne
Bij gelegenheid van de heiligverklaring is er door de Kerkelijke Instelling Sint-Gregorius (KISG) opdracht gegeven aan Chris Fictoor om een nieuwe Titus Brandsma Hymne te componeren. Deze hymne zal aan het begin van de eucharistieviering voor het eerst worden gezongen. De KISG stelt de partituren van deze hymne vrij beschikbaar aan alle kerkkoren. De Schola Cantorum, het koor van de Sint-Janskathedraal, zal de zang verzorgen. Zij zingen ook het beroemde gebed van Titus Brandsma “O, Jezus, als ik U aanschouw” met toonzetting van O. Gibbons, gecomponeerd bij gelegenheid van de zaligverklaring in 1985.

Prentje

Als herinnering aan de heiligverklaring is er een speciaal gebedsprentje gemaakt wat tijdens de viering zal worden uitgereikt. Het gebedsprentje zal ook naar de verschillende bisdommen worden verspreid. Klik hier om het gebedsprentje van de Heilige Titus Brandsma te downloaden.

Livestream
De nationale dankviering is ook via de livestream te volgen op het YouTube-kanaal van de Sint-Janskathedraal: Sint-Jan Den Bosch – YouTube

Zondag 15 mei wordt pater Titus Brandsma, samen met nog tien andere zaligen, door paus Franciscus heilig verklaard. KRO-NCRV doet op t.v. en online live verslag vanuit Rome en vanuit Friesland. De plechtigheid op het Sint-Pietersplein in Vaticaanstad begint om 10.00 uur en wordt rechtstreeks uitgezonden op NPO 2.

De presentatie is in handen van Wilfred Kemp. De uitzending wordt door KRO-NCRV ook doorgezet naar Omrop Fryslân en Omroep Brabant. Eerder die ochtend, van 09.30 tot 10.00 uur, presenteert Leo Fijen vanuit Bolsward (vlakbij Titus’ geboorteplaats Ugoklooster) een gespreksprogramma over de betekenis van deze heiligverklaring en de actuele betekenis van het leven en het geloofsgetuigenis van Titus Brandsma. Meer informatie is te vinden op de site van KRO-NCRV.

Duizenden belangstellenden
Namens de Nederlandse Bisschoppenconferentie zijn Willem kardinaal Eijk, bisschop Gerard de Korte en bisschop Ron van den Hout aanwezig in Rome, maar met hen zijn er naar verwachting duizenden andere belangstellenden uit Nederland ter plekke om deze bijzonder gebeurtenis mee te maken. Onder hen is ook de minister van Buitenlandse Zaken, Wopke Hoekstra.

De heiligverklaring van Titus Brandsma trekt grote belangstelling van de nationale en internationale media. Voor vele katholieke journalisten is pater Titus een inspirerend voorbeeld vanwege zijn dappere opstelling als journalist voor en tijdens de oorlogsjaren. Hij wordt als mogelijke beschermheilige voor de journalistiek gezien naast Franciscus van Sales.

Het magazine (zie afbeelding) ‘Titus Brandsma. Heilige van de Lage Landen’, schetst een veelzijdig portret van Titus’ leven en zijn actuele betekenis voor mystiek en onderwijs maar ook voor de hedendaagse journalistiek. Dit magazine is door de Nederlandse bisdommen, de Karmel Orde en andere religieuze gemeenschappen naar hun achterban verspreid. U kunt hier het magazine als pdf bekijken.

Nationale dankviering
De Nationale Dankviering naar aanleiding van de heiligverklaring van pater Titus Brandsma is op zaterdag 22 mei om 16.00 uur in de Sint-Janskathedraal te ’s-Hertogenbosch. Kardinaal Eijk is hoofdcelebrant in deze viering. De viering is vrij toegankelijk en ook online te volgen via het YouTube-kanaal van de Sint-Janskathedraal: Sint-Jan Den Bosch – YouTube. Priesters die wensen te concelebreren worden gevraagd zich aan te melden via: aanmelding@bisdomdenbosch.nl.

De andere zaligen die komende zondag heilig worden verklaard zijn:

• Lazarus, bekend als Devasahayam, Indiase lekengelovige, martelaar;
• César de Bus, Franse priester, stichter van de Congregatie van de Vaders van de Christelijke Leer;
• Luigi Maria Palazzolo, Italiaanse priester, stichter van het Instituut van de Zusters van de Armen – Palazzolo Instituut;
• Giustino Maria Russolillo, Italiaanse priester, stichter van de Sociëteit van de Goddelijke Roepingen en de Congregatie van de Zusters van de Goddelijke Roepingen;
• Charles de Foucauld, Franse priester en religieus, martelaar;
• Maria Francisca van Jezus (geboren als Anna Maria Rubatto), Italiaanse religieuze, stichteres van de Tertiaire Kapucinessen van Loano;
• Maria Domenica Mantovani, Italiaanse religieuze, mede-oprichtster en eerste algemene overste van het Instituut van de Kleine Zusters van de Heilige Familie;
• Marie Rivier, Franse religieuze, stichteres van de Congregatie van de Zusters van de Presentatie van Maria;
• Maria van Jezus (geboren als Carolina Santocanale), Italiaanse religieuze, stichteres van de Congregatie van de Kapucinessen van de Onbevlekte Ontvangenis van Lourdes (1852-1923).

Lees meer over de betekenis van een heiligverklaring in de katholieke encyclopedie op internet.

Op zondag 15 mei wordt voor de tiende maal de Open Kloosterdag gehouden. Zo’n 25 kloosters zetten hun deuren open om bezoekers te verwelkomen. ‘Dit zijn wij!’ is het thema van deze Open Kloosterdag.

De zusters, paters en broeders laten deze dag zien wie zij zijn en waar zij voor staan. Ze vertellen waarom zij kiezen voor een leven als religieus; om zich in te zetten voor anderen; hun leven te wijden aan mensen en aan God. Elk deelnemend klooster biedt een eigen programma variërend van exposities, rondleidingen, gesprekken met religieuzen en de mogelijkheid om mee te vieren en bidden. De ontmoeting met de religieuzen en hun spiritualiteit staat centraal tijdens deze dag, niet het gebouw waarin zij leven.

Heiligverklaring Titus Brandsma
Op 15 mei wordt in Rome, onder anderen pater Titus Brandsma heiligverklaard. De Nederlandse pater karmeliet Titus Brandsma is voor velen een inspiratiebron, niet alleen voor hedendaagse karmelieten, maar ook voor veel andere mensen, waaronder religieuzen. Op deze bijzondere dag zal een aantal kloosters tijdens de Open Kloosterdag stilstaan bij deze heiligverklaring en bij wat Titus Brandsma in deze tijd te zeggen heeft.

Meer informatie
Op de speciale website openkloosterdag.nl staat een overzicht van alle deelnemende kloosters en hun programma’s. Dit overzicht wordt in de loop van april verder aangevuld.

DODENHERDENKING OSS 2022

Op 4 mei herdenken we jaarlijks de Nederlandse slachtoffers sinds de Tweede Wereldoorlog. Dit zijn militairen en burgers die stierven in oorlogssituaties en bij vredesoperaties. Bisschop De Korte hield – op uitnodiging van de gemeente Oss – de onderstaande toespraak tijdens dodenherdenking bij het oorlogsmonument aan de Nieuwe Hescheweg.

Wannsee-notulen
Op 20 januari 1942, nu dus ruim 80 jaar geleden, kwamen in een villa aan de Wannsee, een meer bij Berlijn 15 hoge nationaalsocialisten bijeen. Zij spraken over, wat zij noemden, het jodenvraagstuk. 11.000.000 joden zouden moeten worden uitgeroeid. Van deze conferentie zijn notulen gemaakt. Zij zijn huiveringwekkend en bloedstollend. 15 ontwikkelde Duitse mannen, velen met een doctorstitel, bespreken hoe de massamoord plaats moet gaan vinden. Precies is berekend hoeveel tijd doodschieten gaat kosten. Het alternatief van vergassing wordt besproken. De notulen tonen waartoe het antisemitisme en racisme in nazi- Duitsland kon leiden. Zij maken een mens stil en sprakeloos.

Hoe was dit mogelijk is het Duitsland van Goethe en Schiller? Hoe was dit mogelijk in Duitsland waar al zoveel eeuwen het evangelie was verkondigd? De wreedheid van het nazisme blijft deels onbegrijpelijk.

Vrijheid en verlichting?
Na de oorlog verscheen in 1947 de studie Dialectiek van de Verlichting, van Max Horkheimer en Theodor Adorno. Een indrukwekkende studie opgeroepen door de verschrikkingen van de 20ste eeuw. De Verlichting van de 18^de eeuw wilde met behulp van wetenschap en techniek de mens emanciperen en verheffen. Maar in de 20^ste eeuw worden diezelfde wetenschap en techniek ingezet voor een fabrieksmatige moord op miljoenen mensen. Vrijheid en verlichting slaan om in hun tegendeel; in verblinding, onderdrukking en massale vernietiging

Titus Brandsma
Gelukkig zijn er altijd mensen die ook tijdens een dictatuur blijven varen op hun eigen morele kompas. Een van hen is zeker pater Titus Brandsma die over 10 dagen door paus Franciscus heilig wordt verklaard. Sinds 2015 is pater Titus ereburger van Oss. Hij woonde hier tussen 1909 en 1923 en werkte als docent filosofie voor de priesteropleiding van de karmelieten, Oss was toen een industriestad in opkomst met veel sociale ongelijkheid en criminaliteit. Er woont een kleine elite van vlees- en margarinefabrikanten en veel laaggeschoolde arbeiders. De karmelieten, en niet in de laatste plaats pater Titus, zetten zich in voor de emancipatie van de bevolking van Oss. Pater Titus is niet alleen docent aan het studiehuis van de karmelieten. Hij wordt ook hoofdredacteur van De Stad Oss. En raakt betrokken bij de Middelbare Handelsschool en de oprichting van een openbare leeszaal. Ook speelt hij een centrale rol bij de oprichting van het Carmellyceum in 1923.

In dat jaar wordt in Nijmegen de Katholieke Universiteit opgericht. Pater Titus wordt daar hoogleraar. Hij doorziet al vroeg de consequenties van het opkomende nationaalsocialisme. In 1936 wordt hij lid van het Comité van Waakzaamheid, een gezelschap van geleerden en kunstenaars die waarschuwen voor het nationaal socialisme. Voor pater Titus vormde het nazisme het anti-evangelie. Tegenover het recht van de sterkste en de rassenwaan plaatste hij als katholiek christen de naastenliefde en de waardigheid van alle mensen als schepselen van God.

Na de Duitse bezetting in 1940 verzet Titus Brandsma zich tegen het verwijderen van joodse leerlingen en bekeerlingen van katholieke scholen. Op verzoek van aartsbisschop de Jong maakt hij een rondgang langs katholieken media om het bisschoppelijk verbod tegen het opnemen van NSB advertenties toe te lichten. Zo wilde hij de katholieke pers vrijwaren van nazi-invloeden. Tegenover de propaganda van de nazi’s plaatste hij een journalistiek die zoekt naar waarheid.

Zijn actie voor een vrije pers leidt tot zijn arrestatie in januari 1942. Via de gevangenis van Scheveningen, kamp Amersfoort en de strafgevangenis van Kleef belandt hij in juni 1942 in Dachau. Ruim een maand later, op 26 juli, sterft hij in dat concentratiekamp. In de laatste weken van zijn leven is hij een grote geestelijke steun voor zijn medegevangenen.

Terreur en wreedheid
Helaas hadden de nationaalsocialisten niet het alleenrecht op terreur en wreedheid. Terwijl de nazi’s hun massamoorden pleegden, stierven in het Rusland van Stalin naar schatting 15 miljoen mensen. Na het einde van de Tweede Wereldoorlog streefde de bevolking van Nederlands Indië naar onafhankelijkheid. Lange tijd spraken wij eufemistisch over politionele acties. Inmiddels erkennen wij dat Nederlandse militairen vreselijke dingen hebben gedaan. En ik denk ook aan keurige Amerikaanse jongemannen die in eigen land geen vlieg zouden doen maar die als militairen in Vietnam door een combinatie van angst, hitte en stress terecht kwamen in een proces van brutalisering zodat dorpen met onschuldige burgers werden platgebrand. En over het actuele acties van Rusland in Oekraïne hoef ik u niets te vertellen.

Geschiedenis en actualiteit
Waarom verwezen naar deze duistere feiten uit de geschiedenis en actualiteit? Ik denk dat iedere mens onder bepaalde omstandigheden intens wreed en gewelddadig kan zijn. Onder bepaalde omstandigheden verdwijnt de beschaving. Wij zijn dan allemaal in staat om dingen te doen waar wij ons achteraf diep schuldig over voelen of schamen. Tegen die achtergrond mogen wij dankbaar zijn om in Nederland te wonen. Er is in ons vaderland van alles mis. Maar tegelijk leven wij nog steeds in een land waar macht en tegenmacht functioneren. Een land met een parlement, een vrije pers en een onafhankelijke rechtspraak. Een land waar christelijke en humanistische waarden en normen voor verreweg de meeste inwoners van betekenis zijn. Juist in onze dagen beseffen wij hoe belangrijk noties als naastenliefde en dienstbaarheid, vergeving en verzoening recht en gerechtigheid zijn. Zo wordt het beest in ons getemd.

Pater Titus als voorbeeld
Aan het einde van mijn betoog kom ik nog eenmaal terug op de betekenis van pater Titus voor vandaag en morgen. Hij is voor velen van ons een voorbeeld van verzet tegen iedere dictatuur die mensen knecht en veracht. Een priester die het antisemitisme, de rassenwaan en de gewelddadigheid van het nationaal socialisme al vroeg doorzag. Een moedig voorbeeld van verzet tegen een giftig mengsel van propaganda, nepnieuws en desinformatie en waarbij het zoeken naar de waarheid sneuvelt.

De stad Oss mag fier zijn op deze heilige ereburger.

Ik dank u wel.”

Klik hier om de toespraak van bisschop De Korte terug te kijken (Dtv Oss).

Op 8 mei is het Roepingenzondag: de jaarlijkse gebedsdag voor roepingen tot het priesterschap, het permanent diaconaat en het religieuze leven. “Het onder de aandacht brengen en bevorderen van roepingen is een zeer belangrijke taak binnen de Kerk,” zo benadrukt de voorzitter van het Interdiocesaan Roepingenoverleg (IRO) Patrick Kuipers (rector van de priesteropleidingen het Ariënsinstituut en Bovendonk).

“De zorg om voldoende herders in de toekomst is een gezamenlijke en blijvende verantwoordelijkheid van alle gelovigen. Niet alleen op Roepingenzondag, maar elke dag opnieuw,” aldus Kuipers.

Het IRO is het landelijk samenwerkingsorgaan van bisdommen en de Konferentie Nederlandse Religieuzen, dat elk jaar materiaal uitbrengt om de aandacht voor en het gebed om roepingen te bevorderen. Het thema is dit jaar: ‘Vreugde verbindt’. Rector Kuipers: “Het is een oproep om ons in het nadenken over, het bidden voor en het begeleiden van roepingen vooral te laten leiden door de vreugde die een roeping teweegbrengt in het hart van degene die geroepen wordt.” Er zijn posters en gebedsprentjes verspreid in de parochies en kloosters, ook is er een korte video gemaakt waarin priesters, diakens en religieuzen iets vertellen over de vreugde die hun roeping hen geeft.

Paus Franciscus
Aan het begin van zijn pontificaat schreef paus Franciscus in zijn apostolische exhortatie Evangelii gaudium: “De vreugde van het Evangelie vervult het hart en het hele leven van hen die Jezus ontmoeten. Zij die zich laten redden door Hem, worden bevrijd van de zonde, de treurigheid, de innerlijke leegte, het isolement. Met Jezus Christus wordt de vreugde altijd geboren en herboren” (nr. 1). Wie aangestoken is door die vreugde kan volgens rector Kuipers niet anders dan deze doorgeven aan de mensen om hem heen. “En dan zullen we merken dat vreugde verbindt. De Kerk van de toekomst heeft mensen nodig die boodschappers van die vreugde willen zijn, echte vreugdebodes die mensen bij elkaar brengen rond de persoon van Jezus Christus.”

Zie voor meer informatie over Roepingenzondag: www.roepingenzondag.nl

Kijk hier de video die ter gelegenheid van Roepingenzondag 8 mei 2022 is gemaakt, waarin veel verschillende mensen, onder wie bisschop Jan Hendriks, vertellen over de vreugde van hun roeping:

Aan het einde van een plechtige boeteviering in de Sint-Pieter heeft paus Franciscus op 25 maart het Oekraïense en Russische volk toegewijd aan het Onbevlekt Hart van Maria. De plechtigheid kon live worden gevolgd via vaticannews.va.

Voor het eerst sinds lange tijd waren er weer grote aantallen aanwezigen in de Sint-Pieter. Naast de 3.500 mensen in de basiliek waren er naar schatting 2.000 aanwezig op het gelijknamige plein waar de plechtigheid via beeldschermen kon worden gevolgd.

De paus heeft alle bisschoppen en priesters gevraagd zich in hun eigen bisdommen en kerken aan te sluiten bij de toewijding. Kardinaal Konrad Krajewski was als pauselijk gezant naar Fatima afgereisd om op de plaats van de verschijningen tegelijkertijd de toewijding te verrichten voor het originele beeld van Onze Lieve Vrouw van Fatima. Een kopie daarvan stond opgesteld in de Sint-Pieter waarvoor de paus het toewijdingsgebed zou uitspreken.

Geen toverformule
“Dit is geen toverformule”, zei paus Franciscus daarover in zijn preek. “Nee, dat is het niet. Het is een geestelijke daad. Het is het gebaar van volledig vertrouwen van de kinderen die, in de verdrukking van deze wrede en zinloze oorlog die de wereld bedreigt, hun toevlucht nemen tot de Moeder Gods. Net als kinderen gaan ze, als ze bang zijn, naar hun moeder om te huilen, om bescherming te zoeken. Laten we onze toevlucht nemen tot de Moeder, haar hart onze angst en pijn voorleggen en onszelf aan haar overgeven.”

Hij riep alle gelovigen op Maria na te volgen in haar houding tegenover de engel die haar bezocht. Ondanks haar vrees en vragen reageerde zij met “mij geschiede naar uw woord”. Dat antwoord kon zij geven doordat zij niet gehinderd werd door de zonde, aldus de paus.

Biecht
Nadat er gelegenheid was om te biechten, ook door paus Franciscus die biechtte en biecht hoorde,  liep de paus naar het beeld van Onze Lieve Vrouw van Fatima, waar hij het toewijdingsgebed uitsprak en een bloemenhulde bracht. Na het geven van de pauselijke zegen werd de plechtigheid afgesloten met het luiden van de klokken van de Sint-Pieter voor vrede.

Dit artikel is ingekort, lees de complete tekst op: Katholiekleven.nl.

• Lees ook: Pope consecrates Russia & Ukraine: ‘Spiritual act of trust amid cruel war’ (Vatican News 25 maart 2022)
• Kijk ook de video-impressie Vatican News:

De sociale leer van de katholieke Kerk heeft vier principes of uitgangspunten. Deze principes zijn: het algemeen welzijn, de waardigheid van de menselijk persoon, subsidiariteit en solidariteit. Wie Gods geboden wil volgen – en in het bijzonder het gebod van de liefde tot God en de naaste – kan niet om deze uitgangspunten heen. Een nieuwe serie van vier video’s op katholiekleven.nl geeft uitleg over deze belangrijke uitgangspunten voor het katholiek sociaal handelen.

Christenen zijn geroepen om anderen te helpen, het algemeen welzijn te dienen, iedere persoon bij te staan bij de ontwikkeling van een menswaardig bestaan en groepen en gemeenschappen te beschermen bij hun eigen, specifieke rechten.

Stan van Ommen (foto) en Limarley Kingsale geven uitleg over deze belangrijke uitgangspunten voor het katholiek sociaal handelen in de nieuwe serie. In de eerste video gaat het over het algemeen welzijn. Wat is algemeen welzijn? Waar moet je dan aan denken? En wat zegt het over privé-eigendom? Mag iemand jouw telefoon gebruiken? En mag je een brood stelen?

Kijk de eerste video en lees meer op katholiekleven.nl.

Dagelijks komen er nieuwe vluchtelingen uit Oekraïne Nederland binnen. Er is een grote bereidheid om hen te helpen. Veel vrijwilligers nemen initiatieven om hen in de plaatselijke gemeenschap te verwelkomen. Ook vanuit parochies zijn er activiteiten om onderdak te bieden aan vluchtelingen. De Nederlandse R.-K. bisschoppen zijn dankbaar voor deze inzet en schrijven in een pastorale brief aan de parochies: ‘vluchtelingen mogen een beroep op ons doen.’

‘Christus laat ons zien wat broederlijke en zusterlijke liefde is en roept ons op vluchtelingen in die geest te ontvangen. Laten we die uitdaging met vertrouwen en in geloof en gebed aangaan’,  schrijven de bisschoppen.

Zij noemen het een ‘groot onrecht’ wat de vluchtelingen overkomt en zeggen dat er een zware verantwoordelijkheid rust op de internationale gemeenschap om de vrede en de mondiale gerechtigheid te herstellen en te handhaven. Ook uiten zij hun ‘grote waardering voor de inzet van velen binnen en buiten onze geloofsgemeenschap, beroepskrachten en vrijwilligers, die zich inspannen voor een menswaardige opvang van mensen in nood uit Oekraïne.’

Persoonlijke ontmoeting
Ook herinneren de bisschoppen aan de herhaalde oproep van paus Franciscus, namelijk om de vluchtelingen persoonlijk te ontmoeten. ‘Veel vluchtelingen komen uit een oorlogsgebied, zijn gescheiden van hun familie, en dragen ervaringen van geweld en verschrikkingen met zich mee. Laat weten dat wij om hen geven door een luisterend oor en onze aandacht en onze daadwerkelijke bereidheid om hen bij te staan. Zij mogen een beroep op ons doen.’

De bisschoppen vragen om in gebed verenigd te blijven voor de vrede in Oekraïne en in heel de wereld. ‘We bidden met u om een einde van de oorlog, dat vluchtelingen uiteindelijk weer veilig naar huis terug kunnen keren. Denken wij hier ook aan alle soldaten die de strijd ingestuurd zijn. Moge God spoedig de ware en blijvende vrede schenken, op voorspraak van Maria, Koningin van de vrede.’

Lees hier de complete brief van de bisschoppen.

Lees hier de Engelse vertaling van de brief.

Foto: Pixabay.com.

De Nederlandse bisschoppen hebben een nieuwe datum ontvangen voor hun Ad Limina bezoek aan Rome. Het bezoek is na eerder uitstel in verband met Covid-19 nu gepland van 7 tot en met 12 november en begint daarmee toepasselijk op het hoogfeest van de Heilige Willibrord, de patroonheilige van de Nederlandse Kerkprovincie.

Het laatste Ad Limina bezoek van de Nederlandse bisschoppen was in december 2013, nu bijna negen jaar geleden. Het Latijnse woord Limina betekent: drempels. Visitatio ad Limina Apostolorum betekent letterlijk een pelgrimage naar de drempels van de apostelen. Met deze drempels worden de graven van de apostelen Petrus en Paulus bedoeld.

Het is een eeuwenoud gebruik dat bisschoppen deze graven in Rome bezoeken en sinds het Tweede Vaticaans Concilie wordt dit bezoek door de bisschoppen van een Kerkprovincie gezamenlijk afgelegd. De Covid-19 pandemie bleek tot twee keer toe een belemmering om veilig naar Rome te kunnen reizen. Een eerste datum in 2021 werd afgezegd door het Vaticaan, de tweede begin 2022 door de Nederlandse bisschoppen in verband met een lockdown in Nederland.

Ontmoeting met paus Franciscus
De bisschoppen spreken tijdens hun bezoek met paus Franciscus en met de verschillende departementen van de Romeinse curie. Voorafgaand aan het bezoek heeft ieder van de bisschoppen een verslag aangeleverd over de situatie in het eigen bisdom. Gezamenlijk hebben de bisschoppen een rapport opgesteld over de situatie in Nederland als geheel. Tijdens het bezoek worden thema’s uit dit rapport besproken.

Terugblikken op het Ad Limina bezoek van de Nederlandse bisschoppen in 2013 kan met deze speciale uitgave in de serie Kerkelijke Documentatie. De teksten uit deze uitgave zijn ook hier te vinden: rkkerk.nl/publicaties.

Foto: Ramon Mangold, Ad Limina 2013.

De Nederlandse bisdommen vragen de parochies om zondag 6 maart te collecteren voor hulp aan Oekraïne. De bisschoppen brengen hiervoor in deze vastentijd allereerst de Bisschoppelijke Vastenactie onder de aandacht. Mgr. Van den Hout, bisschopreferent voor missie en ontwikkelingssamenwerking: ‘Laten we ons gebed voor Oekraïne aanvullen met een gift’.

Via het Europese katholieke caritasnetwerk helpt de Bisschoppelijke Vastenactie met de opvang van de enorme stroom vluchtelingen. In Oekraïne én in de landen eromheen. Er is op diverse plaatsen opvang ingericht waar de vluchtelingen terecht kunnen. De caritasorganisaties zorgen voor basisvoorzieningen als schoon water, voedsel, kleding en onderdak. Bijdragen kunnen worden overgemaakt via de website van de Vastenactie: www.vastenactie.nl of op bankrekeningnummer NL21 INGB 000 000 58 50 t.n.v. Vastenactie, Den Haag, o.v.v. collecte Oekraïne.

Ook Stichting Kerk in Nood is in Oekraïne actief. De priesters en religieuzen daar, vaak al jarenlang projectpartners van Kerk in Nood, staan de mensen in het land in hun grote nood bij, maar kunnen dat alleen met financiële hulp.

Directe lijnen
Katholieke organisaties zoals de Bisschoppelijke Vastenactie en Kerk in Nood hebben directe lijnen met de Kerk ter plaatse. Geven aan deze organisaties betekent dan ook rechtstreeks hulp geven aan de mensen in Oekraïne.

Bidden en geven
Eerder riepen de bisschoppen al op om op woensdag 2 maart te bidden en te vasten voor vrede. Mgr. Van den Hout: ‘Laten we met elkaar de gift bij ons gebed voegen en ruimhartig geven voor al diegenen die in en vanuit Oekraïne door de oorlog gedwongen op de vlucht zijn. We geven aan organisaties met directe lijnen in het land zelf, kerken en kerkelijke instellingen die daar al bezig zijn hulp te organiseren. Laten we hen daarin zo veel als mogelijk ondersteunen.’

Luiden van klokken en Oecumenisch gebedsmoment
In heel Nederland hebben de klokken geluid op woensdag 2 maart aan het einde van de middag voor vrede in Oekraïne. Direct na het luiden van de kerkklokken begon in de Domkerk in Utrecht een speciale oecumenische dienst. Tweehonderd mensen konden daar deelnemen aan een gebedsmoment. Daarin gingen bisschop Gerard de Korte, referent voor kerk en samenleving, en scriba René de Reuver van de Protestantse Kerk in Nederland voor. Bij deze viering was ook de heer Maksym Kononenko, ambassadeur van de Oekraïne in Nederland, aanwezig. Wilt u dit gebedsmoment terugkijken? Klik hier. 

In zijn boodschap voor de Veertigdagentijd 2022 laat paus Franciscus zich inspireren door een brief van de apostel Paulus aan de Galaten. Paulus schrijft daar: “Laten we niet moede worden goed te doen: als we de moed niet verliezen, zullen we te zijner tijd de oogst binnenhalen. Laten we dus, zolang we tijd hebben, goed doen aan allen” (Gal. 6, 9-10a).

De paus gaat in op het binnenhalen van de oogst, waaraan het zaaien voorafgaat. Het is God zelf die in de harten van de mensen de kiemen om goed te doen zaait. De oogst daarvan wordt al zichtbaar in de kleinste gebaren van goed doen voor een ander.

Ook de Veertigdagentijd is een gunstige tijd om gehoor te geven aan de oproep om onvermoeibaar het goede te doen, want zegt de paus: ‘de Veertigdagentijd nodigt ons uit tot bekering, tot verandering van mentaliteit, zodat het leven zijn waarheid en schoonheid heeft, niet zozeer in het hebben als wel in het geven, niet zozeer in het vergaren als wel in het zaaien van het goede en het samen delen.’

Een tijd van vergeving
Paus Franciscus moedigt de gelovigen aan om het goede te doen en zo ook te zaaien. ‘Laten wij in deze tijd van vergeving, steunend op de genade van God en de gemeenschap van de Kerk, niet moe worden het goede te zaaien. Het vasten maakt de bodem klaar, het bidden besproeit, de liefde bemest. Wij hebben in het geloof de zekerheid dat “als wij dit niet nalaten, wij te zijner tijd zullen oogsten” en dat wij, met de gave van de volharding, de belofte zullen binnenhalen (vgl. Heb. 10, 36) tot heil van ons en de anderen (vgl. 1 Tim. 4, 16).

Lees hier de boodschap van paus Franciscus voor de Veertigdagentijd 2022.

De Nederlandse bisschoppen sluiten zich aan bij oproep van paus Franciscus om een dag te vasten en bidden voor vrede in Oekraïne. Op woensdag 23 februari deed de paus een indringende oproep om geweld te bestrijden met de “wapens” van God: gebed en vasten. De paus noemde geweld van een “duivelse zinloosheid” en riep alle gelovigen op om zich toe te leggen op gebed en vasten op Aswoensdag 2 maart. “God is een God van vrede en niet van oorlog”, aldus de paus en hij noemde oorlog “dwaasheid”.

Nog geen 24 uur later vielen troepen van de Russische Federatie Oekraïne binnen. Wereldwijd leidde dit tot reacties. Ook van de bisschoppen van de Europese Unie (COMECE). De Europese bisschoppen delen de gevoelens van angst en bezorgdheid van paus Franciscus: “Wij doen een beroep op de Russische autoriteiten om zich te onthouden van verdere vijandige acties die nog meer lijden zouden veroorzaken en de principes van het internationaal recht negeren. Oorlog is een ernstige belediging van de menselijke waardigheid en hoort niet thuis op ons continent.”

De bisschoppen drukken hun verbondenheid en solidariteit uit met Oekraïne en vragen de internationale gemeenschap, inclusief de Europese Unie, dringend “om niet te stoppen met het zoeken naar een vreedzame oplossing voor deze crisis door middel van diplomatieke dialoog.” Vluchtelingen uit Oekraïne die internationale bescherming zoeken moeten worden verwelkomd. “Het is onze roeping, onze verantwoordelijkheid en onze plicht om hen als broeders en zusters te verwelkomen en te beschermen”, aldus de Europese bisschoppen.

De bisschoppen onderstrepen de oproep tot gebed van de paus: “Samen met paus Franciscus bidden we tot Onze Lieve Vrouw, de Koningin van de Vrede, dat de Heer degenen die politieke verantwoordelijkheid dragen moge verlichten om hun geweten serieus te onderzoeken voor God, die de God is van vrede en niet van oorlog; die de Vader is van allen, niet slechts van sommigen, die wil dat wij broeders zijn en geen vijanden.”

De Nederlandse bisschoppen reageren geschokt op de gebeurtenissen in Oekraïne. De Nederlandse bisschoppen hopen dat vele gelovigen wereldwijd zich aansluiten bij het gebed van paus Franciscus en het vasten op Aswoensdag. Het is belangrijk om te blijven bidden opdat deze bedreiging eensgezind tegemoet getreden kan worden om tot vrede te komen.

Voor de vieringen in het komende weekend en zo lang als nodig, reiken de bisschoppen onderstaande voorbede aan.

Voorbede

Voor vrede en gerechtigheid in de Oekraïne:
dat partijen de weg van dialoog en onderhandelingen kiezen in plaats van oorlog en geweld,
dat mensenrechten steeds gerespecteerd worden, burgers beschermd worden en slachtoffers worden opgevangen,
dat met de stuwkracht van de heilige Geest onvermoeibaar gewerkt wordt aan verzoening en samenwerking in Europa.

• Lees de oproep van paus Franciscus op vatican.va
• Reactie van de bisschoppen van de Europese Unie op comece.eu

Foto: Ramon Mangold.

Op 22 februari 2022 is te Leende overleden de zeereerwaarde heer Adrianus Cornelius Maria van Loon, emeritus-pastoor van de parochie St. Petrus’ Banden te Leende.

De zeereerwaarde heer Van Loon is geboren in Tilburg op 2 april 1925 en tot priester van het bisdom van ’s-Hertogenbosch gewijd op 3 juni 1950. Zijn eerste benoeming was als kapelaan van de parochie H. Lambertus te Lith, waarna hij in 1954 kapelaan werd van de parochie Sint Gertrudis te Geertruidenberg dat in 1957 overging naar het bisdom Breda. Vervolgens was hij in het Bredase ook nog kapelaan te Made en Roosendaal.

Per 5 december 1969 werd hij weer geïncardineerd als priester van het bisdom van
’s-Hertogenbosch en werd hij benoemd tot pastoor van de parochie Sint Petrus’ Banden te Leende, uit welke functie aan hem per 1 februari 1993 wegens emeritaat eervol ontslag is verleend.

Ook in zijn emeritaat heeft hij nog veel voor de parochianen van leende betekend.

Moge hij rusten in vrede!

De uitvaart vindt plaats op donderdag 3 maart om 10.30 uur in St. Petrus’ Bandenkerk te Leende.

Met ingang van vrijdag 25 februari vervallen voor de Rooms-Katholieke Kerk in Nederland de verplichting om anderhalve meter afstand te houden en het mondkapjesadvies bij verplaatsingen door de kerk. De maatregelen voor het uitreiken van de communie worden versoepeld.

‘We zijn dankbaar voor verruiming van de mogelijkheden om samen ons geloof in Gods huis te kunnen vieren,’ zeggen de bisschoppen. ‘We weten dat alle gelovigen hier naar uitkijken.’

Communie
Met ingang van 25 februari vervallen de beperkende regels voor het uitreiken van de communie met uitzondering van de regel dat de priester vooraf zijn handen goed reinigt. Ook het ontvangen van de heilige communie op de tong is weer mogelijk. Daarbij geldt de dringende aanbeveling om de plaatsen in de kerk waar de handcommunie en de tongcommunie wordt uitgereikt fysiek van elkaar te scheiden. Op de plaats van de uitreiking van de tongcommunie wordt gevraagd een bidstoel te plaatsen zodat de tongcommunie geknield ontvangen kan worden.

Verder is het gebruik van wijwater weer toegestaan. Samen koffiedrinken na de viering is weer mogelijk.

De pandemie is echter nog niet voorbij. Gehandhaafd blijven daarom regels ter vermijding van handcontact: gelovigen geven elkaar niet de hand bij de vredeswens en collecteren gebeurt op een andere manier dan het doorgeven van de collecteschaal van hand tot hand.

Aswoensdag
Woensdag 2 maart is Aswoensdag. Voor het uitdelen van de askruisjes kan worden gekozen voor het plaatsen van het kruisje op het voorhoofd of voor het strooien van de as over het hoofd. Hierbij geldt de aanbeveling voor de priester om tijdens het uitreiken van het askruisje een mondkapje te dragen.

Rekening houden met elkaar
Ten slotte benadrukken de bisschoppen dat het nodig is om zich nog steeds aan de adviezen te houden die de verspreiding van het virus aantoonbaar beperken. Zoals hygiëneregels volgen (handen wassen, hoesten en niezen in de elleboog), geen handen schudden, goed ventileren, niet komen met verkoudheidsklachten enzovoort.

‘Houd rekening met elkaar, ook met diegenen die afstand willen houden en/of een mondkapje dragen, bijvoorbeeld in verband met een kwetsbare gezondheid. Laten we met elkaar ervoor zorgen dat iedereen in de kerk de liturgie veilig mee kan vieren’, aldus de bisschoppen.

Foto: Ramon Mangold

In 2025 viert de Rooms-Katholieke Kerk een jubeljaar. Aartsbisschop Salvatore Fisichella, de voorzitter van de Pauselijke Raad voor de Bevordering van de Nieuwe Evangelisatie is verantwoordelijk voor de organisatie van het jubeljaar (ook Heilig Jaar genoemd). Hij maakte recent bekend dat paus Franciscus het motto ‘Pelgrims van hoop’ voor het jubeljaar heeft goedgekeurd.

Aartsbisschop Fisichella ziet in dit jubeljaar na maanden van kwetsbaarheid en angst door de coronapandemie ‘een kans om relaties opnieuw op te bouwen en elkaar weer te ontmoeten’. Hij herinnert eraan dat het in 2025 om een gewoon jubeljaar gaat. ‘In de geest van het Bijbelboek Leviticus is het een tijd van bekering, van rust, een tijd om een meer intieme relatie met God, met jezelf en met de schepping aan te gaan.’

Pelgrims en hoop
Mgr. Fisichella legde bij de presentatie van het motto uit dat geprobeerd is de betekenis van de hele Jubileumreis samen te vatten. Hij merkt op dat de gekozen woorden – pelgrims en hoop – beide belangrijke thema’s van het pontificaat van paus Franciscus vertegenwoordigen.

‘Er is nog zoveel werk te doen’ in de komende twee jaar, zei hij, waarbij hij in het bijzonder verwees naar het Dicasterie dat hij leidt en dat de organisatorische verantwoordelijkheid voor het evenement heeft gekregen. Er worden miljoenen pelgrims verwacht in Rome en mgr. Fisichella bevestigde dat de samenwerking met de gemeente Rome, met de autoriteiten van de regio Lazio en met de Italiaanse regering in volle gang is, zodat alles veilig kan verlopen en in overeenstemming met de capaciteit van de stad om bezoekers op de best mogelijke manier te ontvangen.

Jubeljaar
In 2015 was er een buitengewoon jubeljaar, het Heilig Jaar van Barmhartigheid, uitgeroepen door paus Franciscus. Het komende jubeljaar vindt plaats volgens de norm om dit om de 25 jaar te vieren. Het meest recente gewone jubeljaar vond plaats in het jaar 2000, toen de wereld en de katholieke Kerk zich voorbereidden om het nieuwe millennium in te gaan.

Het jubeljaar is een bijzonder jaar van genade, waarin de Kerk de gelovigen de mogelijkheid biedt om een plenaire aflaat te verkrijgen. Traditioneel begint het jaar net voor Kerstmis en eindigt het op Epifanie (Openbaring van de Heer/Driekoningen op 6 januari) van het volgende jaar.

De paus luidt het Heilig Jaar in met het ritueel van de opening van de Heilige Deur in de Sint-Pietersbasiliek. Daarna worden de Heilige Deuren van de andere pauselijke basilieken – Sint-Jan Lateranen, Sint-Paulus buiten de Muren en Sint-Maria Major – geopend en dit blijft zo tot het einde van het jubeljaar.

Bron: www.rkkerk.nl / www.vaticannews.va.
Foto via www.aartsbisdom.nl: paus Franciscus opent in 2015 de Heilige deur van de St. Pietersbasiliek in Rome.

De Rooms-Katholieke Kerk kondigt op woensdag 16 februari versoepelingen van de coronamaatregelen aan, die in gaan op vrijdag 25 februari. Vanaf die datum zijn in heel Nederland de anderhalve meter afstand en het mondkapje niet meer verplicht en de bisschoppen hebben besloten dat met ingang van 25 februari ook te laten gelden voor de R.-K. Kerk.

Voor het weekend van 19 en 20 februari gelden nog de huidige coronaregels in de R.-K. Kerk. De versoepelingen die de overheid vanaf vrijdag 18 februari in laat gaan – met name het loslaten van de anderhalve meter afstand en de mondkapjesplicht – gelden voor locaties waar een coronatoegangsbewijs getoond moet tonen. Omdat eerder is besloten voor deelname aan vieringen geen coronatoegangsbewijs te vragen, blijven de huidige coronaregels in de R.-K Kerk gelden tot 25 februari.

Ruimte en mogelijkheden
De bisschoppen spreken in de komende week over verdere details van de versoepelingen en maken deze dan na 22 februari bekend aan de parochies. De bisschoppen zijn dankbaar voor de grote inzet die de afgelopen twee jaar in de parochies is getoond om het vieren ondanks beperkingen toch mogelijk te maken. Ze weten hoeveel dit van pastorale teams, parochiebesturen, vrijwilligers en kerkgangers heeft gevraagd. Met het zicht op meer ruimte en mogelijkheden vragen de bisschoppen nog even vol te houden, uitkijkend naar weer meer mogelijkheden tot vieren en elkaar ontmoeten in de kerk na 25 februari.

Foto: Ramon Mangold

Vanaf oktober 2021 is binnen de katholieke Kerk een synode van start gegaan, met als thema synodaliteit, oftewel “samen op weg”. Dit is een proces dat verschillende fases kent. De eerste fase vindt plaats in de bisdommen, en is een fase van luisteren: Wat zeggen de mensen in het bisdom  over de Kerk, en over de thema’s die zijn aangedragen door het Bisschoppensecretariaat in Rome?

Paus Franciscus gaf op 9 oktober 2021 aan dat hij graag wil dat alle gedoopten meedoen met het synodale proces, inclusief zij die niet langer deelnemen aan het kerkelijk leven. Hij erkent dat het lastig is om al deze mensen bij het synodale proces te betrekken. Echter, zonder daadwerkelijke deelname van het volk van God, blijft het praten over communio (gemeenschap) een vrome wens. In dit proces gaat het om luisteren naar elkaar en luisteren naar wat de H. Geest tot de Kerk vandaag zegt. De H. Geest spreekt ook tot niet-gelovigen. Daarom is het volgens de paus een essentiële kerkelijke plicht om iedereen in staat te stellen deel te nemen.

Oproep bisschop De Korte
Bisschop De Korte wil -in de lijn van paus Franciscus- iedereen uitnodigen en oproepen om mee te doen aan de synodale raadpleging: “ik hoop dat zoveel mogelijk katholieken van ons bisdom willen meedoen, ook de minderheidsgroepen zoals bijvoorbeeld de expats, migranten etc. Maar vanzelfsprekend zijn ‑in de lijn van de oproep van paus Franciscus- ook andere christenen en alle mensen van goede wil uitgenodigd om mee te denken over te toekomst van de katholieke geloofsgemeenschap. Hen wil ik uitnodigen: bestudeer de thema’s, ga erover in gesprek met elkaar en deel het resultaat in de weblink.”

Speciale weblink voor ophalen visies en meningen
Om het iedereen mogelijk te maken deel te nemen, hebben onderzoekers van de Erasmus Universiteit, in opdracht van het bisdom van ’s-Hertogenbosch, een weblink gelanceerd waarmee de uitkomsten van de gesprekken kunnen worden gedeeld. Op deze manier werkt het bisdom van ’s-Hertogenbosch op een vrije en toegankelijke manier mee aan de door paus Franciscus geïnitieerde grootste volksraadpleging in de geschiedenis van de katholieke kerk. De weblink kan gebruikt worden door zowel gespreksleiders als door individuen die hun gedachten willen doorgeven over de thema’s van de bisschoppensynode. Alle antwoorden die binnenkomen, worden verzameld en objectief geanalyseerd door onderzoekers van de Erasmus Universiteit Rotterdam met de modernste data-analyse technieken.

Met dit initiatief wil het bisdom ’s-Hertogenbosch opnieuw een handreiking bieden en impuls geven aan de synodale raadpleging. Deze weblink geeft iedereen die wil deelnemen, de mogelijkheid zich ook uit te spreken. Het bisdom van ’s-Hertogenbosch hoopt hiermee een bijdrage te leveren aan de toekomst van de Kerk, in ons bisdom en wereldwijd.

Doe mee met de synodale raadpleging!

Dertig jaar geleden stelde de heilige Johannes Paulus II de Wereldziekendag in. Doel was om met deze dag bij het volk van God, de katholieke gezondheidsinstellingen en de burgermaatschappij aandacht te vragen voor de zieken en allen die met de ziekenzorg belast zijn. Paus Franciscus is dankbaar voor wat er in de afgelopen dertig jaar op dit gebied is bereikt.

Hij schrijft dit in zijn boodschap voor de Wereldziekendag van 2022, waarin hij waardering uit voor de stappen die al zijn gezet. De paus ziet echter ook de lange weg die nog te gaan is om voor alle zieken, ook op plaatsen en in situaties van de grootste armoede en marginalisering, een goede gezondheidszorg te garanderen.

Weest barmhartig
Het thema in de boodschap van de paus is: “Weest barmhartig zoals uw Vader barmhartig is” (Luc. 6, 36). Daarmee richt hij de blik voor inspiratie op God, “die rijk is aan erbarming” (Ef. 2, 4) en die altijd naar zijn kinderen kijkt met de liefde van een vader, ook wanneer zij zich van Hem verwijderen.

‘God is kracht en tederheid samen. Daarom kunnen wij met verwondering en dankbaarheid zeggen dat de barmhartigheid van God zowel de dimensie van vaderschap als die van moederschap omvat (vgl. Jes. 49, 15), omdat Hij de zorg voor ons op zich neemt met de kracht van een vader en de tederheid van een moeder, er steeds naar verlangend ons nieuw leven te geven in de Heilige Geest’, aldus paus Franciscus.

Wachten op bezoek
De paus herinnert er verder aan dat het nabij zijn van de zieken en de pastorale zorg voor hen niet alleen de taak is van professionele hulpverleners:  ‘…de zieken bezoeken is een uitnodiging die door Christus gericht wordt tot al zijn leerlingen. Hoeveel zieken en hoeveel ouderen leven thuis en wachten op bezoek! Het ambt van de troost is de taak van iedere gedoopte, die het woord van Jezus gedachtig is: “Ik was ziek en gij hebt Mij bezocht” (Mat. 25, 36).’

Lees hier de complete boodschap voor Wereldziekendag 2022 (werkvertaling).

Bij de foto (door Servizio Fotografico Vaticano) : Paus Franciscus werd op 4 juli 2021 in het Gemelli-ziekenhuis in Rome geopereerd, waarbij een deel van zijn dikke darm werd verwijderd. Na de succesvolle ingreep bleef hij in het ziekenhuis om aan te sterken. Op 11 juli sprak hij vanaf een balkon van het ziekenhuis het Angelus gebed uit.